Składki ZUS 2026: przedsiębiorcy, wolne zawody, wspólnicy spółek, twórcy, artyści. Kwoty składek i podstaw wymiaru

• Składki ZUS w 2025 roku (podstawowe): działalność gospodarcza
• Twórcy, artyści, wolne zawody, wspólnicy spółek
• Mały ZUS Plus 2026
• Składki na ubezpieczenie wypadkowe
• Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek

Składki ZUS w 2025 roku (podstawowe): działalność gospodarcza

Tzw. Grupa I, to osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych przez okres pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, z wyłączeniem osób, które:
- prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
- wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4806 zł. Na podstawie §1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2026 r. (Dz. U. poz. 1242); zwanego dalej: „rozporządzeniem w sprawie minimalnego wynagrodzenia”.

ZUS informuje, że podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne za miesiące styczeń - grudzień 2026 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 1441,80 zł (30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującej w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2026 r.). [zob. Art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 350, z późn. zm.); zwanej dalej „ustawą systemową”.]

Składka na ubezpieczenia społeczne wcześniej wymienionych osób nie może być niższa od kwoty:
281,44 zł /tj. 19,52%/ - na ubezpieczenie emerytalne,
115,34 zł /tj. 8%/ - na ubezpieczenia rentowe,
35,32 zł /tj. 2,45%/ - na ubezpieczenie chorobowe.

Twórcy, artyści, wolne zawody, wspólnicy spółek

Do tzw. Grupy II należą osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność, tj.:

1) osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na podstawie Prawa przedsiębiorców lub innych przepisów szczególnych, niewymienione w Grupie I,
2) twórcy i artyści,
3) osoby, które prowadzą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
4) wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
5) akcjonariusze prostej spółki akcyjnej,
6) komplementariusz w spółce komandytowo-akcyjnej,
7) osoby, które prowadzą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty
oraz osoby współpracujące z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność albo z osobami korzystającymi z „ulgi na start”.

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2026 r. dla tych osób jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 5652,00 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego). [zob. Art. 18 ust. 8 ustawy systemowej.]

Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w 2026 roku wynosi 9.420 zł. Wynika to z Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 listopada 2025 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2026 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1206).

Za miesiące styczeń - grudzień 2026 r. składka na ubezpieczenia społeczne osób wymienionych w grupie II nie może być niższa od kwoty:
1103,27 zł /tj. 19,52%/ - na ubezpieczenie emerytalne,
452,16 zł /tj. 8%/ - na ubezpieczenia rentowe,
138,47 zł /tj. 2,45%/ - na ubezpieczenie chorobowe.

Mały ZUS Plus 2026

Do tzw. Grupy III należą osoby, które prowadzą działalność gospodarczą na mniejszą skalę (opłacają „mały ZUS plus”)[zob. Art. 18c ustawy systemowej].

Informacje w zakresie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2026 r. dla tej grupy ZUS opublikuje odrębnie.

Składki na ubezpieczenie wypadkowe

O wysokości stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej w danym roku składkowym ZUS powiadamia do 20 kwietnia danego roku tych płatników składek, którzy przekazali informację ZUS IWA za trzy kolejne ostatnie lata kalendarzowe. [zob. Art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2025 r. poz. 1644), zwanej dalej „ustawą wypadkową”.]

Samodzielnie ustalają wysokość stopy procentowej składki na dany rok składkowy pozostali płatnicy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia wypadkowego:
a) co najmniej 10 ubezpieczonych i nie mieli obowiązku przekazywania informacji ZUS IWA przez trzy kolejne, ostatnie lata kalendarzowe. Stopę procentową składki na to ubezpieczenie ustalają w wysokości stopy procentowej określonej dla grupy działalności, do której należą [zob. Art. 33 ust. 1 ustawy wypadkowej],
b) nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustalają w wysokości 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności.[zob. Art. 28 ust. 1 ustawy wypadkowej]

Stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe jest ustalana na okres roku składkowego i obowiązuje do składek należnych za okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku.[zob. Art. 2 pkt 8 ustawy wypadkowej]

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek

Kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2026 wynosi 282 600 zł. Wynika to z Obwieszczenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 listopada 2025 r. w sprawie kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w roku 2026 oraz przyjętej do jej ustalenia kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia (M.P. poz. 1206).