Czy przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu podlega VAT? Jaka stawka VAT obowiązuje od 1 maja 2004 r. na usługę wymiany okien w zasobach mieszkaniowych spółdzielni?
WYJAŚNIENIE URZĘDU
W piśmie skierowanym do organu podatkowego pytający wskazał, że ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokali mieszkalnych oraz ich zasiedlenie nastąpiło przed 1 maja 2004 r. Spółdzielnia zamierza jednak dokonać przekształcenia niektórych lokatorskich praw do lokali mieszkalnych na spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych lub w odrębną własność lokali. Ma też podpisaną z producentem okien umowę na wymianę starych drewnianych okien w zasobach mieszkaniowych spółdzielni na nowe okna z PCV.
W odpowiedzi organ podatkowy na wstępie wskazał, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535) opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów – jak zauważono w piśmie – rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również m.in.:
• ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,
• ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,
• ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu,
• przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.
Będące przedmiotem opodatkowania towary i usługi identyfikowane są na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a konstrukcja wielu przepisów ustawy wskazuje, że wszelkie preferencje w stawce VAT uzależnione są od zaklasyfikowania danego towaru czy usługi do właściwego grupowania statystycznego, o wskazanym w ustawie symbolu PKWiU.
Podstawowa stawka podatku od towarów i usług dla dostawy towarów i świadczonych usług – poza wyjątkami wyszczególnionymi w ustawie oraz rozporządzeniu ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.) – wynosi 22 proc.
W kwestii opodatkowania VAT odrębnej własności organ przypomniał, że zgodnie z art. 29 ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.
Jednakże na podstawie art. 153 ust. 2 ustawy o VAT przepisów nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed 1 maja 2004 r.
Zdaniem organu podatkowego z uwagi na to, że będące przedmiotem przekształcenia praw majątkowych przez spółdzielnię lokale mieszkalne zostały zasiedlone przez mieszkańców na zasadzie lokatorskiego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego przed 1 maja 2004 r. czynności prawne podejmowane przez spółdzielnię w stosunku do tych lokali po 1 maja 2004 r. nie podlegają opodatkowaniu VAT.
W zakresie opodatkowania wymiany okien w piśmie przypomniano, że zgodnie z art. 146 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT w okresie od dnia przystąpienia Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do 31 grudnia 2007 r. stosuje się stawkę podatku w wysokości 7 proc. w odniesieniu do robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą.
Roboty związane z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą to roboty budowlane dotyczące inwestycji w zakresie obiektów budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury towarzyszącej oraz remontów obiektów budownictwa mieszkaniowego.
Ponieważ w świetle przepisów ustawy o VAT dostawa materiałów budowlanych po 1 maja 2004 r. nie korzysta z preferencji podatkowej i jest opodatkowana 22-proc. stawką podatku VAT – dla rozstrzygnięcia, jaka stawka jest właściwa dla wykonywanych czynności istotne jest ustalenie, czy w danym przypadku mamy do czynienia z dostawą materiałów budowlanych (okien PCV) – opodatkowanych 22-proc. stawką podatku od towarów i usług – czy też z usługą budowlano-montażową lub remontową w budynku mieszkalnym – opodatkowaną obniżoną 7-proc. stawką tego podatku, czy też jednocześnie z jednym i z drugim przypadkiem.
Jak zauważa organ podatkowy, o tym, czy materiał może wchodzić do wartości usługi, czy też mamy do czynienia z wykonywaniem usług i dostawą towaru, decyduje rodzaj czynności i etap, na jakim jest ta czynność wykonywana, z czym związana jest określona klasyfikacja statystyczna. Pamiętać należy również o tym, że podobnie jak to było w przepisach obowiązujących przed 1 maja 2004 r., także obecnie, każdy podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z prawidłowym zdefiniowaniem czynności (również w zakresie klasyfikacji) oraz prawidłowym jego opodatkowaniem.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że usługę wymiany starych okien w zasobach mieszkaniowych spółdzielni wykona producent okien PCV.
Jeżeli zatem w cenie dostawy okien PCV przez producenta zawarta jest również usługa ich montażu, to całość transakcji powinna być opodatkowana 22-proc. stawką VAT (właściwą dla dostawy tych towarów).
Natomiast w przypadku gdy usługa montażu okien jest dodatkowym elementem ceny – to wykonawca usługi w wystawionej fakturze VAT może odrębnie wykazać obrót z tytułu sprzedaży (dostawy) okien – opodatkowany 22-proc. stawką VAT i odrębnie obrót za wykonaną usługę ich montażu – opodatkowaną przy spełnieniu warunków określonych w ustawie 7 proc. stawką VAT.
Zużyte do wykonania usługi inne materiały, zakupione w tym celu przez wykonawcę usługi, mogą wchodzić w zakres usługi budowlano-montażowej (bez ich wyodrębniania w fakturze VAT) i mogą być opodatkowane wraz z usługą 7-proc. stawką.
