Kiedy wartość materiałów można odpisywać w koszty

RADA

Na dzień bilansowy jednostka powinna dokonać korekty kosztów i ustaloną w toku inwentaryzacji wartość niezużytych materiałów zaewidencjonować na koncie zapasów. Ze względu na realizację usług budowlanych, które są rozliczane w specyficzny sposób, wskazane byłoby prowadzenie magazynu i zarachowywanie do kosztów tylko faktycznie zużytych materiałów.

UZASADNIENIE

Kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość posiadanych poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych, podejmuje decyzję o stosowaniu jednej z czterech możliwych metod prowadzenia kont ksiąg pomocniczych.

Tabela 1. Metody prowadzenia ksiąg pomocniczych dla rzeczowych składników aktywów obrotowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wybór metody prowadzenia ksiąg pomocniczych dla rzeczowych składników aktywów obrotowych ma wpływ na termin i częstotliwość inwentaryzacji.

Tabela 2. Terminy i częstotliwość inwentaryzacji aktywów obrotowych w związku z prowadzoną ewidencją

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja materiałów odpisywanych w koszty na dzień zakupu

Jednostka, która zdecydowała się pominąć ewidencję kupionych materiałów podczas ich składowania, odpisuje wartość materiałów w cenie nabycia bezpośrednio w ciężar kosztów w momencie ich przyjęcia.

Należy pamiętać, że przyjmując taki sposób ewidencji, jednostka ma obowiązek ustalania stanu materiałów i dokonania jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy. W tym celu przedsiębiorstwo musi mieć informacje na temat cen nabycia materiałów zarachowanych w koszty, a nie zużytych na dzień bilansowy.

Jednak dla celów podatkowych taka korekta powinna być dokonana w każdym okresie rozliczeniowym, za który ustalana jest zaliczka na podatek dochodowy. Stanowisko to potwierdza Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach w postanowieniu z 17 lutego 2006 r., nr OG-005/208/PDI-423/26/2005:

(...) podatnik dokonujący ewidencji polegającej na odpisywaniu w koszty wartości materiałów na dzień ich zakupu oraz produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, w celu ustalenia dochodu do opodatkowania powinien sporządzać spis z natury, wycenę i korygować koszty w wartości rzeczywistej zapasów na koniec każdego miesiąca, czyli podwyższać dochód stanowiący podstawę opodatkowania o wartość zaliczonych w koszty, lecz nie zużytych lub sprzedanych materiałów i towarów do końca okresu rozliczeniowego. (...)

Przykład

W ciągu 2008 r. jednostka kupiła materiały wykorzystywane przy realizacji usług budowlanych na kwotę netto 1 500 000 zł, VAT - 300 000 zł, które zarachowała bezpośrednio w koszty.

Na dzień bilansowy, zgodnie z przeprowadzoną inwentaryzacją, nie zostały zużyte materiały o wartości 250 000 zł.

Ewidencja księgowa w trakcie roku 2008

1. Zakup materiałów - ewidencja na podstawie faktur VAT, rachunków:

Wn „Rozliczenie zakupu” 1 500 000

Wn „VAT naliczony” 300 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 1 800 000

2. Zarachowanie wartości kupionych materiałów w ciężar kosztów okresu sprawozdawczego:

Wn „Zużycie materiałów” 1 500 000

Ma „Rozliczenie zakupu” 1 500 000

3. Ewidencja na dzień bilansowy - korekta kosztów o wartość ustalonego na dzień bilansowy stanu materiałów:

Wn „Materiały” 250 000

Ma „Zużycie materiałów” 250 000

Ewidencja w następnym roku obrotowym (2009) - na początek lub na koniec roku obrotowego - w zależności od przyjętych zasad (polityki) rachunkowości

4. Ponowne zarachowanie wartości stanu materiałów w ciężar kosztów (księgowanie odwrotne do księgowania w pkt 3):

Wn „Zużycie materiałów” 250 000

Ma „Materiały” 250 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W 2008 r. powyższe dane zostaną wykazane w sprawozdaniu finansowym:

• w porównawczym wariancie RZiS jako:

B. Koszty działalności operacyjnej

II. Zużycie materiałów i energii 1 250 000

(1 500 000 zł - 250 000 zł)

• w bilansie jako:

B. Aktywa obrotowe

I. Zapasy 1. Materiały 250 000