REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania /Fot. Fotolia
Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kierownik musi podjąć decyzję o utworzeniu rezerwy w związku z wypłatą odszkodowania, gdy wysoce prawdopodobna jest przegrana w sądzie. Pozostawione pieniądze zalicza się najczęściej do pozostałych kosztów operacyjnych lub finansowych. Wykazuje zaś w bilansie w pasywach w pozycji B.I.3. z podziałem na część długoterminową i krótkoterminową.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Kontrahent, dla którego nasza spółka prowadziła prace budowlane, wystąpił na drogę postępowania sądowego. Chodzi o roszczenie w stosunku do spółki o odszkodowanie ze względu na źle wykonane prace. Czy konieczne jest dokonanie przez spółkę jakichś zapisów księgowych w ewidencji, a jeśli tak, to jakich? Zgodnie z opinią prawników trzeba się bowiem liczyć z przegraną w sądzie.

Jeżeli jest prawdopodobne, że w toczącym się postępowaniu sądowym przeciwko spółce może zapaść wyrok dla niej niekorzystny, to powinna ona utworzyć rezerwę na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania. Taką decyzję powinien podjąć kierownik jednostki m.in. na podstawie opinii prawników, jeśli przewidują oni niekorzystny wyrok.

Artykuł 3 ust. 1 pkt 21 ustawy o rachunkowości określa, że rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Zgodnie zaś z art. 35d ust. 1 ustawy o rachunkowości rezerwy tworzy się na:

REKLAMA

- pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Jak wybrać biegłego rewidenta do badania sprawozdania finansowego

Zgodnie z treścią pytania prawdopodobieństwo powstania przyszłego zobowiązania w związku z przegraną sprawą w sądzie na pewno istnieje. Kwotę zobowiązania można wiarygodnie określić na podstawie pozwu sądowego, albowiem kontrahent musiał podać kwotę roszczenia wobec spółki. Dodatkowo należy oszacować kwotę ewentualnych odsetek, jakie będą należne kontrahentowi, i kwotę kosztów postępowania sądowego.

W zależności od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą, to utworzenie rezerwy zalicza się odpowiednio do: pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, strat nadzwyczajnych.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Jeżeli powstanie zobowiązanie, na które uprzednio utworzono rezerwę, to należy zmniejszyć rezerwę. Jeśli zaś rezerwy nie zostaną wykorzystane w związku ze zmniejszeniem się lub ustaniem ryzyka uzasadniającego ich utworzenie, to zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

Generalnie rezerwy tworzy się zgodnie z obowiązkiem prawnym lub zwyczajowo utrwalonym obowiązkiem handlowym. Chodzi o sytuacje, gdy występuje na tyle duże prawdopodobieństwo, że zajdzie konieczność wywiązania się jednostki z ciążącego na niej obowiązku, a koszty lub straty wymagające poniesienia dla wywiązania się z tego obowiązku są na tyle znaczące, że ich nieuwzględnienie w wyniku finansowym okresu, w którym obowiązek powstał, spowodowałoby istotne zniekształcenie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki.

Ujęcie w ewidencji księgowej rezerwy polega na zwiększeniu:

- pozostałych kosztów operacyjnych i rezerw - jeżeli dotyczy ona pośrednio działalności operacyjnej jednostki,

- kosztów finansowych i rezerw - jeżeli dotyczy ona operacji finansowych,

- strat nadzwyczajnych i rezerw - jeżeli dotyczy ona zdarzeń związanych z innym ryzykiem niż ogólne ryzyko prowadzenia działalności operacyjnej.

Nie rzadziej niż na ostatni dzień roku obrotowego rezerwy podlegają inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Rezerwy związane ze skutkami toczącego się postępowania sądowego tworzy się wtedy, gdy przeciwko jednostce wniesiono pozew, a prawdopodobieństwo wyroku niekorzystnego dla jednostki jest większe niż prawdopodobieństwo wyroku korzystnego. Podstawą oceny tego prawdopodobieństwa może być przebieg postępowania sądowego lub opinie prawników. Ustalając kwotę rezerwy, należy wziąć pod uwagę nie tylko kwotę roszczenia określoną w pozwie, lecz także koszty postępowania sądowego.

Zgodnie z zakresem informacji, które powinien zawierać bilans (załącznik nr 1 do ustawy), jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń wykazują rezerwy na zobowiązania i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów w pasywach w poz. B.I. Rezerwy na zobowiązania - z wyodrębnieniem:

a) B.I.2 - Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne - w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy) z podziałem na:

- długoterminowe - są to rezerwy lub ich części, których przewidywany termin wykorzystania jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,

- krótkoterminowe - są to rezerwy lub ich części, których przewidywane wykorzystanie nastąpi w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego;

b) B.I.3 - Pozostałe rezerwy, tj. rezerwy tworzone na podstawie art. 35d ustawy, a także rezerwy w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy (innych niż świadczenia emerytalne i podobne). Pozostałe rezerwy również wykazywane są z podziałem na długoterminowe i krótkoterminowe, jak w pkt (a).

Zmiany w rachunkowości od 2016 roku

Jednostka ujawnia w informacji dodatkowej w poz. 1.8 następujące informacje o rezerwach wykazanych w bilansie w poz. B.I.:

1) cel ich utworzenia,

2) stan na początek okresu,

3) dodatkowe rezerwy utworzone w ciągu okresu, łącznie ze zwiększeniami dotychczasowych rezerw, np. w wyniku ich wzrostu w ciągu okresu wynikającego z upływu czasu oraz skutków zmian stopy dyskontowej,

4) kwoty wykorzystane w ciągu okresu (rozliczone z zobowiązaniami),

5) kwoty niewykorzystane, rozwiązane w ciągu okresu oraz

6) stan na koniec okresu.

W informacji dodatkowej do każdej grupy rezerw ich istotnych składowych jednostka powinna ponadto ujawnić:

1) krótki opis charakteru obowiązku (zobowiązania) oraz oczekiwanych terminów wynikających z nich wypływów korzyści ekonomicznych,

2) informacje o wszelkich istotnych niepewnościach co do kwoty i terminu wystąpienia tych wypływów,

3) główne założenia, jeżeli jest to zasadne, dotyczące przyszłych zdarzeń, które zostały uwzględnione przy szacowaniu rezerwy,

4) kwotę wszelkiego zakładanego zwrotu składnika aktywów, w tym kwotę ujętą w bilansie.

Zwróćmy jeszcze uwagę na ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów rezerw, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości, inne niż określone w ustawie jako taki koszt. ©?

PRZYKŁAD

Źle wykonane prace

Spółka Beta realizuje prace budowlane. Po wykonaniu robót spółka Delta wystąpiła do niej z roszczeniem o odszkodowanie ze względu na źle wykonane prace. W związku z odmową uznania przez spółkę Beta roszczenia spółka Delta wniosła 31 lipca 2014 r. do sądu pozew o odszkodowanie. W pozwie ustalono kwotę roszczenia na 200 000 zł i należne odsetki na kwotę 3000 zł. Zapłacone koszty postępowania sądowego to 10 000 zł. Zgodnie z opinią prawników możliwe było przegranie sprawy w sądzie. Sąd 5 listopada 2015 r. wydał wyrok nakazujący spółce Beta zapłatę odszkodowania – 200 000 zł wraz z odsetkami 6000 zł i kosztami postępowania sądowego – 10 000 zł.

EWIDENCJA

infoRgrafika

Objaśnienia:

Rok 2014

1. Utworzenie rezerwy na prawdopodobne zobowiązanie w wysokości (dane z pozwu do sądu):

a) kwota roszczenia – 200 000 zł,

b) odsetki – 3000 zł,

c) koszty postępowania sądowego – 10 000 zł.

Rok 2015

2. Wykorzystanie rezerwy w związku z powstaniem zobowiązania określonego wyrokiem sądowym – 213 000 zł;

3. Odsetki od dnia bilansowego do dnia ogłoszenia wyroku sądowego 3000 zł;

4. Zapłata roszczenia – 216 000 zł.

Prezentacja w sprawozdaniu finansowym

Rok 2014

Bilans

Pasywa B.I.3. - Pozostałe rezerwy krótkoterminowe 213 000

Rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy

E.III. Inne koszty operacyjne 210 000

H.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Wariant kalkulacyjny

H.III. Inne koszty operacyjne 210 000

K.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia rezerwy

Stan na początek roku

Zwiększenia

Wykorzystanie

Rozwiązanie

Stan na koniec roku

Rezerwa z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego w sporze ze spółką Delta

0,00

213 000

0,00

0,00

213 000

Razem rezerwy

0,00

213 000

0,00

0,00

213 000

Rok 2015

Bilans

Pasywa B.I.3. - Pozostałe rezerwy krótkoterminowe 0,00

Rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy

E.III. Inne koszty operacyjne 0,00

H.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Wariant kalkulacyjny

H.III. Inne koszty operacyjne 0,00

K.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia rezerwy

Stan na początek roku

Zwiększenia

Wykorzystanie

Rozwiązanie

Stan na koniec roku

Rezerwa z tytułu toczącego się postępowania sądowego w sporze ze spółką Delta

213 000

0,00

213 000

0,00

0,00

Razem rezerwy

213 000

0,00

213 000

0,00

0,00

Gabriela Borek

specjalistka z zakresu rachunkowości


Podstawa prawna:

Art. 35d ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Zostań naszym ekspertem!

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA