REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy rozliczyć koszty zastępstwa procesowego

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W jakim miesiącu zaliczyć do kosztów wydatki na zastępstwo procesowe? Z datą wyroku czy z datą ich poniesienia? Prowadzę pkpir i rozliczam się metodą memoriałową.

RADA
Wydatki te należy zaliczyć do kosztów w momencie ich poniesienia (zapłaty), i to bez względu na metodę rozliczania kosztów. Należy je ująć w kolumnie 14 pkpir. Nie zawsze będzie to jednak możliwe. Możliwości takiej większość organów podatkowych odmawia dłużnikowi. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE
Koszty zastępstwa procesowego są tzw. kosztem pozostałym. Kwalifikując je do kosztów i do pkpir, należy kierować się ogólną zasadą obowiązującą w przepisach o podatku dochodowym. Mianowicie, aby wydatek mógł stanowić koszt, musi istnieć związek (bezpośredni lub pośredni) między nim a osiąganymi przychodami. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy koszt jest wymieniony w „negatywnym katalogu kosztów”. Koszty zastępstwa procesowego nie są wymienione w tym katalogu. Na ten temat wypowiedziało się jednak Ministerstwo Finansów w piśmie z 23 października 1995 r., nr PO 3/722-459/95. Wynika z niego, że ważne jest, która strona procesu ponosi koszty sądowe, w tym koszty zastępstwa.

U wierzyciela wydatki związane z procesem mogą być kosztem. Natomiast inaczej sprawa wygląda u dłużnika, który nie powinien zarachowywać do kosztów wydatków sądowych (takich jak np. wpis, opłata kancelaryjna, koszty zastępstwa procesowego). Organy podatkowe uważają, że nie wiąże się to u niego z osiąganiem przychodów. Zaczynają się jednak pojawiać interpretacje przychylne dłużnikom, np. pismo Izby Skarbowej w Warszawie z 3 czerwca 2006 r., nr 1401/PD-4230Z-46/06/ZO, i z 25 listopada 2005 r., nr 1401/PD-4230Z-101/05/ZO. Dlatego warto w takiej sytuacji zwrócić się do naczelnika urzędu skarbowego z zapytaniem.

WAŻNE!
Pojawiły się interpretacje przychylne dłużnikom dotyczące ponoszenia przez nich kosztów procesowych, np. pismo Izby Skarbowej w Warszawie z 3 czerwca 2006 r., nr 1401/PD-4230Z-46/06/ZO, i z 25 listopada 2005 r., nr 1401/PD-4230Z-101/05/ZO.

Z pytania nie wynika bezpośrednio, jaka jest rola Czytelnika w procesie: czy jest dłużnikiem, czy wierzycielem. Musi więc zwrócić szczególną uwagę na to, czy wydatki, o które pyta, stanowią koszt uzyskania przychodu w ogóle.

Natomiast jeśli chodzi o moment zaliczenia wydatków na zastępstwo procesowe (np. adwokata) do kosztów i ujęcia ich w pkpir, należy to zrobić w dacie ich poniesienia. Zapłata za usługę adwokata lub zwrot kosztów zastępstwa procesowego dla wierzyciela nakazany wyrokiem sądowym nie mogą być przypisane konkretnym przychodom osiąganym przez podatnika. Dlatego bez względu ma metodę potrącania kosztów stosowaną przez podatnika (memoriałową albo kasową) koszty zastępstwa procesowego należy zaliczyć do kosztów i ująć w pkpir w momencie ich poniesienia, czyli zapłaty.

PRZYKŁAD
Pan Michał prowadzi działalność gospodarczą w zakresie handlu. Dokonał dostawy towarów na rzecz firmy X w styczniu 2006 r., określając na fakturze sprzedaży termin płatności – 15 lutego 2006 r.
Firma X nie opłaciła zobowiązania, więc w marcu 2006 r. pan Michał skierował sprawę do sądu. Poniósł koszty sądowe oraz skorzystał z usług firmy adwokackiej.
Firma adwokacka wystawiła fakturę za usługę 16 maja 2006 r. na kwotę 600 zł netto po zakończeniu sprawy. Ponieważ sąd uznał rację podatnika, koszty zastępstwa procesowego podatnik zaliczył do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty, który zbiegł się z momentem wystawienia faktury.

Wyrok sądowy stanowił, że dłużnik oprócz zapłaty za dostawę, zapłaty odsetek za zwłokę w zapłacie jest również zobowiązany zwrócić wszystkie poniesione przez podatnika koszty sądowe oraz zastępstwa procesowego.
Pan Michał powinien zaliczyć do przychodów w dacie otrzymania zwrotu (na rachunek bankowy albo do kasy) koszty obsługi adwokata, odsetki za zwłokę i koszty sądowe, księgując je w kolumnie 8 pkpir.

Dokonano następujących zapisów w pkpir:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 22 ust. 1 i ust. 4–6 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – jt. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• pkt 8 i 14 objaśnień do pkpir, stanowiących załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów – Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 282, poz. 2807

Katarzyna Okuniewska
księgowa z wieloletnią praktyką, ekonomista
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

REKLAMA

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA