Nowe stanowisko KSR dotyczące księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia

Dla krajów UE-25 dyrektywa określa cel ilościowy zużycia energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych na 21% całkowitego zużycia energii elektrycznej w 2010 r. Cel ogólny to 12% udział energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii ogółem do roku 2010, a w szczególności z zakładanym 21% udziałem zużycia energii elektrycznej produkowanej ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii elektrycznej ogółem we Wspólnocie do 2010 r. Dla uzyskania wyznaczonych celów UE podjęła określone działania.

Uzupełnienie prawa energetycznego w Polsce było wynikiem wprowadzenia zaleceń Dyrektywy 2001/77/WE do prawa krajowego. Ponieważ w rozumieniu tego prawa świadectwa pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych stanowią towar giełdowy, tj. są przedmiotem obrotu gospodarczego, więc wymagają też odpowiedniego ujęcia w księgach rachunkowych. Do 1 października 2005 r. energia odnawialna stanowiła fizyczną energię, która podlegała sprzedaży. Ze względu na niekonwencjonalne metody wytworzenia tej energii jej cena była dużo wyższa niż cena energii konwencjonalnej. W wyniku zmian w prawie energetycznym nadwyżka cenowa zielonej energii została wyrażona w formie świadectwa pochodzenia.

Dlatego - jak w przypadku uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych i innych substancji - Komitet Krajowych Standardów Rachunkowości przedstawił swoje stanowisko w zakresie ewidencji księgowej świadectw pochodzenia energii ze źródeł odnawialnych.

Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii

Przedmiotem niniejszego stanowiska Komitetu Standardów Rachunkowości jest sposób księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia energii, wytworzonej w odnawialnych źródłach energii w rozumieniu art. 9e ust. 1 i odpowiednio ust. 7 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późniejszymi zmianami).

Prawa te wynikają ze świadectw pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii i wydawane są pierwotnie na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii, złożony za pośrednictwem właściwego operatora systemu elektroenergetycznego przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE). Świadectwa pochodzenia stanowią podstawę do przyznania z ich tytułu praw majątkowych, które będąc zbywalnymi, stanowią - w myśl przepisu art. 9e ust. 6 ustawy - Prawo energetyczne - towar giełdowy.

Stanowisko uwzględnia przepisy Prawa energetycznego, wydanego na jego podstawie rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 19 grudnia 2005 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej oraz zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w odnawialnych źródłach energii (Dz.U. Nr 261, poz. 2187 oraz Dz.U. z 2006 r. Nr 205, poz. 1510), zwanego dalej rozporządzeniem Ministra Gospodarki, a także ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami), zwanej dalej ustawą o rachunkowości, według stanu prawnego na dzień wydania niniejszego stanowiska.

Stanowisko dotyczy prowadzących księgi rachunkowe:

• przedsiębiorstw energetycznych, zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem, i przedsiębiorstw energetycznych sprzedających energię elektryczną odbiorcom końcowym, przyłączonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego, zwanych dalej przedsiębiorstwami energetycznymi,

• innych jednostek uczestniczących w rynkowym obrocie prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw pochodzenia.

Kontekst problemu

1. Od 2005 roku, na mocy art. 9a ust. 1 Prawa energetycznego, implementującego postanowienia Dyrektywy 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 27 września 2001 r. o wspieraniu produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych (Dz. Urz. WE L 283 z 27.10.2001), przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej lub jej obrotem i sprzedające tę energię odbiorcom końcowym, przyłączonym do sieci na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązane:

• uzyskać i przedstawić do umorzenia do 31 marca następnego roku Prezesowi URE świadectwo pochodzenia albo

• uiścić opłatę zastępczą, równą iloczynowi jednostkowej opłaty zastępczej za 1 MWh i ilości energii elektrycznej, wyrażonej w MWh, wynikającą z obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia w danym roku¹.

Uzyskanie świadectwa

Świadectwo pochodzenia jest potwierdzeniem wytworzenia energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii. Zawiera ono m.in.:

• nazwę i adres przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnym źródle energii,

• określenie lokalizacji, rodzaju i mocy odnawialnego źródła energii, w którym energia elektryczna została wytworzona,

• dane dotyczące ilości energii elektrycznej objętej świadectwem pochodzenia i wytworzonej w określonym odnawialnym źródle energii,

• określenie okresu, w którym energia elektryczna została wytworzona.

Świadectwo pochodzenia wydaje Prezes Urzędu Regulacji Energetyki na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii. Wniosek powinien być złożony do operatora systemu elektroenergetycznego, na którego obszarze działania znajduje się odnawialne źródło energii. Przedsiębiorstwo otrzymuje wniosek za pośrednictwem operatora w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. Do wydawania świadectw pochodzenia stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego o wydawaniu zaświadczeń.

UWAGA!

Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa pochodzenia powstają z chwilą zapisania świadectwa w rejestrze świadectw pochodzenia i przysługują osobie będącej posiadaczem tego konta. Przeniesienie praw majątkowych wynikających ze świadectwa pochodzenia następuje z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu w rejestrze świadectw pochodzenia.

Rejestr świadectw pochodzenia prowadzi podmiot prowadzący giełdę towarową w rozumieniu ustawy z 26 października 2000 r. o giełdach towarowych i organizujący na tej giełdzie obrót prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw pochodzenia. Wpis do rejestru świadectw pochodzenia oraz dokonane zmiany w rejestrze podlegają opłacie w wysokości odzwierciedlającej koszty prowadzenia rejestru.

Umorzenie świadectw i opłata zastępcza

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, któremu przysługują prawa majątkowe wynikające ze świadectwa pochodzenia, umarza, w drodze decyzji, świadectwo pochodzenia w całości albo w części. Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa pochodzenia wygasają z chwilą jego umorzenia.

Za świadectwa, które nie zostały przedłożone do umorzenia do 31 marca roku następnego po ich uzyskaniu, przedsiębiorstwo powinno uiścić opłatę zastępczą obliczaną według wzoru:

O_z= O_zj× (E_o- E_u)

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

O_z - opłatę zastępczą wyrażoną w złotych,

O_zj - jednostkową opłatę zastępczą wynoszącą 242,40 złotych za 1 MWh,

E_o - ilość energii elektrycznej, wyrażoną w MWh, wynikającą z obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia w danym roku,

E_u - ilość energii elektrycznej, wyrażoną w MWh, wynikającą ze świadectw pochodzenia, które przedsiębiorstwo energetyczne przedstawiło do umorzenia w danym roku.

Opłata zastępcza ustalona na tak wysokim poziomie ma służyć do wypełnienia obowiązku zwiększenia podaży „zielonej energii”. Powinno to motywować do wzrostu zainteresowania inwestycjami, np. farmami wiatrowymi.

2. Ilość energii uzyskiwanej w odnawialnych źródłach energii, na którą wystawia się świadectwa pochodzenia i która spełnia obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia albo uiszczenia opłaty zastępczej, określa § 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki i dla np. 2007 roku wynosi dla przedmiotowego przedsiębiorstwa energetycznego nie mniej niż 5,1% wykonanej całkowitej rocznej sprzedaży energii elektrycznej przez to przedsiębiorstwo i z każdym rokiem wzrasta, do poziomu 10,4% w latach 2010-2014. Niektóre z przedsiębiorstw wytwórczych, uzyskujących energię elektryczną lub ciepło z wykorzystaniem biomasy, wskazane wyżej obowiązki będą realizować od początku 2008 roku, dla którego ustanowiono 5% wskaźnik udziału, który wzrasta w każdym z kolejnych lat aż do poziomu 60% w 2014 roku (§ 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki).

3. W przypadku nieprzedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia Prezesowi URE lub nieprzedstawienia potwierdzenia wniesienia opłaty zastępczej przedsiębiorstwo energetyczne sprzedające energię odbiorcom końcowym ponosi karę w wysokości ustalonej przepisami (art. 56 ust. 2a pkt 1 Prawa energetycznego), która jest wyższa od kwoty opłaty zastępczej o 30%. Kara ta stanowi dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; uiszcza się ją w terminie do 31 marca roku następnego. Karą obłożone jest również uchylanie się od obowiązku zakupu energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii. Karę taką ustala się w wysokości co najmniej iloczynu średniej ceny sprzedaży energii na rynku konkurencyjnym z roku poprzedniego oraz ilości energii, od której zakupu sprzedawca się uchyla (art. 56 ust. 2a pkt 2 Prawa energetycznego).

4. Koszty uzasadnione uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia albo poniesienia opłaty zastępczej uwzględnia się w kalkulacji cen ustalanych w taryfach przedsiębiorstw energetycznych realizujących te obowiązki, przyjmując, że jednostka energii elektrycznej sprzedawana przez dane przedsiębiorstwo energetyczne odbiorcom końcowym jest w tej samej wysokości obciążona tymi kosztami. Kosztami uwzględnianymi w taryfach są koszty (§ 13 rozporządzenia Ministra Gospodarki):

a) uzyskania świadectw pochodzenia, jednak nie wyższe od iloczynu jednostkowej opłaty zastępczej, obowiązującej w roku sporządzenia taryfy, i ilości energii elektrycznej wynikającej ze świadectw pochodzenia, które przedsiębiorstwo energetyczne planuje przedstawić do umorzenia w pierwszym roku stosowania taryfy, jednak nie wyżej od różnicy pomiędzy ilością energii elektrycznej wynikającej z obowiązującego udziału ilościowego dla danego przedsiębiorstwa energetycznego i ilością energii wynikającej z poniesionej opłaty zastępczej lub

b) opłaty zastępczej poniesionej w roku poprzedzającym rok sporządzenia taryfy.

5. Koszty zakupu energii elektrycznej, ponoszone w związku z zakupem energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii, uwzględnia się w kalkulacji cen ustalanych w taryfach sprzedawców z urzędu, przyjmując, że jednostka energii elektrycznej sprzedawana przez danego sprzedawcę z urzędu odbiorcom końcowym jest w tej samej wysokości obciążona tymi kosztami, przy czym cenę energii ustala się według średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym w poprzednim roku kalendarzowym (§ 14 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Gospodarki).

6. Imienne świadectwo pochodzenia wydaje Prezes URE na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii, złożony za pośrednictwem operatora systemu elektroenergetycznego, na którego obszarze działania znajduje się odnawialne źródło energii określone we wniosku. Do wniosku operator systemu dołącza potwierdzenie danych dotyczących ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w okresie objętym wnioskiem, który może obejmować jeden lub więcej następujących po sobie miesięcy kalendarzowych danego roku kalendarzowego. Wniosek przedkłada przedsiębiorstwo energetyczne operatorowi systemu elektroenergetycznego w terminie 45 dni od dnia zakończenia okresu wytworzenia danej ilości energii elektrycznej objętej tym wnioskiem. Przedłożenie wniosku operatorowi systemu elektroenergetycznego w późniejszym terminie skutkuje odmową wydania świadectw pochodzenia przez Prezesa URE, na którą przysługuje zażalenie, składane i rozpatrywane w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego o wydawaniu zaświadczeń (art. 9e ust. 2, 3, 4a, 5 i 5a Prawa energetycznego).

7. Do świadectw pochodzenia przypisane są prawa majątkowe, które z nich wynikają, a które powstają z chwilą zapisania uzyskanego od Prezesa URE świadectwa pochodzenia po raz pierwszy na koncie ewidencyjnym w rejestrze świadectw pochodzenia, prowadzonym przez odrębny podmiot - towarową giełdę energii. Prawa te przysługują osobie będącej posiadaczem tego konta. Podmiot prowadzący giełdę - prowadzący rejestr świadectw - ma obowiązek, na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, wydać dokument stwierdzający prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia, przysługujące wnioskodawcy i odpowiadającą tym prawom ilość energii elektrycznej (art. 9e ust. 7, 9, 10 i 11 Prawa energetycznego).

8. Prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia są zbywalne i stanowią towar giełdowy w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (Dz.U. z 2005 r. Nr 121, poz. 1019 z późniejszymi zmianami). Przeniesienie praw majątkowych ze świadectw pochodzenia następuje z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu w rejestrze świadectw pochodzenia. Prezes URE, na wniosek przedsiębiorstwa energetycznego, któremu przysługują prawa majątkowe, umarza, w drodze decyzji, to świadectwo pochodzenia w całości albo w części (art. 9e ust. 6, 10 i 12 Prawa energetycznego).

9. Wpis do rejestru świadectw pochodzenia i dokonane w nim zmiany podlegają opłacie. Wydanie świadectw pochodzenia oraz wydanie wymaganej koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii podlega opłacie skarbowej (art. 9e ust. 12 oraz art. 32 ust. 1 pkt 1 Prawa energetycznego). Zwolnione z tych opłat są przedsiębiorstwa energetyczne, zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej w odnawialnych źródłach energii o łącznej mocy elektrycznej nieprzekraczającej 5 MW.

10. Obrót prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw pochodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Nie podlegają natomiast opodatkowaniu czynności związane z organizacją i obrotem tymi prawami, wykonywanymi przez giełdę towarową, na której odbywa się obrót tymi prawami, gdyż czynności te są kwalifikowane do „usług związanych z zarządzaniem ryzyka”, a te zwolnione są z opodatkowania.

Stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości

Zasady księgowego ujęcia praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia

11. Prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa energetycznego jako wyodrębniony składnik aktywów.

Oznacza to, że świadectwa pochodzenia muszą spełnić definicję aktywów określoną w ustawie o rachunkowości, czyli że:

• są kontrolowane przez jednostkę,

• posiadają wiarygodnie określoną wartość,

• powstały w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Do takich korzyści przedsiębiorstw energetycznych należy m.in.:

• obniżenie o 50% kosztów przyłączenia do sieci takich źródeł,

• wprowadzenie regulacji umożliwiających zastosowanie odmiennego sposobu bilansowania systemu elektroenergetycznego dla elektrowni wiatrowych,

• obowiązek zapewnienia przez operatora systemu elektroenergetycznego pierwszeństwa w świadczeniu usług przesyłowych energii wytworzonej w źródłach odnawialnych.

12. W przedsiębiorstwach energetycznych prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia kwalifikuje się i zalicza do towarów. Prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia wykazuje się w bilansie w odrębnej pozycji, o ile ich wartość jest istotna.

Bilans

Aktywa

B. Aktywa obrotowe

I. Zapasy

4. Towary,

w tym: świadectwo pochodzenia energii z nieodnawialnych źródeł

13. W pozostałych jednostkach nabyte prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia kwalifikuje się i zalicza odpowiednio do inwestycji długoterminowych lub krótkoterminowych i wycenia zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 3 lub (odpowiednio) pkt 5 ustawy o rachunkowości. Prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia wykazuje się w bilansie odpowiednio w pozycji: „Inne inwestycje długoterminowe” lub „Inne inwestycje krótkoterminowe”.

Ewidencja księgowa

Ujęcie w księgach wartości nabytych świadectw:

Wn „Inwestycje długoterminowe”, „Inwestycje krótkoterminowe”

- w analityce „Świadectwo pochodzenia energii z odnawialnych źródeł”,

Ma „Pozostałe rozrachunki”.

Bilans

Aktywa

A. Aktywa trwałe

IV. Inwestycje długoterminowe

4. Inne inwestycje długoterminowe

- Świadectwo pochodzenia energii z odnawialnych źródeł;

lub

B. Aktywa obrotowe

IV. Inwestycje krótkoterminowe

4. Inne inwestycje krótkoterminowe

- Świadectwo pochodzenia energii z odnawialnych źródeł

Na dzień bilansowy świadectwo zaliczone do aktywów trwałych będzie wycenione przez przedsiębiorstwo:

• według ceny nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości lub

• według wartości godziwej.

Świadectwa pochodzenia zaliczone do inwestycji krótkoterminowych na dzień bilansowy wycenia się:

• według ceny rynkowej lub

• według ceny rynkowej albo ceny nabycia, w zależności od tego, która z nich jest niższa.

Wybór stosowanej metody wyceny inwestycji należy opisać w zasadach (polityce) rachunkowości przedsiębiorstwa.

14. Do czasu przyznania praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia przez Prezesa URE ich liczbę - ustaloną na podstawie potwierdzonej ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii - ujmuje się w ewidencji pozabilansowej. Ich szacunkową wartość, ustaloną jako iloczyn ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii, potwierdzonej przez operatorów systemów przesyłowych, przeliczanej na ilościowy miernik świadectwa, oraz ceny rynkowej prawa majątkowego z dnia potwierdzenia wytworzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach energii wykazuje się w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego, sporządzanego za dany okres sprawozdawczy lub odpowiednio za dany rok obrotowy.

Ewidencja księgowa - ewidencja pozabilansowa

1. Złożenie wniosku do PUE:

Wn „Świadectwo pochodzenia energii z odnawialnych źródeł”

15. Prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia ujmuje się w księgach rachunkowych przedsiębiorstwa energetycznego na dzień ich przyznania, potwierdzonego przez podmiot prowadzący rejestr świadectw pochodzenia (towarową giełdę energii).

16. Prawa majątkowe wynikające ze świadectwa pochodzenia na dzień ich początkowego ujęcia wycenia się jako iloczyn ilości przyznanych praw i jednostkowej ceny rynkowej prawa majątkowego wynikającego ze świadectwa pochodzenia z dnia przyznania świadectwa i nabycia praw majątkowych.

17. Drugostronne ujęcie przyznanych praw majątkowych ze świadectwa pochodzenia następuje przez uznanie przychodu ze sprzedaży energii. W przypadku pozycji istotnej powinien być on wykazany w odrębnej pozycji przychodów.

Taki wymóg ujęcia wynika z tego, że świadectwa pochodzenia są wydawane przez Urząd Regulacji Energetyki.

Ewidencja księgowa

Ujęcie w księgach w momencie wpisu do rejestru:

Wn „Towary”

- w analityce „Towary giełdowe - świadectwo pochodzenia energii z odnawialnych źródeł”,

Ma „Przychody ze sprzedaży”.

18. Wartość rozchodów praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia ustala się metodą wybraną przez jednostkę spośród metod określonych w art. 34 ust. 4 pkt 1-3 ustawy o rachunkowości. Ustalony wybraną metodą rozchód wpływa na wartość bilansową pozostałości praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia, której wycena powinna uwzględniać ewentualną utratę ich wartości. Dokonany w związku z utratą wartości odpis aktualizujący obciąża pozostałe koszty operacyjne. W przypadku późniejszego przywrócenia wartości praw uprzednio skorygowanych różnicę z wyceny praw majątkowych odnosi się na pozostałe przychody operacyjne.

Wytwórcy energii elektrycznej muszą przekazać uzyskane świadectwa pochodzenia podmiotom, które energię nabyły.

Do wyceny rozchodu świadectw stasuje się jedną z następujących metod:

• metoda cen przeciętnych,

• metoda FIFO,

• metoda LIFO.

Wybraną metodę ewidencji rozchodu należy opisać w zasadach (polityce) rachunkowości.

W przypadku ewentualnej utraty wartości świadectw pochodzenia odpis z tego tytułu odnosi się na konto „Pozostałe koszty operacyjne”. Późniejszy wzrost wartości zwiększa pozostałe przychody operacyjne.

Odpis z tytułu utraty wartości:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne”,

Ma „Aktualizacja wartości towarów”

- w analityce „Świadectwo pochodzenia energii odnawialnej”.

19. Przedsiębiorstwo energetyczne, podlegające obowiązkowi rozliczenia się z wymogu przedłożenia do umorzenia świadectw pochodzenia, odnosi w koszty operacyjne odpisy na pokrycie świadectw pochodzenia w proporcji do ilości sprzedanej energii. Odpisy ujmowane są drugostronnie jako rozliczenia międzyokresowe bierne w kwocie stanowiącej iloczyn niższej z jednostkowej opłaty zastępczej lub ceny rynkowej prawa majątkowego i ilości energii sprzedanej, stanowiącej podstawę rozliczenia się z obowiązku.

Ewidencja księgowa - przy założeniu, że przedsiębiorstwo prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4 i 5

Tworzenie rezerw na pokrycie wymaganej ilości praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia:

Wn konta zespołu 5,

Ma „RMK - bierne”.

20. Przedsiębiorstwo energetyczne (sprzedające energię odbiorcom końcowym) obowiązane wykazać się świadectwami pochodzenia energii wytworzonej w odnawialnych źródłach - w celu rozliczenia się z tego obowiązku - na dzień przesłania wniosku do Prezesa URE o umorzenie świadectw pochodzenia ujmuje umorzenie praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia we wnioskowanej liczbie. W momencie przedłożenia wniosku o umorzenie przez Prezesa URE następuje odpowiednio rozliczenie naliczonych kwot rozliczeń międzyokresowych biernych oraz umorzenie praw majątkowych. Potwierdzenie umorzenia świadectw z punktu widzenia wymogów Prawa energetycznego następuje w ewidencji pozabilansowej przedsiębiorstwa energetycznego w drodze uznania umorzenia i obciążenia praw ze świadectw pochodzenia.

21. Sprzedaż praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia przez przedsiębiorstwo energetyczne ujmuje się jak każdą sprzedaż towarów. W przypadku gdy realizowane ze sprzedaży praw przychody są istotne, wykazuje się je w wyodrębnionej pozycji, w ramach przychodów ze sprzedaży towarów.

22. Wszelkie obciążenia finansowe, wynikające z obowiązku uczestniczenia w systemie produkcji i obrotu energią wytworzoną w odnawialnych źródłach energii, ujmuje się w koszty operacyjne lub odpowiednio w koszty ogólnego zarządu według zasad ogólnych - nie stanowią one podstawy do ich aktywowania w prawach majątkowych ze świadectw pochodzenia.

23. Wartość bilansowa przyznanych (nabytych) praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia może się różnić od ich wartości podatkowej. Uzasadnia to tworzenie aktywów lub rezerwy z tytułu podatku odroczonego według zasad ustawy o rachunkowości oraz Krajowego Standardu Rachunkowości nr 2 „Podatek dochodowy”.

24. Przedsiębiorstwo energetyczne podaje w informacji dodatkowej sprawozdania finansowego informacje, przedstawiające w sposób pełny jego działania w zakresie wywiązywania się z obowiązków i gospodarowania świadectwami pochodzenia oraz prawami majątkowymi z nimi związanymi. Za celowe uznaje się przedstawienie co najmniej poniżej wymienionych informacji:

a) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości w zakresie ujmowania i wyceny praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia, w tym: zasady wyceny bilansowej oraz wyceny pozabilansowej praw, w tym przeznaczonych do sprzedaży, zasady ustalania odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości oraz rezerw na świadectwa pochodzenia do rozliczenia,

b) ilość energii elektrycznej objętej świadectwami pochodzenia oraz praw majątkowych (wraz z podstawą ich ustalenia), jakimi powinno dysponować przedsiębiorstwo energetyczne za cały rok obrotowy i na koniec roku obrotowego w celu rozliczenia się z obowiązku (dotyczy dostawców energii odbiorcom końcowym),

c) zestawienie liczbowe zmian, jakie nastąpiły w ciągu roku w liczbie i wartości przyznanych i nabytych praw ze świadectw pochodzenia,

d) liczbę oraz wartość w cenie nabycia przyznanych praw, z podziałem na prawa przeznaczone do wykorzystania na własne potrzeby oraz prawa przeznaczone do sprzedaży,

e) wynik na sprzedaży praw majątkowych ze świadectw pochodzenia, ustalony jako różnica między ceną ich sprzedaży a wartością sprzedanych praw,

f) liczbę oraz wartość praw umorzonych lub przedłożonych do umorzenia w bieżącym roku obrotowym,

g) wartość bieżących i skumulowanych odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości oraz wartość odpisów przywracających wcześniej ustaloną ich wartość,

h) kwotę odpisów z tytułu rozliczeń międzyokresowych kosztów biernych na pokrycie wymaganej ilości praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia i ich rozliczenie.

oprac. Gyöngyvér Takáts

¹ Opłata zastępcza, stanowiąca dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ustalana na podstawie jednostkowej opłaty zastępczej, która w latach 2005 i 2006 wynosiła bazowo 240,00 zł, podlega od początku 2007 r. corocznej waloryzacji średniorocznym wskaźnikiem wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z roku kalendarzowego poprzedzającego rok, dla którego oblicza się opłatę zastępczą (art. 9a ust. 3 i 4 prawa energetycznego). Jednostkowa opłata zastępcza w 2007 r. wynosi 242,40 zł (na podstawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2006 r. w stosunku do 2005 r., który wynosi 101,0%, ogłoszonego w Komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 15 stycznia 2007 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem oraz dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2006 r., M.P. Nr 4, poz. 45).