Do 30 września trzeba udzielić pracownikom zaległych urlopów wypoczynkowych

Urlop wypoczynkowy może zostać nieudzielony w roku, w którym pracownik nabył do tego urlopu prawo, z przyczyn leżących po stronie pracodawcy (np. konieczność zapewnienia prawidłowego funkcjonowania zakładu pracy) lub z przyczyn leżących po stronie pracownika (np. jego choroba w okresie zaplanowanego urlopu). Niewykorzystany w danym roku kalendarzowym urlop wypoczynkowy przechodzi na rok następny i od 1 stycznia następnego roku staje się urlopem zaległym.

Autopromocja

Nowy termin udzielenia zaległego urlopu

Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 Kodeksu pracy). Termin ten jest zachowany, jeżeli pracownik rozpocznie wykorzystywanie zaległego urlopu przynajmniej 30 września danego roku. Dotyczy to jednak wyłącznie urlopu zaległego za  2011 r. Od 1 stycznia 2012 r. zmieniły się bowiem przepisy dotyczące terminu udzielania zaległych urlopów wypoczynkowych. Do 31 grudnia 2011 r. trzeba było ich udzielać do 31 marca następnego roku za rok za który przysługiwały. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez PIP oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nowy termin udzielania zaległych urlopów dotyczy tylko urlopów niewykorzystanych w 2011 r. Termin wykorzystania zaległych urlopów wypoczynkowych za poprzednie lata był określony na 31 marca kolejnego roku.

Zmiany w ochronie przedemerytalnej - poradnik pracodawcy >>

Autopromocja

Szkolenie:
Jak się przygotować do najnowszej wersji KSeF?

Sprawdź

PRZYKŁAD

Pracownik ma 15 dni zaległego urlopu. Na prośbę pracodawcy zgodził się wykorzystać 7 dni urlopu do 30 września  2012 r., a pozostałe 8 dni ma wykorzystać w grudniu 2012 r. Taką sytuację należy uznać za naruszenie zasady nakazującej rozpoczęcie wykorzystywania zaległego urlopu w terminie do końca pierwszego kwartału kolejnego roku. W analizowanej sytuacji zasada ta mogłaby być uznana za zachowaną, jeżeli pracownik rozpocząłby wykorzystywanie 15 dni zaległego urlopu najpóźniej do końca września br., ale bez dzielenia tego urlopu na części.

Należy również pamiętać, że niewykorzystanie zaległego urlopu w terminie do końca września kolejnego roku nie powoduje utraty przez pracownika prawa do zaległego urlopu.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Zaległy urlop bez zgody pracownika

Pracownicy często nie chcą wykorzystywać zaległego urlopu w terminie do 30 września. Powstaje wówczas pytanie, czy w takim przypadku pracodawca może zmusić pracownika do wykorzystania zaległego urlopu w terminie, w którym zaległy urlop powinien być wykorzystany.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Do zaległego urlopu należy stosować ogólne reguły udzielania urlopów wypoczynkowych. Pracodawca powinien zatem udzielać urlopu zaległego biorąc pod uwagę wnioski urlopowe pracowników (choć nie są one dla niego wiążące) oraz ustalenia zawarte w planie urlopów (art. 163 Kodeksu pracy). Pracodawca, który sporządza plan urlopów, powinien bowiem uzgodnić z pracownikiem termin wykorzystania zaległego urlopu w planie urlopów. Przyjęcie stanowiska, zgodnie z którym termin urlopu zaległego powinien być ustalony wspólnie przez obie strony, oznacza, że pracodawca nie może skierować pracownika jednostronnie na zaległy urlop. Dlatego, zgodnie ze stanowiskiem części specjalistów prawa pracy oraz Państwowej Inspekcji Pracy (pismo nr GNP-110-4560-46/07/PE), pracodawca nie może zmusić pracownika do wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego.

Odmienny pogląd w tej sprawie zajął Sąd Najwyższy, który w wyroku z 24 stycznia 2006 r. (I PK 124/05) uznał, że pracodawca ma prawo zmusić pracownika  do wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego.

Nowe emerytury - praktyczny przewodnik >>

Pracodawcy mogą więc na podstawie wyroku Sądu Najwyższego udzielać zaległego urlopu bez zgody pracownika. W razie sporu w tym zakresie z pracownikami lub z PIP będą mogli bronić swojego stanowiska przed sądem powołując się na wskazany wyrok Sądu Najwyższego.

Jeżeli pracodawca przyjmie interpretację przepisów zaproponowaną przez Sąd Najwyższy i zdecyduje się wysłać pracownika na zaległy urlop, musi go o tym poinformować na piśmie ze wskazaniem terminu wykorzystania urlopu. Gdy mimo wręczenia takiej informacji pracownik stawi się w trakcie trwania urlopu w pracy, pracodawca może go nie dopuścić do wykonywania pracy.

Podstawa prawna:

- art. 152, art. 168 Kodeksu pracy

Maurycy Organa

radca prawny