Jak prawidłowo przeprowadzić likwidację środków trwałych

Podatki 2019

Likwidacja środków trwałych może być spowodowana, poza naturalnym zużyciem, także:

• przypadkami losowymi - pożar, powódź, kradzież,

• decyzjami ekonomicznymi - np. mała opłacalność produkcji i potrzeba wymiany urządzeń,

• zmianą profilu działalności i budową nowych środków trwałych,

• zepsuciem i brakiem ekonomicznego uzasadnienia naprawy.

Praktyka gospodarcza wykształciła dwa etapy likwidacji. Wyróżnia się je, gdyż zaprzestanie używania środka trwałego nie musi oznaczać jego faktycznej likwidacji.

Polecamy: W jakim kierunku zmierza księgowość, obsługa biur rachunkowych oraz system podatkowo-księgowy w 2019? – konferencja w Krakowie 12 lutego

Etap 1 - likwidacja księgowa

Likwidacja księgowa oznacza wyksięgowanie danego środka trwałego z konta „Środki trwałe” oraz z konta „Umorzenie środków trwałych”.

Właściwym dokumentem księgowym powodującym postawienie środka trwałego w stan likwidacji jest LT - likwidacja środka trwałego. Dokument ten sporządza zazwyczaj komisja likwidacyjna lub dział zarządzający majątkiem, a następnie zatwierdza kierownik jednostki. Jest podstawą do usunięcia rzeczy z ewidencji oraz wyksięgowania jej wartości z kont księgowych i przeniesienia do ewidencji pozabilansowej. Środek trwały pozostaje w niej do momentu jego fizycznej likwidacji. Do ewidencji pozabilansowej służy konto „Środki trwałe w likwidacji”

Często zdarza się, że środki trwałe w momencie postawienia w stan likwidacji są już całkowicie umorzone, czyli ich wartość w bilansie jest równa 0. W przeciwnym wypadku, gdy wartość netto jest wyższa niż 0, należy zaprzestać dokonywania odpisów amortyzacyjnych od tych składników majątku trwałego. Ustawa o rachunkowości stanowi, że zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą przeznaczenia środka trwałego do likwidacji. Oznacza to, że jednostka powinna zaksięgować ostatni odpis amortyzacyjny w miesiącu, w którym został wystawiony dokument LT.

Etap 2 - likwidacja fizyczna

Dopełnieniem procesu likwidacji jest fizyczna likwidacja (np. zezłomowanie, utylizacja) i sporządzenie stosownego protokołu. Protokół jest podstawą wyksięgowania z ewidencji pozabilansowej.

Wyksięgowanie zlikwidowanego fizycznie środka trwałego z ewidencji pozabilansowej oznacza jego usunięcie z ksiąg rachunkowych.

Przykład 1

Jednostka X ma w ewidencji środków trwałych dwie maszyny produkcyjne A i B. Maszyna A, o wartości początkowej 250 000 zł, jest w znacznym stopniu zużyta i w pełni umorzona. Maszyna B, której wartość początkowa wynosi 200 000 zł, jest umorzona w wysokości 180 000 zł. W związku z modernizacją parku maszynowego obie maszyny zostały postawione w stan likwidacji. Dokonano także fizycznej likwidacji maszyn.