Jak określić wartość transakcji między podmiotami powiązanymi

Zalecałabym Państwu uwzględnić kwoty brutto. Przykładowe funkcje wymieniłam w uzasadnieniu, proszę jednak pamiętać, że najistotniejsze są funkcje faktycznie wykonywane przez strony.

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych postanowiono, że obowiązek sporządzenia dokumentacji transakcji między krajowymi podmiotami powiązanymi istnieje, jeżeli kwota wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza określone limity. Kwota tych limitów to:

• 30 000 euro – w przypadku świadczenia/korzystania z usług, sprzedaży lub udostępniania wartości niematerialnych i prawnych;

• 100 000 euro – dla transakcji o wartości nieprzekraczającej 20% wartości kapitału zakładowego EWSA pomniejszonego o wartość kapitału nieopłaconego, pochodzącego z konwersji wierzytelności z tytułu pożyczek i kredytów od udziałowców lub pokrytego aportem w postaci wartości niematerialnych i prawnych niepodlegających amortyzacji;

• 50 000 euro – w przypadku pozostałych transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi;

• 20 000 euro – dla transakcji, w związku z którą zapłata należności wynikająca z takiej transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.

Przepis ten nie jest precyzyjny. Aby zrozumieć pojęcie wartości transakcji, należy wskazać najistotniejsze kwestie.

Aby wyodrębnić transakcję z podmiotem powiązanym, należy wziąć pod uwagę cechy charakterystyczne transakcji (czyli przedmiot transakcji, np. usługi najmu powierzchni biurowej, zakres zaangażowania stron w transakcję, a więc funkcje i ryzyko stron oraz aktywa, metodę kalkulacji ceny itp.). Po zakończeniu roku podatkowego należy zsumować kwoty z faktur dotyczących danej transakcji i tę wartość przyjąć jako podstawę oceny, czy został przekroczony limit.

(-) Ustawodawca nie wskazał, czy powinna to być kwota brutto czy netto. Aby uniknąć ewentualnego sporu, warto uwzględniać kwoty brutto, które dają wyższe wartości.

Natomiast o tym, jakie są funkcje stron zaangażowanych w transakcję, przesądza wola stron. Ważne jest, aby nie sugerować się jedynie zapisami zawartymi w umowie.

Przykładowo mogą to być takie funkcje, jak udostępnienie powierzchni biurowej, zapewnienie ochrony, monitoringu, kart wstępu do biurowca, mediów, zapewnienie urządzeń związanych z ochroną przeciwpożarową i dbałość o nie, konserwacja pomieszczeń, dokonywanie remontów pomieszczeń, zapewnienie sprzątania powierzchni, dostarczenie mebli biurowych.

Jednak w praktyce funkcje te mogą rozkładać się inaczej. Na przykład najemca może sam zapewniać bieżące sprzątanie powierzchni biurowej, ale już za mycie okien będzie odpowiedzialny wynajmujący.

W rozporządzeniu dotyczącym cen transferowych przedstawiono preferowane metody kalkulacji ceny. W § 4 ust. 4 rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu określania dochodów podatników w drodze oszacowania cen w transakcjach dokonywanych przez tych podatników wskazano, że wtedy, gdy możliwe jest zastosowanie metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, tę właśnie metodę stosuje się w pierwszej kolejności, przed innymi metodami.

Wydaje się, że przy transakcji usług najmu powierzchni biurowej istnieje możliwość zastosowania tej metody. Najem powierzchni biurowej jest popularną transakcją. Specyficzna sytuacja niepozwalająca na zastosowanie tej metody wystąpi więc sporadycznie.

Podstawą tak ustalonej ceny są raporty, notatki i inne dane na temat cen rynkowych dla danego typu transakcji, na podstawie których dokonywana była kalkulacja.

Jeżeli natomiast wystąpią specyficzne warunki niepozwalające na zastosowanie tej metody (np. w danej miejscowości nie ma powierzchni biurowych), wówczas możecie Państwo zastosować inną metodę, np. koszt plus. W kalkulacji tej należałoby uwzględnić wszystkie koszty związane z transakcją (z wyjątkiem kosztów zarządu, ogólnego kosztu funkcjonowania spółki) oraz zysk.

Marta Balcer

specjalista w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych