Ulepszenie środków trwałych i ich amortyzacja
Bardziej szczegółowo kwestię tę określa ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych, w której czytamy, że ulepszenie ma miejsce w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji środka trwałego. Określono też minimalną kwotę wydatków na ulepszenie: środki trwałe uważa się za ulepszone, jeśli suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji.
Na podstawie różnych przepisów należy więc zauważyć, że głównym warunkiem kwalifikowania wydatków poniesionych na dany środek trwały jest to, że muszą one przyczynić się do wzrostu wartości użytkowej tego środka. Oznacza to, że po zakończeniu ulepszenia wartość użytkowa przewyższa posiadaną przy przyjęciu do używania wartość użytkową, mierzoną okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonego środka trwałego, kosztami eksploatacji lub innymi miarami. Wzrost wartości użytkowej można rozumieć więc jako wydłużenie okresu używania danego środka trwałego czy podniesienie jakości produkowanych przez niego wyrobów, zwiększenie wydajności pracy maszyny itp. Znajdzie to potwierdzenie również w MSR nr 16.
Schemat 1. Warunki ulepszenia
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Warto zwrócić uwagę, że w ustawie położono nacisk na sposób (technologię) dokonania ulepszenia, które zwiększy wartość użytkową. W MSR nr 16 podkreślono raczej efekty dokonanych czynności powodujących wzrost korzyści ekonomicznych.
Określenie, czy w danym przypadku mamy do czynienia z ulepszeniem czy z remontem, jest bardzo istotne ze względu na odrębną kwalifikację tych wydatków. Koszty ulepszeń podlegają aktywowaniu, tj. zwiększają wartość początkową środka trwałego. Koszty remontu obciążają okres, w którym je poniesiono.
Niekiedy jest to trudne do ustalenia, dlatego można zasięgnąć opinii fachowców, którzy określają, czy np. zwiększą się zdolności produkcyjne danej maszyny.
Jednostka nie zwiększa wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych o koszty bieżącego utrzymania tych aktywów. Koszty te raczej ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie poniesienia. Na koszty bieżącego utrzymania składają się koszty robocizny i koszty zużycia materiałów i mogą obejmować koszty niewielkich części zamiennych. Takie koszty są zazwyczaj ponoszone w celu wykonania „remontów i konserwacji” poszczególnych pozycji rzeczowych aktywów trwałych.
Jeżeli więc uznamy, że poniesione nakłady nie mogą zostać ujęte jako ulepszenie, należy je traktować jako remont środka trwałego. Nakłady na remonty i konserwacje zgodnie z MSR nr 16 ponosi się w celu przywrócenia lub utrzymania przyszłych korzyści ekonomicznych, jakich jednostka gospodarcza może oczekiwać w oparciu o pierwotnie dokonaną ocenę poziomu wyników działalności uzyskiwanych z danego składnika aktywów. Nakłady tego typu ujmuje się zazwyczaj jako koszty w momencie poniesienia, odpowiednio do rodzaju poniesionego kosztu, np. „Zużycie materiałów i energii”, „Usługi obce” lub jednocześnie rozlicza w czasie na koncie „Rozliczenie kosztów rodzajowych” i „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”, odnosząc stopniowo na koszty układu kalkulacyjnego.
Koszty ulepszeń powinny być udokumentowane kosztorysami (wstępnymi, wykonawczymi), a w razie ich wykonania przez zewnętrznych wykonawców - fakturami VAT określającymi charakter robót, np. rozbudowa, modernizacja czy adaptacja.
Przykład 1
Jednostka dokonała ulepszenia własnego środka trwałego. Wartość początkowa środka trwałego wynosi 20 000 zł, a umorzenie - 5000 zł. Koszt ulepszenia (modernizacji maszyny) to 10 000 zł (materiały + robocizna). W wyniku ulepszenia zwiększy się zdolność wytwórcza środka, ale nie przedłuży się okres użytkowania.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Odpisy amortyzacyjne ulepszonych środków trwałych
W wyniku ulepszenia własnego środka trwałego następuje podwyższenie pierwotnej wartości początkowej, która staje się nową podstawą ustalania odpisów amortyzacyjnych. Kwota amortyzacji za dany okres sprawozdawczy musi ulec zmianie, bez względu na to, czy ulepszenie powoduje przedłużenie okresu użytkowania danego środka trwałego, a zarazem okresu amortyzowania, czy też nie.
Według MSR nr 16 okres użytkowania pozycji rzeczowych aktywów trwałych powinien być okresowo weryfikowany i jeżeli oczekiwania znacząco różnią się od wcześniejszych szacunków, odpisy amortyzacyjne za bieżące i przyszłe okresy powinny zostać skorygowane. Dotyczy to również sytuacji, gdy w wyniku dokonywanych nakładów (ulepszeń) wydłuża się okres użytkowania.
Z ustawy o rachunkowości wynika, że poprawność stosowanych okresów i stawek amortyzacji środków trwałych powinna być przez jednostkę okresowo weryfikowana, co spowoduje odpowiednią korektę odpisów amortyzacyjnych dokonywanych w następnych latach obrotowych.
Zauważa się więc spójność przepisów w kwestii konieczności weryfikacji okresów i stawek amortyzacji.
Ponadto MSR nr 16 dopuszcza również, w uzasadnionych sytuacjach, weryfikację metody amortyzacji. Metoda amortyzacji zastosowana do rzeczowych aktywów trwałych powinna być weryfikowana co najmniej na koniec każdego roku finansowego, jeżeli zaszła znacząca zmiana w oczekiwanym trybie konsumowania przez jednostkę korzyści ekonomicznych ze składnika aktywów. Ustawa pozwala jedynie na zmianę okresu i stawki amortyzacji.
Nową stopę amortyzacji można obliczyć zgodnie z wzorem:
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
gdzie:
Wp - wartość początkowa przed dokonaniem ulepszenia,
Um - dotychczasowe umorzenie,
Ul - wartość dokonanego ulepszenia,
T - przewidywany dalszy okres użytkowania środka trwałego.
W przypadku ulepszenia środka trwałego istotne jest, od jakiego momentu można zmienić stopę amortyzacji. Według ustawy weryfikacja stawek i okresów amortyzacji może nastąpić od nowego roku obrotowego. Ale czy przepis ten ma zastosowanie również do ulepszonych środków trwałych? Choć ustawa nie odnosi się do tej kwestii, należy uznać, że zmienioną amortyzację należy liczyć po dacie ulepszenia, czyli w bieżącym roku obrotowym.
Zgodnie z MSR nr 16 podlegającą amortyzacji wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych należy rozkładać w sposób systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania. Zasada ta dotyczy także ulepszonych środków trwałych, których nowa, powiększona wartość powinna być systematycznie amortyzowana w kolejnych latach użytkowania.
Przykład 2
Jednostka dokonała ulepszenia środka trwałego. Wartość początkowa - 20 000 zł, dotychczasowe umorzenie - 4000 zł, stopa amortyzacji przyjęta w momencie oddania do używania - 20%, a koszt ulepszenia - 5000 zł.
Wariant 1
W wyniku ulepszenia zwiększy się zdolność wytwórcza środka trwałego, natomiast nie nastąpi przedłużenie okresu jego użytkowania.
Zakładany okres użytkowania środka trwałego wynosi pięć lat.
Środek trwały jest używany już przez jeden rok (umorzenie wynosi: 20% × 20 000 zł = 4000 zł).
W celu zachowania dalszego czteroletniego okresu użytkowania należy zwiększyć stawkę amortyzacji, ponieważ 20% liczone od wyższej podstawy (20 000 zł + 5000 zł = 25 000 zł) nie spowoduje zrównania odpisów amortyzacyjnych z wartością początkową w ciągu czterech lat. Nowa stopa procentowa obliczona zgodnie z zaprezentowanym wcześniej wzorem wyniesie:
A% = (20 000 zł - 4000 zł + 5000 zł) × 100% : (20 000 zł + 5000 zł) × 4 = 21%
Amortyzacja obliczona na dany rok wyniesie: 25 000 zł × 21% = 5250 zł.
Suma odpisów umorzeniowych będzie następująca:
• 1 rok - 4 000 zł
• 2 rok - 5 250 zł
• 3 rok - 5 250 zł
• 4 rok - 5 250 zł
• 5 rok - 5 250 zł
Razem: 25 000 zł
Jeżeli stopa amortyzacji (20%) została ustalona zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym, to nie można zmienić jej na 21%. Zgodnie z przepisami podatkowymi należy obliczać amortyzację od nowej (wyższej) wartości początkowej z zastosowaniem dotychczasowej stopy procentowej (20%).
W związku z tym w danym przykładzie powstają koszty nieuznawane podatkowo w wysokości: (21% - 20%) × wartość początkowa powiększona o ulepszenie.
Wartość bilansowa = 250 00 × 21% = 5250 zł
Wartość podatkowa = 25 000 × 20% = 5000 zł
Koszty nieuznane podatkowo 5250 zł - 5000 zł = 250 zł
Ewidencja księgowa
1. Amortyzacja środka trwałego (roczna) - 5250 zł:
Wn „Amortyzacja” 5 250
Ma „Umorzenie” 5 250
Ewidencja pozabilansowa:
Wn „Koszty NKUP” 250
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ewidencja pozabilansowa
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Wariant 2
W wyniku ulepszenia zwiększy się zdolność wytwórcza środka trwałego i nastąpi przedłużenie okresu jego użytkowania o dwa lata.
W przypadku przedłużenia okresu używania o dwa lata łączny okres używania wyniesie: 4 lata + 2 lata = 6 lat, które wstawiamy do wzoru.
Przy takim założeniu nowa stopa amortyzacji wyniesie:
A% = (20 000 zł - 4000 zł + 5000 zł) × 100% : (20 000 zł + 5000 zł) × 6 lat = 14%
Amortyzacja obliczona na dany rok wyniesie: 25 000 zł × 14% = 3500 zł.
Suma odpisów umorzeniowych będzie następująca:
• 1 rok - 4 000 zł
• 2 rok - 3 500 zł
• 3 rok - 3 500 zł
• 4 rok - 3 500 zł
• 5 rok - 3 500 zł
• 6 rok - 3 500 zł
• 7 rok - 3 500 zł
Razem 25 000 zł
Ewidencja księgowa
1. Amortyzacja środka trwałego (roczna):
Wn „Amortyzacja” 3 500
Ma „Umorzenie” 3 500
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ulepszenie środka trwałego całkowicie zamortyzowanego
Wartość bilansowa rzeczowych aktywów trwałych zostaje usunięta z bilansu w chwili zbycia tej pozycji lub gdy nie oczekuje się żadnych przyszłych korzyści ekonomicznych z tytułu ich użytkowania lub zbycia.
W przypadku gdy środek trwały, który już został zamortyzowany, ale nadal figuruje w księgach, podda się ulepszeniu, należy zwiększyć jego wartość początkową o kwotę ulepszenia i ustalić nową stopę amortyzacji.
Amortyzację składnika rzeczowych aktywów trwałych należy rozpocząć, gdy jest on dostępny do użytkowania.
W przypadku ulepszenia środka trwałego o zerowej wartości księgowej ta zasada nie ulega zmianie: odpisów amortyzacyjnych jednostka powinna zacząć dokonywać po zakończeniu modernizacji, w momencie rozpoczęcia jego funkcjonowania zgodnie z zamierzeniami kierownictwa.
Przykład 3
Ulepszono środek trwały całkowicie umorzony. Wartość początkowa - 20 000 zł, dotychczasowe umorzenie - 20 000 zł. Stopa amortyzacji - 20%.
Wartość ulepszenia wynosi 5000 zł. W wyniku ulepszenia wydłuży się okres używania o dwa lata.
Do zaksięgowania w kolejnych latach przypada zużycie środka trwałego w wysokości 5000 zł, czyli rocznie po 2500 zł. Jednak niepoprawne byłoby ustalenie stopy amortyzacji w wysokości 50% (2500 zł : 5000 zł × 100%), ponieważ amortyzację metodą liniową liczymy od wartości początkowej, która w tym przypadku wzrosła z 20 000 zł do 25 000 zł.
Nowa stopa amortyzacji wynosi:
A% = (20 000 zł - 20 000 zł + 5000 zł) × 100% : (20 000 zł + 5000 zł) × 2 lata = 10%
Amortyzacja obliczona na dany rok wyniesie: 25 000 zł × 10% = 2500 zł.
Suma odpisów umorzeniowych będzie następująca:
• 1 rok - 2500 zł,
• 2 rok - 2500 zł.
Ewidencja księgowa
1. Koszty modernizacji urządzenia:
Wn „Środki trwałe w budowie” 5 000
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 5 000
2. Przyjęcie środka trwałego do użytkowania:
Wn „Środki trwałe” 5 000
Ma „Środki trwałe w budowie” 5 000
3. Amortyzacja (roczna) urządzenia:
Wn „Amortyzacja” 2 500
Ma „Umorzenie” 2 500
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Jak się zmienia dokonanie odpisów amortyzacyjnych po ulepszeniu środka trwałego
Jeśli ulepszenie nastąpiło w czasie używania środka trwałego, to może nastąpić zmiana podstawy, od której liczy się amortyzację, i w rezultacie zostanie wydłużony okres amortyzacji. Stopa amortyzacji ustalona dla danego rodzaju środka trwałego, zgodna z Wykazem stawek amortyzacyjnych, nie może być podwyższana. W takim przypadku, jeśli firma podwyższa stawki procentowe, różnice musi ujmować jako koszty nieuznane podatkowo, zgodnie z przepisami podatkowymi.
dr Anna Bagieńska
adiunkt w Katedrze Finansów i Rachunkowości Politechniki Białostockiej
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o VAT – podała kancelaria prezydenta. Ustawa wprowadza pakiet Slim VAT 3, który ma uprosić rozliczanie tego podatku.
Zakładam, że projekt ustawy o KUKE w przyszłym tygodniu trafi pod obrady rządu, byśmy zdążyli przepracować ją w Sejmie w czerwcu i lipcu - powiedziała PAP pełnomocnik rządu ds. polsko-ukraińskiej współpracy rozwojowej Jadwiga Emilewicz.
Jeżeli w wyniku rocznego rozliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne okaże się, że składka ta została opłacona w kwocie wyższej niż ustalona, płatnikowi składek przysługuje jej zwrot. Termin na złożenie wniosku o zwrot nadpłaty wynikającej z rocznego rozliczenia (RZS-R) został wydłużony do 5 czerwca 2023 r.
Napiwek przypisany konkretnej osobie nie jest dochodem spółki gastronomicznej, a spółka nie zapłaci podatku dochodowego. Podatek dochodowy za napiwek obciąża jednak osobę, która otrzymała napiwek.
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Komentarze(0)
Pokaż: