Strona główna » Księgowość » Raport dnia » Gminy muszą ponownie obliczyć proporcję w VAT za 2012 rok

Gminy muszą ponownie obliczyć proporcję w VAT za 2012 rok

08 sierpnia 2013, 07:00

Witold Modzelewski

Radca prawny i doradca podatkowy, prezes Instytutu Studiów Podatkowych, profesor Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Jeden z najwybitniejszych specjalistów w zakresie podatków i prawa podatkowego, autorytet w zakresie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego. W latach 1992-1996 był wiceministrem finansów odpowiedzialnym za przebudowę systemu polskiego prawa podatkowego. Prowadzi wykłady i seminaria na temat podatków i prawa podatkowego. Autor ponad tysiąca publikacji z zakresu prawa podatkowego i interpretacji podatku od towarów i usług opublikowanych w periodykach fachowych i prasie. Honorowy Przewodniczący Krajowej Izby Doradców Podatkowych.

24 czerwca 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, zgodnie z którą gminne jednostki budżetowe nie mają podmiotowości podatkowej w podatku od towarów i usług - jednostki te nie są podatnikami VAT. Na skutek tej uchwały wszystkie gminy muszą obliczyć po raz drugi proporcję za rok 2012. Jest to niezbędne, aby określić kwotę podatku naliczonego, który podlega odliczeniu w 2012 r.

Sposób obliczenia proporcji za rok poprzedni musi wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania:

a) czynności gminnych jednostek budżetowych, które zostały w 2012 r. opodatkowane lub zwolnione przedmiotowo, wchodzą do rachunku proporcji: należy jednak uznać za nabyte te czynności, które były wykonane na rzecz:

- innych jednostek budżetowych danej gminy (innej nie!),

- macierzystej gminy jako takiej,

b) czynności zwolnione podmiotowo gminnych jednostek budżetowych ze względu na zastosowanie art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług muszą być opodatkowane (obliczenie statystyczne) lub uznane jako zwolnione, jeśli były przedmiotowo zwolnione: tu też pomijamy czynności na rzecz innych jednostek budżetowych danej gminy i gminy macierzystej.

Wbrew powtarzanym niekiedy poglądom gminne jednostki budżetowe nie otrzymują z zasady dotacji, subwencji i dopłat o podobnym charakterze w rozumieniu art. 29 ust.1 tej ustawy: podmiotem otrzymującym tego rodzaju dofinansowanie jest z zasady gmina.

Jeśli dotacje te były dopłatą do konkretnych czynności gminy, w tym również czynności gminy w rozumieniu art. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, które dotychczas wykonywały gminne jednostki budżetowe oraz dotacje te miały wpływ na cenę tych czynności, wówczas gmina musi je uwzględnić w rachunku proporcji.

Dotychczas często pomijano je w tym rachunku, uznając, że czynności wykonuje odrębny podatnik niż gmina. Oczywiście nie dotyczy to dotacji o charakterze inwestycyjnym, gdyż one z zasady nie są uwzględniane w rachunku proporcji.

Jednostki budżetowe gmin nie są podatnikami VAT

PKWiU 2008 - Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług

Jak posługiwać się PKWiU przy określaniu stawki VAT

Gmina zgodnie z poglądem wyrażonym w innej uchwale NSA z dnia 24 października 2011 r. dotyczącym art. 90 ust. od - 3 ustawy o podatku od towarów i usług nie uwzględnia w rachunku proporcji:

- czynności gminy i gminnych jednostek budżetowych w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy,

- innych zdarzeń niepodlegających bezwzględnemu opodatkowaniu tym podatkiem, w tym zwłaszcza środków publicznych uzyskanych ze źródeł zewnętrznych na cele inwestycyjne.

Kończąc należy odnieść się do poglądu wyrażonego w jakimś „komunikacie” resortu finansów, który mówi o „honorowaniu” przez organy podatkowe dotychczasowych rozliczeń w tym podatku dokonywanych przez gminne jednostki budżetowe.

Pogląd ten wynika z niewiedzy na temat stanu prawnego: organy gminy na podstawie przepisów prawa są obowiązane prawidłowo obliczyć i wpłacić należne podatki, a zaniechanie tych działań jest czynem zabronionym w świetle uchwały NSA z dnia 24 czerwca 2013 r. wszystkie (dosłownie) deklaracje podatkowe w podatku od towarów i usług złożone po roku 2008 są wadliwe i trzeba je skorygować. Na pocieszenie można tylko dodać, że rzadko wystąpią tu zaległości podatkowe.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Najczęściej kwota podatku naliczonego za lata 2009-2013 jest niższa od podatku należnego gmin, a suma zwrotu różnicy wyniesie nawet 30 mld zł. Władze Samorządowe nie mają wyjścia: muszą skorygować faktury, ewidencje i deklaracje za te lata.

Prof. dr hab. Witold Modzelewski, Instytut Studiów Podatkowych

Chcesz dowiedzieć się więcej, skorzystaj z naszych programów >>