Czy wcześniejsze zwolnienie z pracy kobiet w Wigilię jest dyskryminacją mężczyzn

Wcześniejsze zwolnienie z pracy w Wigilię tylko pań może zostać uznane za dyskryminację mężczyzn. Pracodawca nie powinien wykluczać także wcześniejszego zwalniania panów.

Autopromocja

Przepisy prawa pracy zakazują nierównego traktowania w zatrudnieniu z jakichkolwiek powodów „pozamerytorycznych”, czyli opartego na kryteriach w żaden sposób niezwiązanych z pracą. Kodeks pracy podaje przykładowy katalog przyczyn będących podstawą działań dyskryminacyjnych (jest to katalog bardzo obszerny, który odnosi się do większości cech stanowiących w praktyce powód dyskryminacji), wśród których wymienia się m. in. płeć (art. 18 3a § 1 Kodeksu pracy).

Autopromocja

Webinar:
KSeF – na co warto przygotować firmę?

Sprawdź

Należy przyjąć, że praktyka wcześniejszego zwalniania pań nie narusza zasady równego traktowania w zatrudnieniu, jeżeli pracodawca traktuje to „uprawnienie” nie jako dotyczące tylko i wyłącznie pracownic, ale również obejmujące panów.

Najczęściej zapewne to panie mają zwiększone obowiązki domowe w związku z Wigilią. Nie można jednak wykluczyć, że i panowie zajmują się przygotowaniem Wigilii. Prawdopodobnie także nie wszystkie pracownice korzystają z wcześniejszego wyjścia z pracy tylko w celu przygotowania Wigilii. Najbezpieczniej zatem dla pracodawcy jest zwolnić wcześniej wszystkich pracowników z pracy lub w ogóle nie stosować takich wcześniejszych wyjść z pracy.

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

Ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania zakazuje nierównego traktowania osób pracujących na umowy cywilnoprawne ze względu na takie cechy, jak m.in.: płeć, rasa, pochodzenie etniczne, narodowość, religia, wyznanie, światopogląd, niepełnosprawność, wiek, orientacja seksualna.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Jako przykłady działań dyskryminacyjnych zakazane przez tę ustawę można podać np. ustalenie wynagrodzenia w nierównej wysokości przy wykonywaniu tych samych prac, odmówienie prawa do urlopu, w sytuacji gdy inne osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych posiadają w firmie takie uprawnienia.

Nie można jednak uznać, że dyskryminacja występuje wówczas, gdy zleceniobiorcy są inaczej traktowani niż pracownicy. Takie „różne traktowanie” jest wynikiem tego, że zlecenie i umowa o pracę są całkowicie innymi umowami i tworzą inny typ zobowiązania. Na pewno więc nie można powiedzieć, że kobiety wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia, które pozostałyby do końca czasu ustalonego w umowie zlecenia, byłyby dyskryminowane w stosunku do kobiet zatrudnionych na podstawie umowy o pracę.

 Umowa zlecenia

Przy umowie zlecenia polecenie zleceniodawcy nie powoduje podporządkowania zleceniobiorcy. O ile przy zatrudnieniu pracowniczym pracodawca kształtuje - w granicach, na jakie pozwalają mu przepisy prawa pracy - rozkłady czasu pracy pracowników, wprowadza systemy czasu pracy itp., o tyle przy umowie zlecenia w ogóle nie występuje pojęcie czasu pracy.

Oczywiście umowa zlecenia jest wykonywana w pewnym czasie ale - w przypadku wyraźnego przedziału godzinowego wykonywania umowy - powinno to wynikać z samej jej treści. Nie powinno to być narzucane przez zleceniodawcę.

Zleceniodawca nie może jednostronnie zmieniać czy w daleko idący sposób kształtować rzeczywistego zakresu zobowiązania zleceniobiorcy, wynikającego z treści zawartej umowy. Wcześniejsze zwolnienie zleceniobiorców z pracy nie powinno być brane pod uwagę, gdyż wykonują oni pracę w zakresie wynikającym nie z poleceń zlecającego, ale z zawartej umowy.

Chcesz mieć praktyczną pomoc w prowadzeniu prac prawno-pracowniczych i płacowych? Odwiedź stronę MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń oraz zapoznaj się z ofertą prenumeraty na 2012 rok!

Podstawa prawna

 •    art. 18 3a, art. 22 Kodeksu pracy,

•    art. 4 pkt 2, art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania (Dz.U. Nr 254, poz. 1700).

Marek Rotkiewicz

specjalista ds. zatrudnienia