REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak prawidłowo przeprowadzić likwidację środków trwałych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jerzy Rybka
Jak prawidłowo przeprowadzić likwidację środków trwałych
Jak prawidłowo przeprowadzić likwidację środków trwałych
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Środki trwałe używane są w każdym profilu działalności, ale największe znaczenie mają w jednostkach prowadzących działalność wytwórczą. Z biegiem czasu ulegają one zużyciu lub zniszczeniu. W związku z brakiem celowości dalszego używania jednostka powinna dokonać likwidacji środka trwałego.

Inwestycje w obcych środkach trwałych

REKLAMA

REKLAMA

Likwidacja środków trwałych może być spowodowana, poza naturalnym zużyciem, także:

• przypadkami losowymi - pożar, powódź, kradzież,

• decyzjami ekonomicznymi - np. mała opłacalność produkcji i potrzeba wymiany urządzeń,

REKLAMA

• zmianą profilu działalności i budową nowych środków trwałych,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• zepsuciem i brakiem ekonomicznego uzasadnienia naprawy.

Praktyka gospodarcza wykształciła dwa etapy likwidacji. Wyróżnia się je, gdyż zaprzestanie używania środka trwałego nie musi oznaczać jego faktycznej likwidacji.

Etap 1 - likwidacja księgowa

Likwidacja księgowa oznacza wyksięgowanie danego środka trwałego z konta „Środki trwałe” oraz z konta „Umorzenie środków trwałych”.

Właściwym dokumentem księgowym powodującym postawienie środka trwałego w stan likwidacji jest LT - likwidacja środka trwałego. Dokument ten sporządza zazwyczaj komisja likwidacyjna lub dział zarządzający majątkiem, a następnie zatwierdza kierownik jednostki. Jest podstawą do usunięcia rzeczy z ewidencji oraz wyksięgowania jej wartości z kont księgowych i przeniesienia do ewidencji pozabilansowej. Środek trwały pozostaje w niej do momentu jego fizycznej likwidacji. Do ewidencji pozabilansowej służy konto „Środki trwałe w likwidacji”

Często zdarza się, że środki trwałe w momencie postawienia w stan likwidacji są już całkowicie umorzone, czyli ich wartość w bilansie jest równa 0. W przeciwnym wypadku, gdy wartość netto jest wyższa niż 0, należy zaprzestać dokonywania odpisów amortyzacyjnych od tych składników majątku trwałego. Ustawa o rachunkowości stanowi, że zakończenie amortyzacji następuje nie później niż z chwilą przeznaczenia środka trwałego do likwidacji. Oznacza to, że jednostka powinna zaksięgować ostatni odpis amortyzacyjny w miesiącu, w którym został wystawiony dokument LT.

Etap 2 - likwidacja fizyczna

Dopełnieniem procesu likwidacji jest fizyczna likwidacja (np. zezłomowanie, utylizacja) i sporządzenie stosownego protokołu. Protokół jest podstawą wyksięgowania z ewidencji pozabilansowej.

Wyksięgowanie zlikwidowanego fizycznie środka trwałego z ewidencji pozabilansowej oznacza jego usunięcie z ksiąg rachunkowych.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości 2020 z komentarzem do zmian

Przykład 1

Jednostka X ma w ewidencji środków trwałych dwie maszyny produkcyjne A i B. Maszyna A, o wartości początkowej 250 000 zł, jest w znacznym stopniu zużyta i w pełni umorzona. Maszyna B, której wartość początkowa wynosi 200 000 zł, jest umorzona w wysokości 180 000 zł. W związku z modernizacją parku maszynowego obie maszyny zostały postawione w stan likwidacji. Dokonano także fizycznej likwidacji maszyn.

Ewidencja księgowa

1. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji maszyny A:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 250 000

Ma „Środki trwałe” 250 000

2. Ewidencja pozabilansowa maszyny A:

Wn „Środki trwałe w likwidacji” 250 000

3. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji maszyny B, wyksięgowanie dotychczasowej amortyzacji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 180 000

Ma „Środki trwałe” 180 000

4. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji maszyny B, wyksięgowanie nadwyżki wartości początkowej nad amortyzacją:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 20 000

Ma „Środki trwałe” 20 000

5. Ewidencja pozabilansowa maszyny B:

Wn „Środki trwałe w likwidacji” 250 000

6. Protokół fizycznej likwidacji maszyny A:

Ma „Środki trwałe w likwidacji” 250 000

7. Protokół fizycznej likwidacji maszyny B:

Ma „Środki trwałe w likwidacji” 250 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Procesowi likwidacji mogą towarzyszyć koszty, które jednostka musi ponieść, aby doprowadzić go do końca. Koszty te są księgowane w poczet pozostałych kosztów operacyjnych. Natomiast wszelkie odzyski, czyli materiały, jakie uda się pozyskać np. w wyniku złomowania, jednostka może zaksięgować na konto magazynu, jeżeli odzyskane materiały podlegają składowaniu.

Inaczej wygląda sytuacja, gdy likwidacja ma związek z budową nowego środka trwałego. Wszelkie koszty i przychody związane z likwidacją będą korygowały wartość środków trwałych w budowie.

Przykład 2

Jednostka Y ma w swoich zasobach maszynę produkcyjną C i halę magazynową D. W związku ze zmianą profilu działalności oba środki trwałe postawiono w stan likwidacji.

Maszyna produkcyjna o wartości brutto 100 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 95 000 zł została przekazana do złomowania specjalistycznej jednostce.

Faktura za usługę rozbiórki opiewała na kwotę 2000 zł.

Udało się odzyskać materiały o wartości 1000 zł, które sprzedano w skupie metali.

Hala magazynowa o wartości początkowej 500 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 400 000 zł została rozebrana. Zamiast niej powstanie nowa hala produkcyjna.

Koszt rozbiórki wyniósł 10 000 zł. Materiały o wartości 15 000 zł, pozyskane w wyniku prac rozbiórkowych, sprzedano innej jednostce.

Ewidencja księgowa

1. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji maszyny C, wyksięgowanie dotychczasowej amortyzacji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 95 000

Ma „Środki trwałe” 95 000

2. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji maszyny C, wyksięgowanie nadwyżki wartości początkowej nad amortyzacją:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 5 000

Ma „Środki trwałe” 5 000

3. Faktura obca za usługę rozbiórki:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 2 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 2 000

4. Sprzedaż złomu za gotówkę:

Wn „Kasa” 1 000

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 1 000

5. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji hali magazynowej D, wyksięgowanie dotychczasowej amortyzacji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 400 000

Ma „Środki trwałe” 400 000

6. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji hali magazynowej D, wyksięgowanie nadwyżki wartości początkowej nad amortyzacją:

Wn „Środki trwałe w budowie” 100 000

Ma „Środki trwałe” 100 000

7. Faktura obca za usługę rozbiórki:

Wn „Środki trwałe w budowie” 10 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 10 000

8. Sprzedaż pozyskanych materiałów:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 15 000

Ma „Środki trwałe w budowie” 15 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

UWAGA

Wynik likwidacji środków trwałych jest wykazywany w rachunku zysków i strat łącznie. Jeżeli jednostka osiągnie zysk, wykaże go w pozycji „Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych”, jeśli natomiast poniesie stratę, pozycją właściwą do jej wykazania będzie „Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych”.

W sytuacji z przykładu 2 jednostka Y poniosła stratę w wyniku likwidacji maszyny C w wysokości 6000 zł (5000 zł + 2000 zł - 1000 zł) i taka też kwota pojawi się w rachunku zysków i strat.

Specyficzną sytuacją są wszelkie zdarzenia losowe związane z majątkiem. Środki trwałe zlikwidowane w wyniku przypadków losowych wpływają na wynik zdarzeń nadzwyczajnych.

Jeśli majątek nie podlegał ubezpieczeniom, kwota nieumorzona trafia na konto strat nadzwyczajnych. Wszelkie kwoty uzyskane od ubezpieczyciela korygują wynik zdarzeń nadzwyczajnych.

Przykład 3

Jednostka Z ma w ewidencji samochód osobowy o wartości początkowej 50 000 zł i dotychczasowym umorzeniu 30 000 zł.

Samochód został skradziony, a fakt ten jednostka zgłosiła firmie ubezpieczeniowej. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie w kwocie 15 000 zł.

Ewidencja księgowa

1. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji samochodu, wyksięgowanie dotychczasowej amortyzacji:

Wn „Umorzenie środków trwałych” 30 000

Ma „Środki trwałe” 30 000

2. Dokument LT - postawienie w stan likwidacji samochodu, wyksięgowanie nadwyżki wartości początkowej nad amortyzacją:

Wn „Pozostałe rozrachunki” 20 000

Ma „Środki trwałe” 20 000

3. Wyciąg bankowy potwierdzający wpływ odszkodowania:

Wn „Rachunek bankowy” 15 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 15 000

4. Zaksięgowanie różnicy między wysokością odszkodowania a poniesioną stratą:

Wn „Straty nadzwyczajne” 5 000

Ma „Pozostałe rozrachunki” 5 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podatek dochodowy

Przepisy ustawy o podatku dochodowym także odnoszą się do kwestii likwidacji. Ustawa nie zabrania uznania strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych za koszty uzyskania przychodów. Wyjątek od tej zasady dotyczy sytuacji, gdy likwidowane środki utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Ta sama zasada dotyczy likwidowanych inwestycji w obcych środkach trwałych. Jeżeli jednostka poniesie nakłady na adaptację wynajmowanych pomieszczeń, może je amortyzować i uznawać odpisy za koszty uzyskania przychodów. Jeśli jednak jednostka zdecyduje się zaniechać działalności w wynajmowanym pomieszczeniu, np. poprzez rozwiązanie umowy najmu, wartość nieumorzona nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu. Analogicznie wszelkie kwoty zwrócone przez właściciela z tytułu podniesienia wartości lokalu nie będą stanowiły przychodów podatkowych.

• art. 32 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 171, poz. 1056

• art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 141, poz. 888

Jerzy Rybka, główny księgowy z licencją MF

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Najczęstsze błędy w zarządzaniu finansami firmowymi: co możesz zmienić nawet od jutra

Wielu przedsiębiorców zaczyna swoją działalność z pasją i determinacją, szybko zdobywając pierwszych klientów. Jednak po kilku miesiącach pojawia się rozczarowanie: są przychody, ale brakuje gotówki. To nie przypadek – to efekt powtarzalnych błędów w zarządzaniu finansami, które można wyeliminować, jeśli tylko się je rozpozna i zrozumie.

Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

REKLAMA

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

REKLAMA

Podatek od nieruchomości - stawki maksymalne w 2026 roku. 1,25 zł za 1 m2 mieszkania lub domu, 35,53 zł za 1 m2 biura, magazynu, sklepu

Stawki maksymalne podatku od nieruchomości będą w 2026 roku wyższe o ok. 4,5% od obowiązujących w 2025 roku. Przykładowo stawka maksymalna podatku od budynków mieszkalnych i samych mieszkań wyniesie w 2026 roku 1,25 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, a od budynków (także mieszkalnych) używanych do prowadzenia działalności gospodarczej: 35,53 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej. Faktyczne stawki podatku od nieruchomości na dany rok ustalają rady gmin w formie uchwały ale stawki te nie mogą być wyższe od maksymalnych stawek określonych przez Ministra Finansów i Gospodarki.

Limit poniżej 10 000 zł - najczęściej zadawane pytania o KSeF

Czy przedsiębiorca z obrotami poniżej 10 tys. zł miesięcznie musi korzystać z KSeF? Jak długo można jeszcze wystawiać faktury papierowe? Ministerstwo Finansów wyjaśnia szczegóły nowych zasad, które wejdą w życie od lutego 2026 roku.

REKLAMA