Jak rozliczyć instalację systemu monitoringu

Przypomnijmy, że aby składniki majątku mogły być uznane za środki trwałe podlegające amortyzacji, muszą spełniać warunki określone w art. 16a ust. 1 updop. Między innymi powinny być „kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania”. Wyrażenie to jest utożsamiane ze zdolnością do samodzielnej pracy. Problem ten, na przykładzie drukarki, był wielokrotnie podnoszony w orzecznictwie NSA. W wyroku z 3 kwietnia 1998 r., sygn. akt I SA/Lu 265/97, NSA stwierdził:

Podobnie w wyroku z 29 października 1998 r. (sygn. akt I SA/Ka 309/97) NSA uznał, że:

Pogląd ten jest coraz częściej krytykowany. Zwrot „kompletne i zdatne do użytku” nie oznacza, że urządzenie musi samodzielnie pracować. Nie ulega wątpliwości, że kamera bez systemu monitującego jest urządzeniem zdatnym do użytku. Kryterium samodzielności nie przesądza o możliwości zaliczenia poszczególnych elementów systemu monitorującego do środków trwałych. Jako przykład można wskazać, że także przyczepa samochodowa lub wagon kolejowy – choć same nie mogą się poruszać – są odrębnymi środkami trwałymi, kompletnymi i zdatnymi do użytku. Jeżeli drukarka została nabyta do współpracy z kilkoma komputerami podatnika – można uznać, że jest obiektem kompletnym i zdatnym do użytku niezależnie od podłączenia do konkretnego komputera.

Nie można jednak przyjąć, że taka sama sytuacja, jak w przypadku drukarki, dotyczy systemu monitorującego. Składniki majątku w postaci poszczególnych elementów systemu monitorującego nie mogą być użytkowane inaczej niż w ramach zestawu. Jeżeli podatnik nabył te elementy w ramach zestawu monitorującego, to nie ma podstaw, aby każdy z elementów zakwalifikować jako odrębny środek trwały.

Na podstawie art. 16a ust. 2 pkt 1 updop amortyzacji podlegają również, niezależnie od okresu używania, inwestycje w obcych środkach trwałych. Jeżeli podatnik dokonuje tych odpisów zgodnie z art. 16a–16m ustawy, z uwzględnieniem art. 16 ustawy – odpisy te stanowią koszty uzyskania przychodów.

Suma kosztów poniesionych na inwestycję (tutaj: system monitoringu) przed przyjęciem jej do używania będzie częścią ceny nabycia, stanowiącej wartość początkową inwestycji w obcym środku trwałym. Od tak ustalonej wartości początkowej będą dokonywane odpisy amortyzacyjne.

Na podejmowanie inwestycji w obcych środkach trwałych podatnik powinien mieć jednak zezwolenie (tytuł prawny) właściciela monitorowanych lokali. Aby inwestycje w obcym środku trwałym były kosztem uzyskania przychodów, nie mogą być zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, np. przez właściciela (art. 16 ust. 1 pkt 48 updop).

Nie wszystkie wydatki poniesione przez dany podmiot stanowią inwestycję w obcych środkach trwałych. Stosownie do art. 16j ust. 4 updop podatnicy mogą indywidualnie ustalać stawki amortyzacyjne do przyjętych do używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż określony w przepisach:

• 10 lat dla inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach,

• 30 miesięcy dla inwestycji w środkach transportu, w tym samochodach osobowych,

• dla inwestycji w środki trwałe zaliczone do grupy 3, 4, 5, 6 i 8 KŚT:

– 24 miesiące – gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,

– 36 miesięcy – gdy ich wartość początkowa nie przekracza 50 000 zł i jest większa niż 25 000 zł,

– 60 miesięcy – w pozostałych przypadkach.

Amortyzacji dokonuje się podobnie jak dla pozostałych środków trwałych. Podatnik może więc amortyzować system według stawki 10% przewidzianej dla urządzeń technicznych (grupa 6 KŚT) lub według stawki indywidualnej w zależności od wartości inwestycji w obcym środku trwałym.

Michał Kijowski

ekspert w zakresie podatku dochodowego