REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zaewidencjonować należności nieściągalne

REKLAMA

Czy mogę odpisać w koszty 2006 r. kwotę należności zasądzonej, ale już nieściągalnej? Na nieściągalność tej należności posiadam pismo od komornika, ponieważ w 2005 r. minęło 10 lat od wydania wyroku. Pismo od komornika wpłynęło do naszej firmy jeszcze w 2005 r. Dlatego nie wiem, czy należy to wykazać w księgach bieżącego roku, czy zrobić korektę 2005 r.
RADA
Sposób księgowania zdarzenia dotyczącego roku poprzedniego zależy od tego, czy zostało ono ujawnione przed czy po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego oraz od jego istotności. Jeżeli jednostka stwierdzi, że wartość przedawnionej należności, która ma zostać spisana w koszty, jest istotna, należy zastosować sposób ewidencji przewidziany dla błędu podstawowego. W przeciwnym razie zdarzenie to powinno zostać zaksięgowane w 2006 r.

UZASADNIENIE
Sposób ujęcia w księgach rachunkowych zdarzenia dotyczącego 2005 r., które nie zostało w 2005 r. zaewidencjonowane, a informacje o tym powzięto dopiero w 2006 r., należy rozpatrywać w kontekście przepisów ustawy o rachunkowości dotyczących zdarzeń po dniu bilansowym.
Polskie prawo bilansowe nie przewiduje możliwości zmiany już zatwierdzonego sprawozdania finansowego, nawet gdy jednostka oceni, że jest to zdarzenie istotne, które w sposób znaczący mogłoby wpływać na zaprezentowane w nim informacje. Niemożliwa jest zatem, sugerowana w pytaniu, korekta sprawozdania za 2005 r.
Jak zaewidencjonować zdarzenia ujawnione po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem
Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, powinna je odpowiednio zmienić. Jednocześnie powinna dokonać odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy.
Jeżeli uprzednio na należność nie były dokonane odpisy aktualizujące, korekta polega na zaksięgowaniu w ciężar „Pozostałych kosztów operacyjnych” roku obrotowego, tj. 2005 r., wartości należności przedawnionej:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne”,
Ma „Należności od odbiorców”.
W przeciwnym przypadku tylko niezaktualizowana część wierzytelności będzie obciążać koszty.

Przykład 1
Spółka posiada wierzytelność w wysokości 10 000 zł, która w 2005 r. uległa przedawnieniu. W 2003 r. dokonano odpisu aktualizującego tę wierzytelność w wysokości 80% jej wartości, tj. w kwocie 8000 zł.
Ewidencja w 2003 r.:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 8 000
Ma „Odpisy aktualizujące wartość należności” 8 000
Spisanie należności w 2005 r.:
Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 2 000
Wn „Odpisy aktualizujące wartość należności” 8 000
Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 10 000

Jak zaewidencjonować zdarzenia ujawnione po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego
Jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na sprawozdanie finansowe, po zatwierdzeniu sprawozdania, to skutki tych zdarzeń ujmuje się w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym spółka te informacje otrzymała.
W tej sytuacji korekta błędu polega na zaksięgowaniu w ciężar „Pozostałych kosztów operacyjnych” roku następnego (tj. 2006 r.) wartości należności przedawnionej. Należy jednak pamiętać o ewentualnych odpisach aktualizujących, które zmniejszają wartość należności zaliczonej w koszty.

Jak postępować w przypadku wykrycia błędu podstawowego
Jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu podstawowego, oznacza to, że sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie nie można uznać za rzetelne i jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki. W takim przypadku kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „Zysk (strata) z lat ubiegłych”.
Przy takiej kwalifikacji księgowanie odbywa się za pośrednictwem konta „Rozliczenie wyniku finansowego”. Korekta błędu podstawowego wykazywana jest w pasywach bilansu, w pozycji A.VII „Zysk (strata) z lat ubiegłych”.
Oznacza to zwiększenie straty lub zmniejszenie zysku z lat ubiegłych o wartość spisanej należności, bez wpływu na wynik roku bieżącego, tj. 2006 r. Uzupełnienie tej informacji należy zamieścić w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” w pozycji o znaczących zdarzeniach dotyczących lat ubiegłych, ujętych w sprawozdaniu finansowym roku obrotowego.
Jednostki, których sprawozdania finansowe podlegają corocznemu badaniu, wykazują ponadto informację o korektach błędów podstawowych w zestawieniu zmian w kapitale (funduszu) własnym w pozycji I „Kapitał (fundusz) własny na początek okresu (BO) – korekty błędów podstawowych”.
W sytuacji gdy uprzednio dokonano odpisów aktualizujących wartość należności, ta część wierzytelności zostanie odniesiona w ciężar konta „Odpisy aktualizujące wartość należności”, a pozostała zostanie zaksięgowana po stronie Wn konta „Rozliczenie wyniku finansowego” – w analityce: „Zysk/strata z lat ubiegłych”.

Kiedy mówimy o błędzie podstawowym
Za błąd podstawowy uważa się takie błędy, które w sposób znaczący wpływają na sprawozdanie finansowe poprzedniego lub poprzednich okresów sprawozdawczych. Wpływ ten powinien być na tyle istotny, że w jego następstwie nie można uznać tych sprawozdań za prawidłowe. Przy ustalaniu, czy dane zdarzenie można uznać za błąd podstawowy, należy kierować się kryterium istotności błędu, które jest decydujące z punktu widzenia danej jednostki. Poziom istotności jednostka ustala samodzielnie. Gdy ujawnionych jest kilka zdarzeń jednostkowo nieistotnych, ocenie powinna podlegać ich suma.

Przykład 2
Spółka posiada wierzytelność w wysokości 10 000 zł, która w 2005 r. uległa przedawnieniu. W 2003 r. dokonano odpisu aktualizującego tę wierzytelność w wysokości 80% jej wartości, tj. w kwocie 8000 zł. W spółce twierdzono, iż wysokość przedawnionych należności jest istotna i uznano to za błąd podstawowy.
Ewidencja błędu podstawowego dotyczącego 2005 r. w księgach 2006 r.
Wn „Rozliczenie wyniku finansowego”
– w analityce: „Zysk/strata z lat ubiegłych” 2 000
Wn „Odpisy aktualizujące wartość należności” 8 000
Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 10 000

UWAGA!
Koszty z tytułu spisania należności przedawnionych nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.
Przepisy podatkowe traktują przedawnienie wierzytelności jako przejaw braku dbałości podmiotu o swoje środki. Dlatego uniemożliwiają zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów spisanych należności przedawnionych. Nakazują jednocześnie zaliczyć do przychodów podatkowych należności przedawnione, jeżeli uprzednio dokonano na nie odpisy aktualizujące, uznane za koszt uzyskania przychodów, wobec uprawdopodobnienia ich nieściągalności.

• art. 54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252
• art. 12 ust. 1 pkt 4d, art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538

Wioletta Roman
Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Mały ZUS plus 2026 - zmiany. Komunikat ZUS: Niższe składki przez 36 miesięcy; tak trzeba liczyć ulgowe miesiące

W komunikacie z 22 grudnia 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił obszernych wyjaśnień odnośnie zmian jakie zajdą od 1 stycznia 2026 r. w zakresie ulgi zwanej „mały ZUS plus”. Przedsiębiorcy, czyli osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą będą mogły skorzystać z tej preferencji według nowych zasad, które określają w jaki sposób należy liczyć okresy ulgi.

PIT-11 od pracodawcy tylko na wniosek pracownika. Ministerstwo Finansów szykuje zmiany w informacjach podatkowych

W dniu 22 grudnia 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowane zostały założenia projektu nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (PIT). Ministerstwo Finansów przygotowuje przepisy, których celem ma być zniesienie obowiązku przekazywania z mocy prawa w każdym przypadku imiennych informacji PIT-11, PIT-8C, IFT-1R i IFT- 2R wszystkim podatnikom. Podatnik będzie miał prawo uzyskania tych imiennych informacji, co do zasady, na wniosek złożony płatnikowi lub innemu podmiotowi zobowiązanemu do ich sporządzenia. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2027 r. i będą miały zastosowanie do rozliczeń dochodów uzyskanych począwszy od 1 stycznia 2026 r.

Elementarne problemy obowiązkowego KSeF. Podatnicy będą fakturować po staremu?

Podatnicy pod koniec roku czekają DOBREJ NOWINY również dotyczącej podatków: znamy jej treść – idzie o oddalenie (najlepiej na święte nigdy) pomysłu o nazwie obowiązkowy KSeF. Jeśli nie będzie to zrobione formalnie, to zrobią to podatnicy, którzy po prostu będą fakturować po staremu i zawiadomią dostawców (usługodawców), że będą płacić tylko te faktury, które będą im formalnie doręczone w dotychczasowych postaciach; „nie będę grzebał w żadnym KSeFie, bo nie mam na to czasu ani pieniędzy” - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Nowe limity podatkowe dla samochodów firmowych od 2026 r. MF: dotyczą też umów leasingu i najmu zawartych wcześniej, jeżeli auto nie zostało ujęte w ewidencji środków trwałych przed 1 stycznia

Od 1 stycznia 2026 r. zmieniają się limity dotyczące zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na samochody firmowe. Ministerstwo Finansów informuje, że te nowe limity mają zastosowanie do umów leasingu i najmu zawartych przed 1 stycznia 2026 r., jeśli charakter tych umów (pod względem wymogów prawa podatkowego), nie pozwala na wprowadzenie pojazdu do ewidencji środków trwałych.

REKLAMA

Zwrot VAT do 40 dni po wdrożeniu KSeF. Dlaczego to nie jest dobra wiadomość dla księgowych?

Chociaż wokół wdrożenia KSeF nie przestają narastać wątpliwości, to trzeba uczciwie przyznać, że nowy system przyniesie również wymierne korzyści. Firmy mogą liczyć na rekordowo szybkie zwroty VAT i wreszcie uwolnić się od uciążliwego gromadzenia całych ton papierowej dokumentacji. O ile to ostatnie jest też ulgą dla księgowych, o tyle mechanizm odzyskiwania VAT budzi pewne obawy.

Potwierdzenie transakcji fakturowanej w KSeF. MF: to dobrowolna opcja. Jakie dokumenty można wydać nabywcy po wystawieniu faktury w KSeF w trybie: ONLINE, OFFLINE i awaryjnym?

W opublikowanym przez Ministerstwo Finansów Podręczniku KSeF 2.0 (część II) jest dokładnie opisana możliwość wydania nabywcy „potwierdzenia transakcji” w przypadkach wystawienia faktury w KSeF w trybie ONLINE, OFFLINE, czy w trybie awaryjnym. Okazuje się, że jest to całkowicie dobrowolna opcja, która nie jest i nie będzie uregulowana przepisami. Do czego więc może służyć to potwierdzenie transakcji i jak je wystawiać?

Reklama dźwignią handlu. A co z podatkami? Jak rozliczyć napis LED zawieszony na budynku?

Czy napis LED zawieszony na budynku ulepsza go? A może stanowi odrębny środek trwały? Odpowiedź na to pytanie ma istotne znaczenia dla prawidłowego przeprowadzenia rozliczeń podatkowych. A co na to organy skarbowe?

Zmiany w podatkach 2026: powrót wyższej składki zdrowotnej, KSeF, JPK_CIT oraz zamrożone progi PIT

Choć głośne zmiany podatkowe ostatecznie nie wejdą w życie w 2026 r., od 1 stycznia zaczynają obowiązywać regulacje, które mogą realnie podnieść obciążenia przedsiębiorców – i to bez zmiany stawek podatkowych. Niższe limity dla aut firmowych, powrót wyższej składki zdrowotnej, KSeF, JPK_CIT oraz zamrożone progi PIT oznaczają dla wielu firm ukryte podwyżki sięgające kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie.

REKLAMA

KSeF 2026: państwowa infrastruktura cyfrowa, która zmienia biznes głębiej niż samo fakturowanie

KSeF to nie kolejny obowiązek podatkowy, lecz jedna z największych transformacji cyfrowych polskiej gospodarki. Od 2026 roku system zmieni nie tylko sposób wystawiania faktur, ale całą architekturę zarządzania danymi finansowymi, ryzykiem i płynnością w firmach. Eksperci Ministerstwa Finansów, KAS i rynku IT zgodnie podkreślają: to moment, w którym państwo staje się operatorem infrastruktury biznesowej, a przedsiębiorstwa muszą nauczyć się funkcjonować w czasie rzeczywistym.

Przelewy bankowe w Święta i Nowy Rok. Kiedy wysłać przelew, by na pewno doszedł przed końcem roku?

Koniec roku obfituje w dużo dni wolnych. Co z przelewami bankowymi wysłanymi w tych dniach dniach? Kiedy najlepiej wysłać przelew, aby dotarł na czas? Czy będą działać płatności natychmiastowe? Warto terminowe płatności zaplanować z wyprzedzeniem.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA