1. Czy podatek liniowy podlega zmniejszeniu o składkę zdrowotnąProwadzę działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej. Czy w deklaracji PIT-5L mogę od podatku dochodowego odjąć kwoty składek na ubezpieczenie zdrowotne opłacone przez spółkę jako płatnika za mnie z tytułu działalności w spółce?
Składka opłacana z tytułu bycia wspólnikiem w spółce cywilnej przez spółkę jako płatnika może zostać odliczona od podatku w deklaracji PIT-5L przez wspólnika tej
spółki.
Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym lub ubezpieczeniem społecznym rolników, które są osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (art. 4 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Wspólnicy spółki cywilnej podlegają więc obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.
Umowa spółki cywilnej została uregulowana w przepisach art. 860–875 Kodeksu cywilnego. Należy pamiętać, że spółka cywilna nie ma osobowości prawnej, czyli nie może być podmiotem praw i obowiązków, co oznacza, że nie działa we własnym imieniu. Podmiotami mającymi uprawnienia majątkowe do majątku spółki są sami
wspólnicy. Jednak na potrzeby prowadzenia działalności gospodarczej banki mogą prowadzić jeden wspólny rachunek dla osób fizycznych będących wspólnikami spółki cywilnej (rachunek bankowy może być prowadzony dla kilku osób fizycznych, jeśli umowa rachunku nie stanowi inaczej).
Nie ma przeszkód, aby składki na ubezpieczenie zdrowotne wspólników spółki cywilnej były opłacane przez spółkę z rachunku wspólnego wykorzystywanego do celów prowadzenia działalności gospodarczej.
Podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, a więc również wspólnicy spółki cywilnej, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy (art. 44 ust. 1 updof). Zaliczki te są wpłacane do urzędów skarbowych po uprzednim pomniejszeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w danym miesiącu zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Opłacane w roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne podatnicy uwzględniają w zeznaniu rocznym.
Podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c updof, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne:
1) opłaconej w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,
2) pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia; obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku na podstawie art. 21, 52, 52a, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jednak kwota składki na ubezpieczenia zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Wysokość wydatków na ten cel ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.
Dlatego wspólnicy spółki cywilnej na podstawie art. 27b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mają prawo do pomniejszenia podatku dochodowego o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne opłaconej w roku podatkowym.
Przykład
Jan Kowalski prowadzi działalność gospodarczą będąc wspólnikiem w spółce cywilnej. Płatnikiem składki na ubezpieczenie zdrowotne za wspólników z tytułu uczestnictwa w spółce jest spółka cywilna.
W listopadzie 2004 r. spółka jako płatnik opłaciła za Jana Kowalskiego składkę na ubezpieczenie zdrowotne za październik 2004 r. w wysokości 148,46 zł.
Ponieważ odliczeniu od podatku podlega składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru, podatnik będzie mógł dokonać odliczenia od zaliczki na podatek dochodowy w deklaracji PIT-5L kwoty 137,91 zł. 2. Czy w podatku liniowym
zaliczka jest przychodem
Proszę o informację, czy w przypadku podatku liniowego zaliczka (art. 14 ust. 3 pkt 1 updof) jest przychodem. Jeżeli tak, to kiedy powinna być zaewidencjonowana jako przychód? Umowa zwykle konstruowana jest w taki sposób: 30% przedpłata na podstawie FV proforma, 50% faktura częściowa, np. za dostawę przedmiotu umowy, 20% po montażu i uruchomieniu.
Opodatkowanie podatkiem liniowym nie zmienia momentu powstania przychodu z działalności gospodarczej.
Zastosowanie ma więc tutaj jak najbardziej art. 14 ust. 3 pkt 1 updof, co oznacza, że zaliczka na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, nie jest przychodem w momencie jej otrzymania. Moment powstania przychodu jest określany na podstawie art. 14 ust. 1c, zgodnie z którym za datę powstania przychodu uważa się, co do zasady, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:
1) wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe, lub
2) wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
3) otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia – w pozostałych przypadkach.
U podatników podatku od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od tego podatku oraz prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, oraz ewidencjonujących przychody w dacie wystawienia faktury, zgodnie z odrębnymi przepisami, za datę powstania przychodu uważa się dzień wystawienia faktury. Jeżeli faktura nie została wystawiona w terminie określonym w odrębnych przepisach, za datę powstania przychodu uważa się dzień, w którym faktura powinna być wystawiona. W przypadku gdy zdarzenia, o których mowa w art. 14 ust. 1c updof, nastąpiły w grudniu danego roku podatkowego, a faktury dotyczące tych zdarzeń, zgodnie z odrębnymi przepisami, zostaną wystawione w roku następnym, za datę powstania przychodu uważa się ostatni dzień roku podatkowego, w którym miały miejsce te zdarzenia.
3. Jaki wpływ ma wybór podatku liniowego na prawo do ulg oraz dochody osiągane z innych źródeł przychodu
Prowadzę działalność gospodarczą. Dochód z niej opodatkowuję według stawki liniowej 19%, równocześnie uzyskałem inne dochody z tytułu umów o dzieło. Czy dochody te mogę rozliczyć wspólnie z małżonką, która osiąga dochody z tytułu umowy o pracę, i czy mogę skorzystać przy tej okazji z ulgi remontowej?
Nie można uwzględnić wydatków na remont lokalu mieszkalnego w ramach ulgi w zeznaniu z działalności gospodarczej. W sytuacji uzyskiwania przychodów z działalności wykonywanej osobiście podatnik będzie zobowiązany złożyć odrębne zeznanie. Jeśli zatem wydatki na remont nie zostały zaliczone do kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, to będą one mogły zostać odliczone od dochodów z działalności wykonywanej osobiście. Ponieważ nie będzie również możliwe wspólne rozliczenie z żoną, gdyż wyklucza to wprost art. 6 ust. 8 updof, odliczenie wydatków na remont w ramach ulgi będzie mogło nastąpić zgodnie z przepisem art. 27a ust. 10 updof (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2003 r.). Oznacza to, że jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu – odliczeń dokonuje się zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych bądź od podatku każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od podatku jednego z małżonków, oczywiście do wysokości limitu, który dotyczy łącznie obojga małżonków.
Z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 13 pkt 8) wynika, że za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której jest mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 updof, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki niemającej osobowości prawnej. W art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazano, że płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od wypłaconych należności z tytułu umów o dzieło lub umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 2 i 8 updof, jeżeli podatnik złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 updof.
Z zacytowanych przepisów wynika, że w sytuacji gdy indywidualne zlecenia realizowane są wyłącznie na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, a zleceniodawcy (płatnikowi) nie zostało złożone wymienione oświadczenie, to wypłacane wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia, umów o dzieło są przychodami z działalności wykonywanej osobiście, rozliczanymi na zasadach ogólnych, od których płatnik pobiera zaliczki zgodnie z art. 41 pkt 1 tej ustawy. Z uwagi na fakt, że podatek liniowy odnosi się wyłącznie do dochodów z działalności gospodarczej, to osiąganie przychodów z tytułu działalności wykonywanej osobiście na podstawie art. 13 pkt 8 ustawy nie powoduje utraty prawa do tej formy opodatkowania.
Warunkiem zachowania prawa do opodatkowania w formie liniowej jest jednak to, że podatnik nie uzyskuje przychodów z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej, prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki niemającej osobowości prawnej na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadającej czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:
• wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy,
• wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy – stosownie do art. 9a ust. 3 updof.
WAŻNE!
Należy pamiętać, że wybór opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności według liniowej stawki 19% oznacza automatycznie rezygnację z wszelkich ulg i odliczeń (również przysługujących w ramach praw nabytych), poza odliczeniem od dochodu składek na ubezpieczenie społeczne, a od podatku – składek na
ubezpieczenie zdrowotne.
W ostatniej nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych został odrzucony pomysł przyznania prawa do wspólnego rozliczania się z małżonkiem przedsiębiorcy opodatkowanemu podatkiem liniowym.
• art. 9a, 10, 13, 14 i 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 263, poz. 2619
Anna Welsyng-Zielony
prawnik, doradca podatkowy