Wynagrodzenie małżonka i małoletnich dzieci w kosztach od 2019 r.

Tak wynika z ogłoszonego w zeszłym tygodniu przez Ministerstwo Finansów pakietu zmian podatkowych. Wcześniej taką samą zmianę zaproponował resort przedsiębiorczości w projekcie dotyczącym wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym, który jest już po konsultacjach społecznych (czeka na rozpatrzenie przez Komitet Stały Rady Ministrów).

Poparcie tej rewolucyjnej zmiany przez resort finansów oznacza, że szansa na to, by od 1 stycznia 2019 r. opłacało się zatrudniać małżonków i małoletnie dzieci, jest spora.

Dziś to się nie opłaca

Obecnie obowiązujący art. 23 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT nie pozwala zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wartości własnej pracy podatnika, jego małżonka i małoletnich dzieci. Z kolei w spółkach osobowych nie można zaliczać do kosztów wynagrodzeń dla małżonków i małoletnich dzieci wspólników takich spółek.

Nie ma natomiast przeszkód, żeby do podatkowych kosztów zaliczać pensje:

■ dzieci pełnoletnich,

■ osób pozostających w nieformalnych związkach z przedsiębiorcą,

■ dalszych krewnych przedsiębiorcy (np. rodzeństwo, rodzice, itd.).

Jeśli natomiast małżonek lub małoletnie dziecko pracują w rodzinnej firmie bez wynagrodzenia, to wprawdzie przedsiębiorca ma nieodpłatny przychód, ale jest on zwolniony z podatku (na podstawie 14 ust. 2 pkt 8, art. 11 ust. 2-2b i 2 art. 1 ust. 1 pkt 125).

Nierówne traktowanie

- Obecne regulacje oznaczają, że zatrudnianie małżonków oraz małoletnich dzieci i wypłacanie im wynagrodzeń nie jest ekonomicznie uzasadnione, bo prowadzi do "podwójnego" opodatkowania. Przedsiębiorca nie może uwzględnić kosztu, mimo że członek rodziny musi od takiego wydatku uiścić podatek - komentuje Radosław Kowalski, doradca podatkowy.

Jego zdaniem, oznacza to dyskryminację małżonków i nierówne ich traktowanie w porównaniu do pracowników, którzy nie są członkami rodziny.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

- Podobnie dyskryminowani są małżonkowie i małoletnie dzieci wspólników. Jest to o tyle zaskakujące, że wartość pracy samego wspólnika może być kosztem pozostałych wspólników - zwraca uwagę Radosław Kowalski.

- Zakaz odliczania kosztów jest utrudnieniem dla firm rodzinnych, bo finalnie dochód i jego opodatkowanie jest przypisywane jednej osobie, mimo że wpływ na to ma praca pozostałych członków rodziny - dodaje Zbigniew Błaszczyk, doradca podatkowy z Tax US Podatki Doradztwo.

Będzie rewolucja

Zmiany pozwolą na zaliczanie do kosztów nie tylko wynagrodzeń wypłacanych przez przedsiębiorców ich małżonkom oraz małoletni dzieciom, ale również wynagrodzeń małżonków i niepełnoletnich dzieci wspólników spółek osobowych.

Zdaniem ekspertów będzie to powrót do normalności. - Mówimy o ucywilizowaniu systemu, czyli o kosztowym potraktowaniu świadczonej pracy - komentuje Zbigniew Błaszczyk.

Radosław Kowalski dodaje, że zmiana wpłynie pozytywnie na rozwój firm rodzinnych. Może zachęcić do większego zaangażowania małżonków i małoletnich dzieci przedsiębiorcy w działalność firmy, a docelowo ułatwić jej przekazanie potomkom (sukcesja).

Gdy małżonek nie pracuje

Po zmianach w najkorzystniejszej sytuacji znajdą się osoby zatrudniające bezrobotnego małżonka. - Jeśli jego dochód nie przekroczy 8 tys. zł w ciągu roku, a więc nie przekroczy dzisiejszej kwoty wolnej od PIT, to przedsiębiorca zaliczy sobie wydatek do kosztów uzyskania przychodu, a małżonek lub dziecko nie zapłacą w ogóle podatku - wskazuje Marcin Sroga, adwokat z kancelarii Zimny Doradcy Podatkowi.

Trzeba pamiętać o ZUS

- Podobnie jak obecnie, jeśli zatrudnimy małżonka i będzie to jego jedyne wynagrodzenie, to trzeba będzie zapłacić od niego również ZUS (dotyczy to również umowy zlecenia) - zwraca uwagę Marcin Sroga.

Zwraca uwagę, że jeśli małżonek zostanie zatrudniony na podstawie umowy o pracę, to będzie traktowany jako osoba współpracująca. W takim przypadku składki są obliczane tak samo jak od przedsiębiorcy, a więc można je zapłacić w minimalnej, zryczałtowanej wysokości (obecnie 1228,70 zł miesięcznie wraz ze składką na ubezpieczenie chorobowe).

- Jeśli małżonek będzie miał wyższe wynagrodzenie, to będzie to korzystniejsze rozwiązanie, niż gdyby przedsiębiorca miał odprowadzać składki właściwe dla umowy o pracę - tłumaczy Marcin Sroga.

Dodaje, że inaczej jest przy umowie-zleceniu, ponieważ w tej sytuacji małżonek nie będzie traktowany jako osoba współpracująca z przedsiębiorcą, tzn. składki ZUS małżonka będą obliczane od kwoty wynagrodzenia, a nie w zryczałtowanej wysokości.

Ale - jak zauważa ekspert - jeśli żona będzie zatrudniona w innym miejscu np. na umowę o pracę (co oznacza, że z tej umowy będą opłacane składki ZUS), to przy wykonywaniu zlecenia w firmie męża zasadniczo składki nie powinny już być należne.

Gdy małżonek zarobi dużo

Marcin Sroga zwraca przy tym uwagę, że zatrudniony małżonek może dostawać w gotówce sowite wynagrodzenie, przekraczające nawet 15 tys. zł. - W takim przypadku przedsiębiorca będzie mógł uwzględnić wydatek w kosztach, mimo że zapłaci żonie pensję do ręki - mówi mecenas.

Zwraca bowiem uwagę, że podatkowy limit 15 tys. zł dla płatności gotówkowych dotyczy jedynie rozliczeń między przedsiębiorcami, a nie między przedsiębiorcą a pracownikiem.

Oczekiwania są większe

- Proponowana zmiana to dobry, ale zdecydowanie niewystarczający, kroczek w kierunku obniżania kosztów pracy, bardzo małej grupy. Przedsiębiorcy oczekiwaliby dalej idących i szerszych zmian obniżających koszty pracy - podsumowuje Radosław Kowalski. ©℗

Łukasz Zalewski