Zatrudnienie współmałżonka we własnej firmie

Podatki 2019

Zatrudnienie współmałżonka wymaga opłacania „dużego ZUS-u”

Przedsiębiorca może zatrudnić współmałżonka na takiej samej podstawie, jak innych pracowników, czyli spisując umowę o pracę, o dzieło lub zlecenie. Umowa o pracę i umowa o dzieło sprawiają, że pod względem ZUS współmałżonek traktowany jest jak osoba współpracująca (o ile pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z zatrudniającym go przedsiębiorcą). Inaczej jest w przypadku umowy zlecenia, o czym poniżej.

Uznanie przez ZUS współmałżonka za osobę współpracującą wiąże się z koniecznością opłacania składek na jego ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Wysokość tych składek ustalana jest taka samo, jak dla przedsiębiorców na tzw. „dużym ZUS-ie”, który obecnie wynosi przeszło 1000 zł wraz z ubezpieczeniem chorobowym. Przepisy nie przewidują możliwości zastosowania wobec współmałżonka preferencyjnych składek ZUS. Wysokość składek nie ma w tym wypadku związku z kwotą uzyskiwanego wynagrodzenia.

Analogiczne zasady mają zastosowanie w przypadku zatrudnienia przez przedsiębiorcę:

- dzieci własnych,

- dzieci małżonka,

- dzieci przysposobionych (adoptowanych),

- rodziców,

- macochy i ojczyma,

- osób przysposabiających (adoptujących).

Najważniejsze obowiązki płatników podczas kontroli ZUS

Zapraszamy na forum ZUS i prawo pracy

Wszystkie wymienione osoby po spełnieniu warunku pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym z przedsiębiorcą i pomocy w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej traktowane są jak osoby współpracujące. Przy okazji warto zauważyć, że ZUS może uznać fakt współpracy również wówczas, gdy osoba pomagająca w firmie nie jest zatrudniona na żadną umowę.

Jedyny sposób na uniknięcie konieczności opłacania „dużego ZUS-u” za współmałżonka to zawarcie z nim umowy zlecenia. W takim przypadku składki ZUS wyliczane są jak dla zleceniobiorcy niespokrewnionego z przedsiębiorcą, czyli w zależności od wysokości kwoty zlecenia.

Opłacanie ZUS za współmałżonka nie zawsze jest konieczne

Przepisy o ubezpieczeniach społecznych przewidują pewien wyjątek, dzięki któremu pomimo uznania współmałżonka za osobę współpracującą przedsiębiorca nie musi opłacać za niego składek  ZUS. Ma to miejsce w sytuacji, gdy współmałżonek jest równocześnie zatrudniony na podstawie umowy o pracę przez innego pracodawcę i osiąga z tego tytułu co najmniej minimalne wynagrodzenie (obecnie 1600 zł brutto miesięcznie). W takim przypadku składki na ubezpieczenia społeczne opłaca pracodawca zatrudniający współmałżonka na podstawie umowy o pracę. Natomiast małżonek - przedsiębiorca jest zobligowany jedynie do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne za współpracującego z nim współmałżonka.