Jak opodatkować przekształcenie praw w spółdzielni

W piśmie skierowanym do organu podatkowego pytający wskazał, że ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokali mieszkalnych oraz ich zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Spółdzielnia zamierza jednak dokonać przekształcenia niektórych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych na spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych lub w odrębną własność lokali. Ma też podpisaną z producentem okien umowę na wymianę starych drewnianych okien w zasobach mieszkaniowych spółdzielni na nowe okna z PCV.

W odpowiedzi organ podatkowy na wstępie wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535) opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów – jak zauważono w piśmie – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również m.in.:

• ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,

• ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,

• przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,

• ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu,

• przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Będące przedmiotem opodatkowania towary i usługi identyfikowane są na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a konstrukcja wielu przepisów ustawy wskazuje, że wszelkie preferencje w stawce VAT uzależnione są od zaklasyfikowania danego towaru czy usługi do właściwego grupowania statystycznego, o wskazanym w ustawie symbolu PKWiU.

Podstawowa stawka podatku od towarów i usług dla dostawy towarów i świadczonych usług – poza wyjątkami wyszczególnionymi w ustawie oraz rozporządzeniu ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.) – wynosi 22 proc.

W kwestii opodatkowania VAT odrębnej własności organ przypomniał, że zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.