REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ewidencjonować rozliczenia z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Marianna Sobolewska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych wchodzą w zakres rozrachunków publicznoprawnych - obok podatków, dotacji, ceł i innych świadczeń. Dlatego niezwykle ważna jest ich prawidłowa i staranna ewidencja.

Ewidencja księgowa rozrachunków z ZUS prowadzona jest na koncie 229 „Rozrachunki z ZUS”. W ewidencji analitycznej wyszczególnia się poszczególne tytuły zobowiązań lub należności publicznoprawnych.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W bilansie zobowiązania wobec ZUS z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych wykazuje się w pasywach - w pozycji B.III.2g (ewentualne nadpłaty zobowiązań ujmuje się w aktywach - w pozycji B.II.2b).

Ewidencja rozrachunków z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, a także z tytułu innych rozrachunków z ZUS (Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) powinna odzwierciedlać dane zawarte w listach płac, rachunkach do umów zlecenia, umów o dzieło oraz w deklaracjach rozliczeniowych ZUS DRA. Zobowiązania te są regulowane przy użyciu pisemnych lub elektronicznych dokumentów bankowych - określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Finansów z 4 września 2003 r. w sprawie wzoru bankowego dokumentu płatniczego należności z tytułu składek, do których poboru zobowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych - z podziałem na:

• ubezpieczenia społeczne:

REKLAMA

83 1010102326 139 51

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• ubezpieczenia zdrowotne:

78 1010102326 139 52

• FP i FGŚP: 73 1010102326 139 53

W związku z powyższym w ewidencji analitycznej konta 229 „Rozrachunki z ZUS” należy wyszczególnić:

• konto 229-51 „Ubezpieczenia społeczne”,

• konto 229-52 „Ubezpieczenie zdrowotne”,

• konto 229-53 „FP i FGŚP”.

Przyjęcie proponowanych rozwiązań umożliwia bieżące uzgadnianie sald konta 229 „Rozrachunki z ZUS” z danymi w deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA, ponieważ na stronie Wn tego konta księguje się zapłaty zobowiązań wobec ZUS i wypłaty świadczeń finansowanych przez ZUS, a na stronie Ma - powstanie tych zobowiązań.

Tytuły zobowiązań i świadczeń pieniężnych podlegających rozliczeniu ze składek na ubezpieczenia społeczne

Ubezpieczeni to (zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych (ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe).

Płatnikiem składek jest pracodawca - w stosunku do pracowników - oraz jednostka organizacyjna pozostająca z inną osobą fizyczną w stosunku prawnym uzasadniającym objęcie tej osoby ubezpieczeniem (w tym z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym) albo uzasadniającym pobieranie zasiłku macierzyńskiego - z wyłączeniem osób, którym zasiłek wychowawczy lub macierzyński wypłaca ZUS (art. 4 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Płatnicy składek sporządzają deklaracje ZUS DRA, w których podają należne składki oraz wypłacane świadczenia podlegające rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne.

1) Ubezpieczenia społeczne - podstawę prawną naliczenia składek stanowi ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Wysokość składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe wyrażona jest w formie stopy procentowej jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych:

- ubezpieczenie emerytalne - stopa procentowa wynosi 19,52% podstawy wymiaru; sposób finansowania: płatnik 9,76%, ubezpieczony 9,76%,

- ubezpieczenie rentowe - stopa procentowa wynosi 6% podstawy wymiaru; sposób finansowania: płatnik 4,5%, ubezpieczony 1,5%,

- ubezpieczenie chorobowe - stopa procentowa to 2,45% podstawy wymiaru; sposób finansowania: ubezpieczony 2,45%,

- ubezpieczenie wypadkowe - stopa procentowa składek na ubezpieczenie wypadkowe jest zróżnicowana dla poszczególnych płatników składek i ustalona w zależności od poziomu zagrożeń zawodowych i skutków tych zagrożeń. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. określa sposób ustalania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Składka ta jest w całości finansowana przez płatnika.

UWAGA!

W zakładach zatrudniających mniej niż 25 osób w przeliczeniu na pełen etat - w stosunku do osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności - część wynagrodzenia odpowiadającą składce należnej od zatrudnionego na ubezpieczenie emerytalne finansuje PFRON. Natomiast część kosztów osobowych pracodawcy odpowiadającą należnej składce na ubezpieczenie emerytalne od pracodawcy finansuje budżet państwa.

 

2) Ubezpieczenie zdrowotne - podstawa prawna to ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Stopa procentowa składki wynosi 9% podstawy wymiaru i podlega odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 7,75% podstawy wymiaru (1,25% podstawy wymiaru potrąca się z wynagrodzeń pracownika).

3) Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych - podstawa prawna to ustawa z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Składka na Fundusz obciąża koszty działalności pracodawcy i wynosi 0,10% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

4) Fundusz Pracy - podstawę prawną stanowi ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Obowiązkowe składki na Fundusz Pracy, ustalane w wysokości 2,45% od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, opłacają pracodawcy.

Wypłacane świadczenia podlegające rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne:

• świadczenia z ubezpieczenia chorobowego - podstawa prawna to ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,

• wynagrodzenie należne płatnikowi z ubezpieczenia chorobowego - podstawę prawną stanowi art. 3 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 14 grudnia 1998 r. w sprawie wysokości i trybu wypłaty wynagrodzenia płatnikom składek z tytułu wykonywania zadań z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,

• świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego - podstawą prawną jest ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ewidencja składek finansowanych przez ubezpieczonych, wypłata świadczeń rozliczanych w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne

Ewidencja składek na ubezpieczenia finansowane przez ubezpieczonych oraz ewidencja wypłat świadczeń rozliczonych w ciężar składek jest prowadzona na podstawie listy płac, rachunków do umów zlecenia lub o dzieło, na których są potrącone składki i są zaliczane należne świadczenia.

Przykład 1

Stowarzyszenie JEDNOŚĆ prowadzi ewidencję kosztów w zespole 4 „Koszty według rodzajów i ich rozliczenie”.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja składek ZUS finansowanych przez płatnika

Ewidencja składek ZUS finansowanych przez płatnika jest prowadzona na podstawie deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

UWAGA

Od 1 stycznia 2009 r. zmieniają się zasady podatkowego rozliczania wynagrodzeń oraz składek na ZUS.

Przykład 2

Wypis z deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA za październik 2008 r., sporządzonej na podstawie listy płac (z przykładu 1).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podstawy prawne:

• ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych - Dz.U. Nr 123, poz.776; ost.zm. Dz.U. z 1997 r. Nr 247, poz. 1822

• ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 171, poz. 1056

• ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027

• ustawa z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy - Dz.U. Nr 158, poz. 1121

• ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - j.t. Dz.U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 171, poz. 1056

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA