REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Różnice między amortyzacją bilansową i podatkową

Kazimiera Winiarska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Różnice między prawem bilansowym i podatkowym dotyczą w szczególności: wartości początkowej majątku podlegającego amortyzacji, momentu rozpoczęcia amortyzacji, metody amortyzacji, zakresu składników majątku podlegających amortyzacji.

REKLAMA

Autopromocja

Podstawowym kryterium rozbieżności jest okres użytkowania majątku:

• w uor określony jest on jako okres ekonomiczny użyteczności majątku, z których wynikają stawki amortyzacji bilansowej,

• w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych zostało określone jako przewidywany okres użytkowania, z którego wynikają podatkowe stawki amortyzacyjne.

W przypadku istotnych różnic pomiędzy okresem użytkowania przyjętym do celów podatkowych a okresem rzeczywistego użytkowania środków w jednostce uwzględnionych w amortyzacji księgowej są zniekształcone informacje o kosztach, wynikach i sytuacji finansowej, które wprowadzają w błąd nie tylko zewnętrznych użytkowników, ale przede wszystkim wewnętrznych decydentów, podejmujących decyzje na podstawie nieprawdziwych danych. Skutkiem bezpośrednim jest nieprawidłowo ustalony koszt jednostkowy produktu, koszty poszczególnych okresów, a w rezultacie wynik finansowy. W przypadku nieprawidłowej alokacji amortyzacji na poszczególne okresy sprawozdawcze nieprawidłowości te mogą dotyczyć kilku, a nawet kilkudziesięciu lat.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Różnice pomiędzy prawem bilansowym a podatkowym w kwestii dokonywania odpisów amortyzacyjnych od poszczególnych środków trwałych przedstawia tabela 11.

Tabela 11. Przedmiot amortyzacji w świetle prawa bilansowego i podatkowego

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Porównanie zasad amortyzacji środków trwałych dla celów bilansowych i podatkowych przedstawiono w tabeli 12.

Tabela 12. Zasady amortyzacji środków trwałych według prawa bilansowego i podatkowego

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych wymieniono zarówno te składniki, które podlegają amortyzacji, jak i te, których amortyzować podatnik nie ma prawa.

Zakaz amortyzacji dla celów podatkowych nie musi jednak oznaczać, że środki trwałe nie podlegają amortyzacji w myśl uor.

Typowe skutki ewentualnych rozbieżności pomiędzy prawem podatkowym i bilansowym są następujące:

1. Data rozpoczęcia amortyzacji - odpisów amortyzacyjnych środków trwałych dokonuje się:

a) w myśl prawa podatkowego - od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji,

b) według ustawy o rachunkowości - amortyzację należy rozpocząć nie wcześniej niż po przyjęciu do używania.

2. Metody amortyzacji:

a) przepisy podatkowe przewidują trzy metody dokonywania odpisów: liniową, degresywną oraz uproszczoną. Wybraną metodę stosuje się do pełnego zamortyzowania danego środka trwałego,

b) w uor nie wymienia się żadnej metody amortyzacji - nie należy jednak stosować metod, których wynik nie będzie odpowiadał wskazanym w art. 32 ust. 2 tej ustawy kryteriom; zgodnie z § 41 MSR 16, podlegającą amortyzacji wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych należy rozkładać w sposób systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania; zastosowana metoda amortyzacji powinna odzwierciedlać tryb konsumowania przez jednostkę gospodarczą korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów; w związku z tym jednostka może stosować następujące metody amortyzacji środków trwałych: liniową, naturalną, degresywną, progresywną oraz indywidualną - i nie jest to katalog zamknięty - dobór odpowiedniej metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych jest uzależniony od indywidualnej specyfiki i charakteru jednostki (w tym w szczególności od natężenia poziomu eksploatacji składników majątku trwałego).

3. Częstotliwość zmiany metody amortyzacji:

REKLAMA

a) ustawa podatkowa zakazuje dokonywania jakichkolwiek zmian, mówiąc, że wybór metody i stawki amortyzacji poszczególnych środków trwałych powinien nastąpić przed rozpoczęciem dokonywania odpisów amortyzacyjnych, a obrana metoda nie powinna się zmienić aż do całkowitego umorzenia środka trwałego - dla celów podatkowych zatem wybór metody jest ostateczny,

b) ustawa o rachunkowości dopuszcza, a nawet nakazuje, okresową weryfikację stawek amortyzacyjnych, co oznacza, że zezwala na zmianę planów amortyzacji (przy zachowaniu zasady ciągłości) w przypadku, gdy istnieją ku temu uzasadnione przyczyny.

4. Stawki amortyzacyjne:

a) przepisy podatkowe zawierają szczegółowe regulacje w tym zakresie - określają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych grup środków trwałych oraz warunki, od których uzależnione jest prawo do ich podwyższania lub obniżania,

b) podstawą do ustalania księgowych stawek amortyzacyjnych jest przewidywany okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego - uor zawiera zatem tylko wskazówki, jak ustalać stawki amortyzacyjne, ale nie określa ani ich wysokości, ani zasad budowy (wyjątek stanowią koszty prac rozwojowych oraz wartość firmy); decyzja o przyjętych do stosowania stawkach amortyzacyjnych leży w gestii kierownika jednostki; prawo bilansowe nie zakazuje stawek podatkowych - nie ma przeciwwskazań, by stosować stawki podatkowe, jeżeli jednostka uzna, że zapewniają one odpisanie wartości początkowej środka trwałego przez okres jego ekonomicznej użyteczności; przy takim rozwiązaniu amortyzacja księgowa będzie równa podatkowej.

5. Zmiana stawek amortyzacyjnych:

a) podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych (bez ograniczenia skali obniżki). Przy podwyższaniu stawek amortyzacyjnych, przy zastosowaniu współczynników, należy dla poszczególnych środków trwałych stosować jeden wybrany współczynnik, przez który mnoży się stawkę amortyzacyjną właściwą dla danego środka z Wykazu,

b) według uor, poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacyjnych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, powodując odpowiednią korektę dokonanych w następnych latach obrotowych odpisów amortyzacyjnych.

6. Częstotliwość dokonywania odpisów amortyzacyjnych:

a) jednostki mogą w myśl przepisów podatkowych dokonywać odpisów w równych ratach co miesiąc albo w równych ratach co kwartał bądź też jednorazowo na koniec roku podatkowego, z tym że suma odpisów dokonanych w pierwszym roku podatkowym, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji, nie może przekroczyć wartości tych odpisów przypadających za okres od ich wprowadzenia do ewidencji do końca tego roku podatkowego,

b) przepisy uor nie regulują bezpośrednio częstotliwości dokonywania odpisów amortyzacyjnych; mówią tylko, że powinny one być dokonywane systematycznie, zapewniając planowe rozłożenie wartości środka trwałego na przewidywany okres jego używania.

7. Data zakończenia amortyzacji - odpisów amortyzacyjnych dokonuje się:

a) w myśl prawa podatkowego - do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową środka trwałego lub w którym postanowiono go w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono niedobór,

b) według uor - do czasu zrównania wartości odpisów z wartością początkową środka trwałego lub przeznaczenia do likwidacji, sprzedaży lub stwierdzenia niedoboru, z ewentualnym uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji ceny sprzedaży netto pozostałości środka trwałego.

8. Amortyzacja środków trwałych używanych sezonowo:

a) prawo podatkowe nakazuje dokonywać odpisów amortyzacyjnych tylko w okresie ich wykorzystywania,

b) prawo bilansowe nakazuje dokonywać odpisów amortyzacyjnych w sposób ciągły w każdym okresie sprawozdawczym; w wyniku takiego postępowania środek trwały używany sezonowo zostanie szybciej umorzony w prawie bilansowym niż dla celów podatkowych.

9. Środki trwałe wprowadzone do ewidencji przez podatników rozpoczynających prowadzenie działalności oraz małych podatników:

a) podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej, oraz mali podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT (z wyłączeniem samochodów osobowych) wprowadzonych do ewidencji, do wysokości nieprzekraczającej równowartości 50 000 euro w roku podatkowym,

b) prawo bilansowe nakazuje dokonywanie odpisów na zasadach ogólnych.

10. Sposób amortyzacji środków trwałych o niskiej wartości początkowej:

a) prawo podatkowe wyznacza granicę w wysokości 3500 zł jako wartość niskocennych środków trwałych; wydatek na nabycie takiego składnika majątku można jednorazowo wliczyć w koszty uzyskania przychodów, bez konieczności rozkładania tego na raty w postaci odpisów amortyzacyjnych,

b) prawo bilansowe wyodrębnia jedynie środki trwałe o niskiej wartości początkowej, nie podając konkretnej kwoty; kryterium podziału środków trwałych na niskocenne i pozostałe leży więc w gestii kierownika jednostki.

11. Ujawnienie środków trwałych:

a) zgodnie z prawem podatkowym rozpoczęcie amortyzacji następuje po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji,

b) według prawa bilansowego, rozpoczęcie amortyzacji następuje nie wcześniej niż po przyjęciu środka trwałego do używania (zasady ogólne).

12. Amortyzacja używanych lub ulepszonych środków trwałych:

a) sposób ustalania indywidualnych stawek amortyzacyjnych dla używanych lub ulepszonych środków trwałych jest przedmiotem szczególnej regulacji prawa podatkowego,

b) według uor, przy ustalaniu rocznej stawki amortyzacyjnej uwzględnia się przede wszystkim okres ekonomicznej użyteczności środka trwałego, nie jest ważne natomiast, czy środek jest nowy, ulepszony, czy używany.

13. Wartość, od której dokonuje się odpisów amortyzacyjnych:

a) w myśl prawa podatkowego jest to wartość ustalana zgodnie z przepisami podatkowymi,

b) według prawa bilansowego jest to wartość początkowa wykazywana w księgach rachunkowych.

Źródło: Poradnik Rachunkowości Budżetowej

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ceny energii elektrycznej dla firm w 2025 roku. Aktualna sytuacja i prognozy

W 2025 roku polski rynek energii elektrycznej dla firm stoi przed szeregiem wyzwań i możliwości. Zrozumienie obecnej sytuacji cenowej oraz dostępnych form dofinansowania, zwłaszcza w kontekście inwestycji w fotowoltaikę, jest kluczowe dla przedsiębiorstw planujących optymalizację kosztów energetycznych.

Program do rozliczeń rocznych PIT

Rozlicz deklaracje roczne z programem polecanym przez tysiące firm i księgowych. Zawiera wszystkie typy deklaracji PIT, komplet załączników oraz formularzy NIP.

ETS 2: Na czym polega nowy system handlu emisjami w UE. Założenia, harmonogram i skutki wdrożenia. Czy jest szansa na rezygnację z ETS 2?

Unijny system handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) odgrywa kluczową rolę w polityce klimatycznej UE, jednak jego rozszerzenie na nowe sektory gospodarki w ramach ETS 2 budzi kontrowersje. W artykule przedstawione zostały założenia systemu ETS 2, jego harmonogram wdrożenia oraz potencjalne skutki ekonomiczne i społeczne. Przeanalizowano również możliwości opóźnienia lub rezygnacji z wdrożenia ETS 2 w kontekście polityki klimatycznej oraz nacisków gospodarczych i społecznych.

Samotny rodzic, ulga podatkowa i 800+. Komu skarbówka pozwoli skorzystać, a kto zostanie z niczym?

Ulga prorodzinna to temat, który każdego roku podczas rozliczeń PIT budzi wiele emocji, zwłaszcza wśród rozwiedzionych lub żyjących w separacji rodziców. Czy opieka naprzemienna oznacza równe prawa do ulgi? Czy ten rodzaj opieki daje możliwość rozliczenia PIT jako samotny rodzic? Ministerstwo Finansów rozwiewa wątpliwości.

REKLAMA

Rozliczenie podatkowe 2025: Logowanie do Twój e-PIT. Dane autoryzujące, bankowość elektroniczna, Profil Zaufany, mObywatel, e-Dowód

W ramach usługi Twój e-PIT przygotowanej przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową w 2025 roku, można złożyć elektronicznie zeznania podatkowe: PIT-28, PIT-36, PIT-36L, PIT-37 i PIT-38 a także oświadczenie PIT-OP i informację PIT-DZ. Czas na to rozliczenie jest do 30 kwietnia 2025 r. Najpierw jednak trzeba się zalogować do e-US (e-Urząd Skarbowy - urzadskarbowy.gov.pl). Jak to zrobić?

Księgowy, biuro rachunkowe czy samodzielna księgowość? Jeden błąd może kosztować Cię fortunę!

Prowadzenie księgowości to obowiązek każdego przedsiębiorcy, ale sposób jego realizacji zależy od wielu czynników. Zatrudnienie księgowego, współpraca z biurem rachunkowym czy samodzielne rozliczenia – każda opcja ma swoje plusy i minusy. Źle dobrane rozwiązanie może prowadzić do kosztownych błędów, kar i niepotrzebnego stresu. Sprawdź, komu najlepiej powierzyć finanse swojej firmy i uniknij pułapek, które mogą Cię słono kosztować!

Czym są przychody pasywne, wykluczające z Estońskiego CIT? Sądy odpowiadają niejednoznacznie

Przychody pasywne w Estońskim CIT. Czy w przypadku gdy firma informatyczna sprzedaje prawa do gier jako licencje, są to przychody pasywne, wykluczające z Estońskiego CIT? Na pytanie, czy limit do 50% przychodów z wierzytelności dla podatników na Estońskim CIT powinien być liczony z uwzględnieniem zbywania własnych wierzytelności w ramach faktoringu, sądy odpowiadają niejednoznacznie.

Dość biurokratycznych absurdów! 14 kluczowych zmian, które uwolnią firmy od zbędnych ograniczeń

Mikro, małe i średnie firmy od lat duszą się pod ciężarem skomplikowanych przepisów i biurokratycznych wymagań. Rzecznik MŚP, Agnieszka Majewska, przekazała premierowi Donaldowi Tuskowi listę 14 postulatów, które mogą zrewolucjonizować prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce. Uproszczenia podatkowe, ograniczenie kontroli, mniej biurokracji i szybsze procedury inwestycyjne – te zmiany mogą zdecydować o przyszłości setek tysięcy przedsiębiorstw. Czy rząd odpowie na ten apel?

REKLAMA

Odliczenie w PIT zakupu smartfona, smartwatcha i tabletu jest możliwe. Kto ma takie prawo? [Ulga rehabilitacyjna 2025]

Wydatki poniesione przez podatnika z orzeczoną niepełnosprawnością na zakup telefonu komórkowego (smartfona), smartwatcha i tabletu oraz oprogramowania i baterii do tych urządzeń (a także na naprawy tych urządzeń), można uznać za wydatki, podlegające odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej określonej w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem tego odliczenia jest to, by te urządzenia ułatwiały wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Takie jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowane np. w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2024 r.

Twój e-PIT już jest! Jak szybko rozliczyć PIT i otrzymać zwrot podatku?

Usługa Twój e-PIT ruszyła 15 lutego 2025 roku rusza. To najprostszy sposób na szybkie i wygodne rozliczenie podatku PIT za 2024 rok. Sprawdź, jakie nowości wprowadzono w tym roku i jak złożyć zeznanie w kilka kliknięć, by nie czekać na zwrot podatku!

REKLAMA