REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania /Fot. Fotolia
Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kierownik musi podjąć decyzję o utworzeniu rezerwy w związku z wypłatą odszkodowania, gdy wysoce prawdopodobna jest przegrana w sądzie. Pozostawione pieniądze zalicza się najczęściej do pozostałych kosztów operacyjnych lub finansowych. Wykazuje zaś w bilansie w pasywach w pozycji B.I.3. z podziałem na część długoterminową i krótkoterminową.

REKLAMA

Autopromocja

Kontrahent, dla którego nasza spółka prowadziła prace budowlane, wystąpił na drogę postępowania sądowego. Chodzi o roszczenie w stosunku do spółki o odszkodowanie ze względu na źle wykonane prace. Czy konieczne jest dokonanie przez spółkę jakichś zapisów księgowych w ewidencji, a jeśli tak, to jakich? Zgodnie z opinią prawników trzeba się bowiem liczyć z przegraną w sądzie.

Jeżeli jest prawdopodobne, że w toczącym się postępowaniu sądowym przeciwko spółce może zapaść wyrok dla niej niekorzystny, to powinna ona utworzyć rezerwę na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania. Taką decyzję powinien podjąć kierownik jednostki m.in. na podstawie opinii prawników, jeśli przewidują oni niekorzystny wyrok.

Artykuł 3 ust. 1 pkt 21 ustawy o rachunkowości określa, że rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Zgodnie zaś z art. 35d ust. 1 ustawy o rachunkowości rezerwy tworzy się na:

- pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Jak wybrać biegłego rewidenta do badania sprawozdania finansowego

REKLAMA

Zgodnie z treścią pytania prawdopodobieństwo powstania przyszłego zobowiązania w związku z przegraną sprawą w sądzie na pewno istnieje. Kwotę zobowiązania można wiarygodnie określić na podstawie pozwu sądowego, albowiem kontrahent musiał podać kwotę roszczenia wobec spółki. Dodatkowo należy oszacować kwotę ewentualnych odsetek, jakie będą należne kontrahentowi, i kwotę kosztów postępowania sądowego.

W zależności od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą, to utworzenie rezerwy zalicza się odpowiednio do: pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, strat nadzwyczajnych.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Jeżeli powstanie zobowiązanie, na które uprzednio utworzono rezerwę, to należy zmniejszyć rezerwę. Jeśli zaś rezerwy nie zostaną wykorzystane w związku ze zmniejszeniem się lub ustaniem ryzyka uzasadniającego ich utworzenie, to zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

Generalnie rezerwy tworzy się zgodnie z obowiązkiem prawnym lub zwyczajowo utrwalonym obowiązkiem handlowym. Chodzi o sytuacje, gdy występuje na tyle duże prawdopodobieństwo, że zajdzie konieczność wywiązania się jednostki z ciążącego na niej obowiązku, a koszty lub straty wymagające poniesienia dla wywiązania się z tego obowiązku są na tyle znaczące, że ich nieuwzględnienie w wyniku finansowym okresu, w którym obowiązek powstał, spowodowałoby istotne zniekształcenie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki.

Ujęcie w ewidencji księgowej rezerwy polega na zwiększeniu:

- pozostałych kosztów operacyjnych i rezerw - jeżeli dotyczy ona pośrednio działalności operacyjnej jednostki,

- kosztów finansowych i rezerw - jeżeli dotyczy ona operacji finansowych,

- strat nadzwyczajnych i rezerw - jeżeli dotyczy ona zdarzeń związanych z innym ryzykiem niż ogólne ryzyko prowadzenia działalności operacyjnej.

Nie rzadziej niż na ostatni dzień roku obrotowego rezerwy podlegają inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Rezerwy związane ze skutkami toczącego się postępowania sądowego tworzy się wtedy, gdy przeciwko jednostce wniesiono pozew, a prawdopodobieństwo wyroku niekorzystnego dla jednostki jest większe niż prawdopodobieństwo wyroku korzystnego. Podstawą oceny tego prawdopodobieństwa może być przebieg postępowania sądowego lub opinie prawników. Ustalając kwotę rezerwy, należy wziąć pod uwagę nie tylko kwotę roszczenia określoną w pozwie, lecz także koszty postępowania sądowego.

Zgodnie z zakresem informacji, które powinien zawierać bilans (załącznik nr 1 do ustawy), jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń wykazują rezerwy na zobowiązania i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów w pasywach w poz. B.I. Rezerwy na zobowiązania - z wyodrębnieniem:

a) B.I.2 - Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne - w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy) z podziałem na:

- długoterminowe - są to rezerwy lub ich części, których przewidywany termin wykorzystania jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,

- krótkoterminowe - są to rezerwy lub ich części, których przewidywane wykorzystanie nastąpi w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego;

b) B.I.3 - Pozostałe rezerwy, tj. rezerwy tworzone na podstawie art. 35d ustawy, a także rezerwy w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy (innych niż świadczenia emerytalne i podobne). Pozostałe rezerwy również wykazywane są z podziałem na długoterminowe i krótkoterminowe, jak w pkt (a).

Zmiany w rachunkowości od 2016 roku

Jednostka ujawnia w informacji dodatkowej w poz. 1.8 następujące informacje o rezerwach wykazanych w bilansie w poz. B.I.:

1) cel ich utworzenia,

2) stan na początek okresu,

3) dodatkowe rezerwy utworzone w ciągu okresu, łącznie ze zwiększeniami dotychczasowych rezerw, np. w wyniku ich wzrostu w ciągu okresu wynikającego z upływu czasu oraz skutków zmian stopy dyskontowej,

4) kwoty wykorzystane w ciągu okresu (rozliczone z zobowiązaniami),

5) kwoty niewykorzystane, rozwiązane w ciągu okresu oraz

6) stan na koniec okresu.

W informacji dodatkowej do każdej grupy rezerw ich istotnych składowych jednostka powinna ponadto ujawnić:

1) krótki opis charakteru obowiązku (zobowiązania) oraz oczekiwanych terminów wynikających z nich wypływów korzyści ekonomicznych,

2) informacje o wszelkich istotnych niepewnościach co do kwoty i terminu wystąpienia tych wypływów,

3) główne założenia, jeżeli jest to zasadne, dotyczące przyszłych zdarzeń, które zostały uwzględnione przy szacowaniu rezerwy,

4) kwotę wszelkiego zakładanego zwrotu składnika aktywów, w tym kwotę ujętą w bilansie.

Zwróćmy jeszcze uwagę na ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów rezerw, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości, inne niż określone w ustawie jako taki koszt. ©?

PRZYKŁAD

Źle wykonane prace

Spółka Beta realizuje prace budowlane. Po wykonaniu robót spółka Delta wystąpiła do niej z roszczeniem o odszkodowanie ze względu na źle wykonane prace. W związku z odmową uznania przez spółkę Beta roszczenia spółka Delta wniosła 31 lipca 2014 r. do sądu pozew o odszkodowanie. W pozwie ustalono kwotę roszczenia na 200 000 zł i należne odsetki na kwotę 3000 zł. Zapłacone koszty postępowania sądowego to 10 000 zł. Zgodnie z opinią prawników możliwe było przegranie sprawy w sądzie. Sąd 5 listopada 2015 r. wydał wyrok nakazujący spółce Beta zapłatę odszkodowania – 200 000 zł wraz z odsetkami 6000 zł i kosztami postępowania sądowego – 10 000 zł.

EWIDENCJA

infoRgrafika

Objaśnienia:

Rok 2014

1. Utworzenie rezerwy na prawdopodobne zobowiązanie w wysokości (dane z pozwu do sądu):

a) kwota roszczenia – 200 000 zł,

b) odsetki – 3000 zł,

c) koszty postępowania sądowego – 10 000 zł.

Rok 2015

2. Wykorzystanie rezerwy w związku z powstaniem zobowiązania określonego wyrokiem sądowym – 213 000 zł;

3. Odsetki od dnia bilansowego do dnia ogłoszenia wyroku sądowego 3000 zł;

4. Zapłata roszczenia – 216 000 zł.

Prezentacja w sprawozdaniu finansowym

Rok 2014

Bilans

Pasywa B.I.3. - Pozostałe rezerwy krótkoterminowe 213 000

Rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy

E.III. Inne koszty operacyjne 210 000

H.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Wariant kalkulacyjny

H.III. Inne koszty operacyjne 210 000

K.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia rezerwy

Stan na początek roku

Zwiększenia

Wykorzystanie

Rozwiązanie

Stan na koniec roku

Rezerwa z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego w sporze ze spółką Delta

0,00

213 000

0,00

0,00

213 000

Razem rezerwy

0,00

213 000

0,00

0,00

213 000

Rok 2015

Bilans

Pasywa B.I.3. - Pozostałe rezerwy krótkoterminowe 0,00

Rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy

E.III. Inne koszty operacyjne 0,00

H.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Wariant kalkulacyjny

H.III. Inne koszty operacyjne 0,00

K.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia rezerwy

Stan na początek roku

Zwiększenia

Wykorzystanie

Rozwiązanie

Stan na koniec roku

Rezerwa z tytułu toczącego się postępowania sądowego w sporze ze spółką Delta

213 000

0,00

213 000

0,00

0,00

Razem rezerwy

213 000

0,00

213 000

0,00

0,00

Gabriela Borek

specjalistka z zakresu rachunkowości


Podstawa prawna:

Art. 35d ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Zostań naszym ekspertem!

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MF: nie ma nowego podatku od ogrodzeń, 2% podatku jeżeli ogrodzenie ma związek z działalnością gospodarczą

Ministerstwo Finansów w komunikacie z 19 stycznia 2025 r. poinformowało, że wszelkie informacje pojawiające się w przestrzeni publicznej i powielane przez media na temat wprowadzenia nowego obciążenia w postaci podatku od ogrodzeń należy uznać za wprowadzające w błąd.

Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Wyślesz pismo do urzędu i sądu ostatniego dnia terminu nie tylko Pocztą Polską. Nowelizacja ordynacji podatkowej, kpa i kpc już w Sejmie

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

REKLAMA

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

REKLAMA

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla mają inne definicje, przesunięcie terminu złożenia deklaracji DN-1, inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

REKLAMA