Podstawa zwolnienia z VAT na fakturze - kto i kiedy musi ją zamieszczać?

Faktura zamiast rachunku - 3 miesiące na wystawienie

Do końca 2013 r. funkcjonował podział, zgodnie z którym firmy zwolnione z VAT wystawiały rachunki, a VAT-owcy - faktury. Zwolnieni z VAT stosowali zasady dotyczące rachunków z Ordynacji podatkowej i odrębnego rozporządzenia, które określało m.in. zestaw elementów na rachunku. Od początku 2014 r. jednak ten podział już nie istnieje. W ustawie o VAT pojawiły się zapisy mówiące o tym, że czynności zwolnione z VAT są dokumentowane fakturami - wystawianymi na żądanie nabywcy. Przepisy ściśle określają termin, którego należy trzymać się wystawiając taką fakturę.

Według zasad z Ordynacji podatkowej, które firmy stosowały do końca 2013 r. rachunek należy wystawić w terminie 7 dni od momentu, w którym nabywca wyraził chęć otrzymania rachunku, przy czym nie ma takiej konieczności, jeśli stało się to później, niż 3 miesiące od sprzedaży. Natomiast od początku 2014 r. fakturę na żądanie nabywcy wystawia się w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar, wykonano usługę lub otrzymano zapłatę.

Jak uniknąć VAT od remanentu likwidacyjnego

Gdy wystawiona faktura dotyczy sprzedaży zwolnionej z VAT, musi spełniać inne kryteria dotyczące wymaganych elementów, niż pozostałe faktury.

Co musi zawierać faktura firmy zwolnionej z VAT?

Wraz ze zmianami w VAT wydane zostało rozporządzenie Ministra Finansów z 3 grudnia 2013 r., które ogranicza liczbę elementów na fakturach firm zwolnionych z VAT. Co ważne, ustawodawca nie narzuca nazewnictwa wystawianych dokumentów. Użycie określenia „faktura” nie jest konieczne, zaś użycie określenia „rachunek” nie jest błędne. Ważne jest, aby dokument zawierał wszystkie niezbędne dane.

Rozliczanie VAT w transakcjach transgranicznych

Zestaw elementów, które obligatoryjnie musi zawierać faktura wystawiana na sprzedaż zwolnioną z VAT różni się w zależności od tego, jakiej sprzedaży ten dokument dotyczy. Przepisy wyróżniają tutaj 3 grupy, jeśli chodzi o transakcje zwolnione:

1. Zwolnienie ze względu na wysokość sprzedaży do 150 tys. zł, inaczej mówiąc podmiotowe. W tym przypadku faktura musi zawierać przynajmniej:

- datę wystawienia i numer faktury,

- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,

- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,

- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,

- cenę jednostkową towaru lub usługi oraz ogólną kwotę należności.

Opodatkowanie VAT dostawy towarów używanych

Rozliczanie VAT od najmu, dzierżawy, leasingu

2. Zwolnienie ze względu na rodzaj sprzedaży, czyli przedmiotowe (za wyjątkiem  pośrednictwa finansowego i usług ubezpieczeniowych). Faktura musi zawierać co najmniej:

- datę wystawienia i numer faktury,

- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy,

- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,

- miarę i ilość (liczba) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług,

- cenę jednostkową towaru lub usługi oraz ogólną kwotę należności,

- podstawę zwolnienia z VAT, np. przez podanie konkretnego artykułu ustawy o VAT.

Moment powstania obowiązku podatkowego w VAT w 2014 r.

3. Usługi finansowe (np. pośrednictwo finansowe, usługi ubezpieczeniowe - art. 43 ust. 1 pkt. 7, pkt 37-41 ustawy o VAT). Faktura musi zawierać co najmniej:

- datę wystawienia i numer faktury,

- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług,

- nazwę usługi,

- kwotę do zapłaty.

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Z powyższych list można wywnioskować, że podstawa do zwolnienia z VAT wymagana jest jedynie w przypadku przedsiębiorców korzystających z przedmiotowego zwolnienia z VAT, czyli NIE na podstawie limitu sprzedaży. Dotyczy to np. przedsiębiorców prowadzących sprzedaż mieszaną, czyli jednocześnie zwolnioną i opodatkowaną VAT-em. Oni muszą pamiętać o podstawie zwolnienia z VAT na wystawianych fakturach.

Podawanie podstawy nie jest konieczne w przypadku przedsiębiorców, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT na podstawie limitu sprzedaży, a także świadczą m.in. usługi finansowe, czy ubezpieczeniowe.

Co może być podstawą zwolnienia z VAT?

Podstawa zwolnienia z VAT na fakturze to inaczej podanie konkretnego przepisu, z którego to zwolnienie wynika. Mogą to być np.:

- odwołanie do konkretnego przepisu z ustawy o VAT,

- odwołanie do konkretnego przepisu z aktu wydanego na podstawie ustawy o VAT,

- przepis dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia z VAT dostawę towarów lub  świadczenie usług,

- inna podstawa prawna zgodnie z którą podatnik stosuje zwolnienie od podatku.

Taka adnotacja może być umieszczona w dowolnym miejscu na fakturze. Zwykle trafia do sekcji uwagi, natomiast w miejscu stawki VAT wpisuje się oznaczenie „zw”.

VADEMECUM dla przedsiębiorców. Najważniejsze zmiany w VAT 2014

Przykładowe podstawy zwolnienia na fakturach dla wybranych rodzajów sprzedaży

Podstawy zwolnienia z VAT różnią się w zależności od tego jakiego rodzaju sprzedaży dotyczą. Przykładowe oznaczenia na fakturach „zw” mogą być następujące:

1. Usługi lekarza i usługi dentysty - art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy o VAT.

2. Korepetycje udzielane przez nauczycieli - art. 43 ust. 1 pkt 27 ustawy o VAT.

3. Artyści wynagradzani w formie honorariów - art. 43. ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy o VAT.

4. Najem nieruchomości wyłącznie do celów mieszkalnych - art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

5. Nauczanie języków obcych - art. 43. ust. 1 pkt 28 ustawy o VAT.

6. Szkolenia BHP i inne wynikające z przepisów - art. 43. ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy o VAT.

7. Zarządzanie nieruchomościami - par. 3. ust. 1 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20.12.2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień.

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach

Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Praw

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt