REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania /Fot. Fotolia
Rezerwy na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Kierownik musi podjąć decyzję o utworzeniu rezerwy w związku z wypłatą odszkodowania, gdy wysoce prawdopodobna jest przegrana w sądzie. Pozostawione pieniądze zalicza się najczęściej do pozostałych kosztów operacyjnych lub finansowych. Wykazuje zaś w bilansie w pasywach w pozycji B.I.3. z podziałem na część długoterminową i krótkoterminową.

REKLAMA

Kontrahent, dla którego nasza spółka prowadziła prace budowlane, wystąpił na drogę postępowania sądowego. Chodzi o roszczenie w stosunku do spółki o odszkodowanie ze względu na źle wykonane prace. Czy konieczne jest dokonanie przez spółkę jakichś zapisów księgowych w ewidencji, a jeśli tak, to jakich? Zgodnie z opinią prawników trzeba się bowiem liczyć z przegraną w sądzie.

REKLAMA

Jeżeli jest prawdopodobne, że w toczącym się postępowaniu sądowym przeciwko spółce może zapaść wyrok dla niej niekorzystny, to powinna ona utworzyć rezerwę na wypływ środków pieniężnych w związku z wypłatą odszkodowania. Taką decyzję powinien podjąć kierownik jednostki m.in. na podstawie opinii prawników, jeśli przewidują oni niekorzystny wyrok.

Artykuł 3 ust. 1 pkt 21 ustawy o rachunkowości określa, że rezerwy to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Zgodnie zaś z art. 35d ust. 1 ustawy o rachunkowości rezerwy tworzy się na:

- pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- przyszłe zobowiązania spowodowane restrukturyzacją, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów jednostka jest zobowiązana do jej przeprowadzenia lub zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a plany restrukturyzacji pozwalają w sposób wiarygodny oszacować wartość tych przyszłych zobowiązań.

Jak wybrać biegłego rewidenta do badania sprawozdania finansowego

REKLAMA

Zgodnie z treścią pytania prawdopodobieństwo powstania przyszłego zobowiązania w związku z przegraną sprawą w sądzie na pewno istnieje. Kwotę zobowiązania można wiarygodnie określić na podstawie pozwu sądowego, albowiem kontrahent musiał podać kwotę roszczenia wobec spółki. Dodatkowo należy oszacować kwotę ewentualnych odsetek, jakie będą należne kontrahentowi, i kwotę kosztów postępowania sądowego.

W zależności od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą, to utworzenie rezerwy zalicza się odpowiednio do: pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, strat nadzwyczajnych.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Jeżeli powstanie zobowiązanie, na które uprzednio utworzono rezerwę, to należy zmniejszyć rezerwę. Jeśli zaś rezerwy nie zostaną wykorzystane w związku ze zmniejszeniem się lub ustaniem ryzyka uzasadniającego ich utworzenie, to zwiększają na dzień, na który okazały się zbędne, odpowiednio pozostałe przychody operacyjne, przychody finansowe lub zyski nadzwyczajne.

Generalnie rezerwy tworzy się zgodnie z obowiązkiem prawnym lub zwyczajowo utrwalonym obowiązkiem handlowym. Chodzi o sytuacje, gdy występuje na tyle duże prawdopodobieństwo, że zajdzie konieczność wywiązania się jednostki z ciążącego na niej obowiązku, a koszty lub straty wymagające poniesienia dla wywiązania się z tego obowiązku są na tyle znaczące, że ich nieuwzględnienie w wyniku finansowym okresu, w którym obowiązek powstał, spowodowałoby istotne zniekształcenie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego jednostki.

Ujęcie w ewidencji księgowej rezerwy polega na zwiększeniu:

- pozostałych kosztów operacyjnych i rezerw - jeżeli dotyczy ona pośrednio działalności operacyjnej jednostki,

- kosztów finansowych i rezerw - jeżeli dotyczy ona operacji finansowych,

- strat nadzwyczajnych i rezerw - jeżeli dotyczy ona zdarzeń związanych z innym ryzykiem niż ogólne ryzyko prowadzenia działalności operacyjnej.

Nie rzadziej niż na ostatni dzień roku obrotowego rezerwy podlegają inwentaryzacji drogą porównania danych z ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji realnej wartości tych składników.

Polecamy produkt: 50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Rezerwy związane ze skutkami toczącego się postępowania sądowego tworzy się wtedy, gdy przeciwko jednostce wniesiono pozew, a prawdopodobieństwo wyroku niekorzystnego dla jednostki jest większe niż prawdopodobieństwo wyroku korzystnego. Podstawą oceny tego prawdopodobieństwa może być przebieg postępowania sądowego lub opinie prawników. Ustalając kwotę rezerwy, należy wziąć pod uwagę nie tylko kwotę roszczenia określoną w pozwie, lecz także koszty postępowania sądowego.

Zgodnie z zakresem informacji, które powinien zawierać bilans (załącznik nr 1 do ustawy), jednostki inne niż banki i zakłady ubezpieczeń wykazują rezerwy na zobowiązania i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów w pasywach w poz. B.I. Rezerwy na zobowiązania - z wyodrębnieniem:

a) B.I.2 - Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne - w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy) z podziałem na:

- długoterminowe - są to rezerwy lub ich części, których przewidywany termin wykorzystania jest dłuższy niż 12 miesięcy od dnia bilansowego,

- krótkoterminowe - są to rezerwy lub ich części, których przewidywane wykorzystanie nastąpi w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego;

b) B.I.3 - Pozostałe rezerwy, tj. rezerwy tworzone na podstawie art. 35d ustawy, a także rezerwy w postaci biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów tworzone na podstawie art. 39 ust. 2 pkt 2 ustawy (innych niż świadczenia emerytalne i podobne). Pozostałe rezerwy również wykazywane są z podziałem na długoterminowe i krótkoterminowe, jak w pkt (a).

Zmiany w rachunkowości od 2016 roku

Jednostka ujawnia w informacji dodatkowej w poz. 1.8 następujące informacje o rezerwach wykazanych w bilansie w poz. B.I.:

1) cel ich utworzenia,

2) stan na początek okresu,

3) dodatkowe rezerwy utworzone w ciągu okresu, łącznie ze zwiększeniami dotychczasowych rezerw, np. w wyniku ich wzrostu w ciągu okresu wynikającego z upływu czasu oraz skutków zmian stopy dyskontowej,

4) kwoty wykorzystane w ciągu okresu (rozliczone z zobowiązaniami),

5) kwoty niewykorzystane, rozwiązane w ciągu okresu oraz

6) stan na koniec okresu.

W informacji dodatkowej do każdej grupy rezerw ich istotnych składowych jednostka powinna ponadto ujawnić:

1) krótki opis charakteru obowiązku (zobowiązania) oraz oczekiwanych terminów wynikających z nich wypływów korzyści ekonomicznych,

2) informacje o wszelkich istotnych niepewnościach co do kwoty i terminu wystąpienia tych wypływów,

3) główne założenia, jeżeli jest to zasadne, dotyczące przyszłych zdarzeń, które zostały uwzględnione przy szacowaniu rezerwy,

4) kwotę wszelkiego zakładanego zwrotu składnika aktywów, w tym kwotę ujętą w bilansie.

Zwróćmy jeszcze uwagę na ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów rezerw, jeżeli obowiązek ich tworzenia w ciężar kosztów nie wynika z innych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą o rachunkowości, inne niż określone w ustawie jako taki koszt. ©?

PRZYKŁAD

Źle wykonane prace

Spółka Beta realizuje prace budowlane. Po wykonaniu robót spółka Delta wystąpiła do niej z roszczeniem o odszkodowanie ze względu na źle wykonane prace. W związku z odmową uznania przez spółkę Beta roszczenia spółka Delta wniosła 31 lipca 2014 r. do sądu pozew o odszkodowanie. W pozwie ustalono kwotę roszczenia na 200 000 zł i należne odsetki na kwotę 3000 zł. Zapłacone koszty postępowania sądowego to 10 000 zł. Zgodnie z opinią prawników możliwe było przegranie sprawy w sądzie. Sąd 5 listopada 2015 r. wydał wyrok nakazujący spółce Beta zapłatę odszkodowania – 200 000 zł wraz z odsetkami 6000 zł i kosztami postępowania sądowego – 10 000 zł.

EWIDENCJA

infoRgrafika

Objaśnienia:

Rok 2014

1. Utworzenie rezerwy na prawdopodobne zobowiązanie w wysokości (dane z pozwu do sądu):

a) kwota roszczenia – 200 000 zł,

b) odsetki – 3000 zł,

c) koszty postępowania sądowego – 10 000 zł.

Rok 2015

2. Wykorzystanie rezerwy w związku z powstaniem zobowiązania określonego wyrokiem sądowym – 213 000 zł;

3. Odsetki od dnia bilansowego do dnia ogłoszenia wyroku sądowego 3000 zł;

4. Zapłata roszczenia – 216 000 zł.

Prezentacja w sprawozdaniu finansowym

Rok 2014

Bilans

Pasywa B.I.3. - Pozostałe rezerwy krótkoterminowe 213 000

Rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy

E.III. Inne koszty operacyjne 210 000

H.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Wariant kalkulacyjny

H.III. Inne koszty operacyjne 210 000

K.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia rezerwy

Stan na początek roku

Zwiększenia

Wykorzystanie

Rozwiązanie

Stan na koniec roku

Rezerwa z tytułu skutków toczącego się postępowania sądowego w sporze ze spółką Delta

0,00

213 000

0,00

0,00

213 000

Razem rezerwy

0,00

213 000

0,00

0,00

213 000

Rok 2015

Bilans

Pasywa B.I.3. - Pozostałe rezerwy krótkoterminowe 0,00

Rachunek zysków i strat

Wariant porównawczy

E.III. Inne koszty operacyjne 0,00

H.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Wariant kalkulacyjny

H.III. Inne koszty operacyjne 0,00

K.IV. Koszty finansowe (inne) 3000

Informacja dodatkowa

Cel utworzenia rezerwy

Stan na początek roku

Zwiększenia

Wykorzystanie

Rozwiązanie

Stan na koniec roku

Rezerwa z tytułu toczącego się postępowania sądowego w sporze ze spółką Delta

213 000

0,00

213 000

0,00

0,00

Razem rezerwy

213 000

0,00

213 000

0,00

0,00

Gabriela Borek

specjalistka z zakresu rachunkowości


Podstawa prawna:

Art. 35d ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Zostań naszym ekspertem!

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kolejna rewolucja i sensacyjne zmiany w KSeF i elektronicznym fakturowaniu. Czy są nowe terminy, co z możliwością fakturowania offline

Deregulacja idzie pełną parą. Rząd zmienia nie tylko obowiązujące już przepisy, ale i te, które dopiero mają wejść w życie. Przykładem takiej deregulacji są przepisy o KSeF czyli o obowiązkowym przejściu na wyłącznie cyfrowe e-faktury. Co się zmieni, co z terminami obowiązkowego przejścia na e-fakturowanie dla poszczególnych grup podatników?

BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

REKLAMA

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zamiast imigrantów na stałe ich praca zdalna. Nowa szansa dla gospodarki dzięki deregulacji

Polska jako hub rozliczeniowy: Jak deregulacja podatkowa może przynieść miliardowe wpływy? Zgodnie z szacunkami rynkowych ekspertów, gdyby Polska zrezygnowała z obowiązku przedstawiania certyfikatów rezydencji podatkowej, mogłaby zwiększyć liczbę zagranicznych freelancerów zatrudnianych zdalnie przez polskie firmy do około 1 mln osób rocznie.

REKLAMA

Zmiany w zamówieniach publicznych od 2026 r. Wyższy próg stosowania Prawa zamówień publicznych i jego skutki dla zamawiających i wykonawców

W ostatnich dniach maja br Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi projekt ustawy deregulacyjnej (druk nr 1303 z dnia 27 maja 2025 r.), który przewiduje m.in. podwyższenie minimalnego progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp) oraz ustawy o umowie koncesji z dnia 21 października 2016 r. z obecnych 130 000 zł netto do 170 000 zł netto. Planowana do wejścia w życie 1 stycznia 2026 r. zmiana ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszy trend upraszczania procedur oraz dostosowywania ich do aktualnych realiów gospodarczych.

Obowiązkowy KSeF 2026: będzie problem z udostępnieniem faktury ustrukturyzowanej kontrahentowi. Prof. Modzelewski: Większość nabywców nie będzie tym zainteresowana

W 2026 roku większość kontrahentów nie będzie zainteresowanych tzw. „udostępnieniem” faktur ustrukturyzowanych – jedną z dwóch form przekazania tych faktur w obowiązkowym modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Oczekiwać będą wystawienia innych dokumentów, które uznają za wywołujące skutki cywilnoprawne. Wystawcy prawdopodobnie wprowadzą odrębny dokument handlowy, który z istoty nie będzie fakturą ustrukturyzowaną. Może on być wystawiony zarówno przed jak i po wystawieniu tej faktury ustrukturyzowanej - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA