Kradzież składnika majątku ujętego w księdze

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości (Dz. U. Nr 152, poz. 1223 ze zm., zwana dalej UOR) poniesione straty oraz wypłacone odszkodowania powinny zostać zaliczone odpowiednio do pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych.

Kradzież składnika majątku powinna być odpowiednio udokumentowana oraz uwiarygodniona przez stosowane instytucje jak policja lub ubezpieczyciel. Wyksięgowanie skradzionego składnika majątku powinno nastąpić na podstawie dokumentu LT (likwidacja środka trwałego), wystawionego w oparciu o sporządzony protokół z kradzieży, który powinien określać m.in. rodzaj szkody, jej ilość, wartość, przyczynę powstania straty, datę i podpisy.

W księgach rachunkowych strata składnika majątku w związku z jego kradzieżą może być ujęta w następujący sposób:

1. Wyksięgowanie wartości początkowej środka trwałego do wysokości dotychczas dokonanych odpisów:

- Wn konto 07-1 „ Odpisy umorzeniowe środków trwałych”,

- Ma konto 010 „ Środki trwałe”.

2. Ujęcie pozostałej niezamortyzowanej wartości środka trwałego jako wartość niedoboru - do czasu zakończenia postępowania wyjaśniającego kradzież:

- Wn konto 24-1/0 „Rozliczenie niedoborów”,

- Ma konto 010 „ Środki trwałe”.

3. Odpisanie kwoty niedoboru w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych - po zakończeniu postępowania:

-Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne”,

- Ma konto 24 -1/0 „Rozliczenie niedoborów”.

W przypadku otrzymania odszkodowania z tytułu kradzieży ewidencja księgowa powinna wyglądać następująco:

1. Przyznane jednostce odszkodowanie na podstawie otrzymanej decyzji od firmy ubezpieczeniowej:

- Wn konto 24 „ Pozostałe rozrachunki”,

- Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.

2. Otrzymane na rachunek bankowy odszkodowanie:

- Wn konto 13-0 „Rachunek bankowy”,

- Ma konto 24 „ Pozostałe rozrachunki”.

Zgodnie z zasadą ostrożności do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się głownie odszkodowania opłacone, a odszkodowania zarachowane uznaje się za przychód w księgach rachunkowych tylko wtedy gdy uznaje się je za niewątpliwe.

Warto wspomnieć tu o ujęciu podatkowym. Często podatnikowi nasuwają się dwa pytania:

- czy należy skorygować podatek VAT naliczony w związku z kradzieżą danego składnika majątku?

- czy strata powstała na skutek kradzieży może stanowić koszt podatkowy?

W przypadku podatku VAT warto zacytować treść interpretacji indywidualnej  Dyrektora Izby Skarbowej w  Bydgoszczy z 13 czerwca  2011 r. (ITPP2/443-449/11/PS):

„(...) ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje metodę bieżącego odliczenia podatku naliczonego. Fakt późniejszego wystąpienia zdarzenia losowego, jakim jest kradzież lub zniszczenie towaru nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem tego towaru. Należy zaznaczyć, że dla celów dowodowych fakt wystąpienia powyższego zdarzenia losowego winien być przez podatnika należycie udokumentowany. Konsekwencją powyższego jest brak obowiązku dokonywania korekty podatku naliczonego odliczonego przy nabyciu towarów handlowych czy środków trwałych, następnie skradzionych lub zniszczonych. Fakt otrzymania przez podatnika odszkodowania pozostaje bez znaczenia w przedmiotowej sprawie, bowiem odszkodowanie stanowi formę rekompensaty za poniesioną szkodę i jako nie mieszczące się w definicji odpłatnej dostawy towarów, czy odpłatnego świadczenia usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem. (...)”.