Jak wykazać w księgach i rozliczyć akredytywę

rada

Akredytywę na rzecz kontrahenta zagranicznego najlepiej utworzyć w ramach posiadanego rachunku walutowego. Otwarcie akredytywy powoduje przesunięcie środków z jednego rachunku bankowego na drugi. Na tym etapie nie powstaną różnice kursowe. Szczegóły ewidencji w uzasadnieniu.

uzasadnienie

Jeżeli otwarcie akredytywy następuje na rzecz kontrahenta zagranicznego, to w ramach posiadanego rachunku walutowego należy przenieść określoną sumę pieniędzy na wyodrębniony rachunek walutowy akredytywy.

Przekazywanie waluty pomiędzy rachunkami walutowymi następuje według tego samego kursu, jaki zastosowano do wyceny wpływu danej waluty na pierwotny rachunek walutowy. W tej sytuacji nie powstaną różnice kursowe, ponieważ wartość waluty zgromadzonej na rachunku pozostaje ta sama. Różnice kursowe powstaną w chwili uregulowania zobowiązania.

Inaczej wyglądałaby sytuacja, gdyby nastąpiło przesunięcie środków z rachunku walutowego na złotówkowy. Tego typu operacja traktowana jest jak odsprzedaż waluty bankowi. Należy wówczas dokonać wyceny według kursu kupna waluty obowiązującego w dniu przekazania pieniędzy.

Na czym polega akredytywa

Akredytywa jest formą rozliczeń bezgotówkowych między firmami, stosowaną przy rozliczeniach transakcji handlowych w obrocie zarówno zagranicznym, jak i krajowym. Stosuje się ją zwykle, gdy zostają nawiązane stosunki handlowe z nowymi partnerami lub gdy istnieją obawy, że którakolwiek ze stron nie wywiąże się ze swoich zobowiązań. Powodem może być również niestabilna sytuacja polityczna, ekonomiczna i prawna w kraju kupującego.

Uczestnikami akredytywy są:

- zleceniodawca (importer/kupujący),

- bank otwierający akredytywę,

- bank pośredniczący,

- beneficjent (eksporter/sprzedający).

Sposób otwierania i realizowania akredytywy reguluje ustawa - Prawo bankowe.

Akredytywa jest upoważnieniem wystawionym przez odbiorcę towaru do zablokowania odpowiedniej kwoty środków pieniężnych, na określony czas, na rzecz wskazanego dostawcy towaru. Stanowi dla dostawcy zabezpieczenie terminowej zapłaty, gdy wywiąże się on z warunków dostawy określonych umową. Akredytywę otwiera bank na polecenie zleceniodawcy.

W tym celu wyodrębnia na jego rachunku określoną kwotę lub udziela mu kredytu. Sprzedający przedstawia odpowiednie dokumenty w banku pośredniczącym, który zostaje upoważniony do stwierdzenia zgodności dokumentów z warunkami akredytywy. Bank otwierający przekazuje środki pieniężne z rachunku importera do banku pośredniczącego, który wypłaca je eksporterowi po spełnieniu przez niego warunków umowy.

Akredytywa jest korzystna dla sprzedawcy, ponieważ stanowi zabezpieczenie zapłaty. Warunkiem jest dostarczenie bankowi wymaganych dokumentów.

Jak przeprowadzić ewidencję księgową

Utworzenie akredytywy polega na przekazaniu środków na wyodrębniony w tym celu rachunek bankowy. W związku z tym ewidencja księgowa przebiegać będzie w następujący sposób:

1. Utworzenie akredytywy, przekazanie środków na wyodrębniony rachunek:

Wn „Rachunek bankowy - akredytywa”,

Ma „Bieżący rachunek bankowy”.

2. Uregulowanie zobowiązania z konta akredytywy:

Wn „Rozrachunki z dostawcami”,

Ma „Rachunek bankowy - akredytywa”.

3. Koszty finansowe, jakie poniosła spółka w związku z otwarciem akredytywy:

Wn „Koszty finansowe”,

Ma „Bieżący rachunek bankowy”.

Przykład 1

Spółka utworzyła akredytywę w walucie obcej na przyszłą dostawę od kontrahenta zagranicznego. W związku z tym przekazała z rachunku walutowego na wyodrębniony rachunek akredytywy kwotę w wysokości 20 000 euro. Przesunięcie środków z bieżącego rachunku walutowego na rachunek akredytywy nastąpiło po kursie historycznym, który wynosił 3,85 PLN/EUR.

20 000 euro × 3,85 PLN/EUR = 77 000 zł

Historia wpływów i rozchodów na rachunku walutowym

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Historia wpływów i rozchodów na rachunku walutowym akredytywy

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wycena rozchodu walut na rachunku akredytywy

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja księgowa

1. Utworzenie akredytywy poprzez przesunięcie środków pieniężnych z rachunku walutowego na wyodrębniony rachunek. Wycena po kursie historycznym:

Wn„Rachunek walutowy” 77 000

- w analityce „Akredytywa”

Ma„Rachunek walutowy” 77 000

- w analityce „Bieżący rachunek walutowy”

2. Faktura od dostawcy zagranicznego. Wartość faktury - 20 000 euro. Kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień poniesienia kosztu wynosi 3,92 PLN/EUR:

20 000 euro × 3,92 PLN/EUR = 78 400 zł

Wn„Rozliczenie zakupu” 78 400

Ma„Rozrachunki z dostawcami” 78 400

3. Przekazanie pieniędzy z konta akredytywy na rachunek wierzyciela. Kurs sprzedaży banku wynosi 3,89 PLN/EUR:

20 000 euro × 3,89 PLN/EUR = 77 800 zł

Wn„Rozrachunki z dostawcami” 77 800

Ma„Rachunek walutowy” 77 800

- w analityce „Akredytywa”

4. Ustalenie różnic kursowych w stosunku do zobowiązania

20 000 euro × (3,92 - 3,89) = 600 zł

Powstały dodatnie różnice kursowe w wysokości 600 zł:

Wn„Rozrachunki z dostawcami” 600

Ma„Przychody finansowe” 600

5. Rozliczenie różnicy kursowej od własnych środków pieniężnych:

20 000 euro × (3,89 - 3,85) = 800 zł

Powstały dodatnie różnice kursowe w wysokości 800 zł:

Wn„Rachunek walutowy” 800

- w analityce „Akredytywa”

Ma„Przychody finansowe” 800

6. W związku z otwarciem akredytywy spółka poniosła dodatkowe koszty w wysokości 50 euro. Kurs sprzedaży banku wynosi 3,87 PLN/EUR:

50 euro × 3,87 PLN/EUR = 193,50 zł

Wn„Koszty finansowe” 193,50

Ma„Rachunek walutowy” 193,50

- w analityce „Bieżący rachunek walutowy”

7. Ustalenie różnic kursowych od rozchodu środków zgromadzonych na bieżącym rachunku walutowym. Kurs historyczny 3,85 PLN/EUR.

50 euro × (3,87 - 3,85) = 1 zł

Powstały dodatnie różnice kursowe w wysokości 1 zł:

Wn„Rachunek walutowy” 1

- w analityce „Bieżący rachunek walutowy”

Ma„Przychody finansowe” 1

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przykład 2

Spółka została zobowiązana przez swojego dostawcę krajowego do utworzenia na jego rzecz akredytywy w wysokości 30 000 zł. W tym celu rozwiązała utworzoną wcześniej lokatę na rachunku walutowym.

Ewidencja księgowa

1. Zlikwidowanie lokaty w wysokości 10 000 euro. Kurs kupna banku w tym dniu wynosił 3,79 PLN/EUR.

Wycena lokaty po kursie historycznym:

10 000 euro × 3,75 PLN/EUR = 37 500 zł

Wycena lokaty po kursie kupna z dnia likwidowania:

10 000 euro × 3,79 PLN/EUR = 37 900 zł

Wn„Bieżący rachunek bankowy” 37 900

Ma„Rachunek walutowy” 37 900

- w analityce „Lokaty”

2. Rozliczenie różnic kursowych:

10 000 euro × (3,79 - 3,75) = 400 zł

Powstały dodatnie różnice kursowe w wysokości 400 zł

Wn„Rachunek walutowy” 400

- w analityce „Lokaty”

Ma„Przychody finansowe” 400

3. Utworzenie akredytywy na rzecz kontrahenta krajowego:

Wn„Bieżący rachunek bankowy” 30 000

- w analityce „Akredytywa”

Ma„Bieżący rachunek bankowy” 30 000

4. Przekazanie pieniędzy z konta akredytywy na rachunek wierzyciela:

Wn„Rozrachunki z dostawcami” 30 000

Ma„Bieżący rachunek bankowy” 30 000

- w analityce „Akredytywa

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawa prawna:

- art. 30, art. 34 ust. 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

- art. 85 i 86 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 42, poz. 272

Wioletta Chaczykowska

księgowa z licencją MF