Firma zaniechała inwestycji polegającej na modernizacji jednego z wydzierżawianych zakładów produkcyjnych. Na koncie "Środki trwałe w budowie" znajdował się projekt oraz kosztorys (projekt wykonano w 2002 r., a kosztorys w 2003 r.). Podatek VAT naliczony z faktur za plan i kosztorys odliczono w miesiącach otrzymania faktur. Jak zaksięgować zaniechanie inwestycji? Proszę o uwzględnienie podatku dochodowego i VAT naliczonego podlegającego korekcie.
RADA
W omawianym przypadku mamy do czynienia z ulepszeniem w obcym środku trwałym, które nie przyniosło korzyści ekonomicznych. W związku z tym nakłady powinny zostać wyksięgowane w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych. Koszty zaniechanych inwestycji nie będą kosztem podatkowym. Urzędy podatkowe nakazują dokonywanie korekty podatku VAT niezależnie od powstałych okoliczności (choć europejskie orzecznictwo wskazuje, że taki obowiązek nie powstaje w przypadku zaniechania inwestycji, na które podatnik nie miał wpływu). Szczegóły wraz z ewidencją zaprezentowano w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Fakt zaniechania inwestycji wywołuje określone konsekwencje zarówno w ustawie o rachunkowości, jak i w zakresie ustaw podatkowych (podatku dochodowego i podatku VAT).
1. W ustawie o rachunkowości
Nakłady, poniesione w przytoczonym przykładzie na modernizację zakładu produkcyjnego, ustawa o rachunkowości nazywa ulepszeniem w obcym środku trwałym (art. 3 ust. 1 pkt 15). W księgach rachunkowych wydatki ponoszone do czasu uzyskania efektu z inwestycji ujmuje się wstępnie na koncie 080 „Środki trwałe w budowie”. Dopiero w momencie przekazania do użytkowania kwoty te przenoszone są na konto 010 „Środki trwałe”. W omawianym przypadku kierownik jednostki podjął decyzję o zaniechaniu dalszej modernizacji obcego środka trwałego. Poniesione koszty dokumentacji projektowej nie przyniosą korzyści ekonomicznych. W związku z tym najpóźniej do końca roku obrotowego, w którym stwierdzono, że inwestycja nie będzie kontynuowana, należy przeksięgować poniesione wydatki na konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne”.
2. W ustawie o podatku dochodowym
Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, jak i ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie wskazują, że nie uznaje się za koszty podatkowe poniesionych kosztów zaniechanych inwestycji (art. 16 ust. 1 pkt 41 updop, art. 23 ust. 1 pkt 35 updof).
WAŻNE!
Koszty poniesione przez Państwa można by było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, gdyby nastąpiła sprzedaż tej inwestycji.
3. W ustawie o VAT
Podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z zakupów towarów i usług, pod warunkiem że są one wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Od tej zasady istnieje katalog wyjątków (art. 88 ust. 1), które nie pozwalają na odliczenie podatku VAT. Wśród nich wskazuje się brak możliwości obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w przypadku nabywanych towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego (art. 88 ust. 1 pkt 2).
WAŻNE!
Nie mają Państwo prawa do odliczenia podatku naliczonego zawartego w cenie zakupu, ponieważ poniesione koszty zaniechanych inwestycji nie są uznawane za koszt uzyskania przychodu. Takie stanowisko przyjmują w praktyce organy podatkowe, nakazując dokonanie korekty odliczonego VAT niezależnie od zaistniałych okoliczności.
Potwierdzeniem stanowiska urzędów jest pismo z 15 czerwca 2004 r. Urzędu Skarbowego w Lublinie (PP/443/16/04), w którym wskazuje się, że: w przypadku zaniechania inwestycji, która miała służyć czynnościom opodatkowanym podatkiem od towarów i usług, podatnik zobowiązany jest do dokonania korekty odliczonego wcześniej podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z zaniechaną inwestycją, gdyż poniesione wydatki nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.
Podobne stanowisko można znaleźć w interpretacji Urzędu Skarbowego w Świdnicy (PDI-415/8/04), gdzie wskazuje się, że: skoro wydatki związane z zaniechaną inwestycją nie stanowią kosztu uzyskania przychodu, to również podatek VAT od tych wydatków nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu.
Oznacza to, że z chwilą zakwalifikowania kosztów budowy środka trwałego do kosztów zaniechanych inwestycji traci się prawo do odliczenia podatku naliczonego dotyczącego kosztów (w Państwa przypadku projektu i kosztorysu) poniesionych na tę budowę. Utrata tego prawa powoduje konieczność złożenia korekty podatku naliczonego w rozliczeniu za miesiąc, w którym podjęto decyzję o zaniechaniu inwestycji. Zasadność przyjęcia takiego terminu złożenia korekty potwierdza interpretacja Urzędu Skarbowego w Płocku (UPO- -443-316/04/IR) z 23 listopada 2004 r.
WAŻNE!
Należy zwrócić uwagę na inne stanowisko (oparte na orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości), zaprezentowane w „MONITORZE księgowego” nr 3/2006 str. 28, gdzie autor dowodzi tezy, że jeżeli zaniechanie inwestycji nastąpiło ze względu na okoliczności, na które podatnik nie miał wpływu, obowiązek korekty i zapłaty podatku VAT nie powstaje. Chcąc opierać się na tym orzecznictwie, bezpieczniej jest zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego o zinterpretowanie obowiązku korekty VAT (cytując we wniosku o udzielenie informacji wskazane orzecznictwo ETS).
PRZYKŁAD
Firma zaniechała inwestycji polegającej na modernizacji jednego z wydzierżawianych zakładów produkcyjnych. Na koncie „Środki trwałe w budowie” znajdował się projekt oraz kosztorys w kwocie 20 000 zł. Podatek VAT naliczony z faktur w kwocie 4400 zł odliczono w miesiącach otrzymania faktury.
1. Kwota poniesionych nakładów na projekt oraz kosztorys:
Ma konto 223 „Rozliczenie podatku VAT naliczonego” 4 400 zł
• art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 16 ust. 1 pkt 41 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 23 ust. 1 pkt 35 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 88 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Paweł Muż
ekonomista, księgowy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji
kliknij tutaj.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
