REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ująć w księgach wartości niematerialne i prawne wytwarzane we własnym zakresie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Gyöngyvér Takáts
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Specjalną kategorią wartości niematerialnych i prawnych są koszty prac rozwojowych. Muszą one spełnić, poza definicjami podstawowymi, dodatkowe warunki, żeby mogły być ujęte w księgach jako wartości niematerialne i prawne.

Wartości niematerialne i prawne mogą być nabyte z zewnątrz lub wytworzone we własnym zakresie. Jest to specyficzny sposób nabywania, ponieważ w przypadku tej kategorii aktywów trudno jest określić, czy dany składnik w ogóle powstał i w jakiej wartości. Nie należy ujmować jako składnika aktywów wartości firmy wytworzonej przez jednostkę. W myśl MSR nr 38 nie stanowi ona możliwego do zidentyfikowania zasobu, nad którym jednostka sprawuje kontrolę i który może być wiarygodnie wyceniony w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia.

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie z ustawą o rachunkowości koszty prac rozwojowych można aktywować wtedy, gdy spełniają one następujące warunki:

• produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone,

• techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,

• koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub z zastosowania technologii.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Koszty prac rozwojowych podlegają amortyzacji przez okres maksimum pięciu lat.

Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 38 zdecydowanie odróżnia prace badawcze od prac rozwojowych. Istota wyodrębnienia tych dwóch rodzajów prac polega na tym, że koszty prac badawczych w żadnym wypadku nie mogą być aktywowane, natomiast koszty prac rozwojowych - po spełnieniu wymogów - mogą. Jednostka może aktywować koszty prac rozwojowych, jeżeli jest w stanie bardzo dokładnie określić, czy zostały one poniesione na etapie prac badawczych czy na etapie prac rozwojowych. Oznacza to procesowe podejście do możliwości zaliczania kosztów prac rozwojowych do aktywów. Jeżeli jednostka nie może oddzielić tych dwóch etapów, nakłady na całe przedsięwzięcie musi traktować, jak gdyby zostały poniesione wyłącznie na etapie prac badawczych.

Co należy rozumieć przez prace badawcze i rozwojowe

Prace badawcze to nowatorskie i zaplanowane poszukiwanie rozwiązań podjęte z zamiarem zdobycia i przyswojenia nowej wiedzy naukowej i technicznej. Prace rozwojowe są praktycznym zastosowaniem odkryć badawczych lub osiągnięć innej wiedzy w planowaniu lub projektowaniu produkcji nowych lub znacznie udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów technologicznych, systemów lub usług, które ma miejsce przed rozpoczęciem produkcji seryjnej lub jego zastosowaniem.

Tabela 1. Księgowe ujęcie kosztów prac badawczych i rozwojowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Należy podkreślić, że jednostka będzie mogła zaliczyć do aktywów te koszty prac rozwojowych i od tego momentu, gdy:

1. Spełniają one definicję wartości praw niematerialnych i prawnych.

2. Udowodni:

• możliwość, z technicznego punktu widzenia, ukończenia składnika wartości niematerialnych i prawnych, tak aby nadawał się do użytkowania lub sprzedaży;

• zamiar ukończenia składnika wartości niematerialnych oraz jego użytkowania lub sprzedaży;

• zdolność do użytkowania lub sprzedaży składnika wartości niematerialnych;

REKLAMA

• sposób, w jaki składnik wartości niematerialnych będzie wytwarzał prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne. Między innymi jednostka gospodarcza powinna udowodnić istnienie rynku na produkty powstające dzięki składnikowi wartości niematerialnych lub na sam składnik albo - jeśli składnik ma być użytkowany przez jednostkę - użyteczność składnika wartości niematerialnych;

• dostępność stosownych środków technicznych, finansowych i innych, które mają służyć ukończeniu prac rozwojowych oraz użytkowaniu lub sprzedaży składnika wartości niematerialnych;

• możliwość wiarygodnego ustalenia nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować temu składnikowi wartości niematerialnych.

Zarówno przepisy ustawy, jak i MSR nr 38 wskazują na to, że jednostka musi być bardzo ostrożna przy ocenie, czy dane koszty mogą być zakwalifikowane do kosztów prac rozwojowych, czy też nie. Dlatego - na podstawie warunków określonych w przepisach bilansowych - należy odpowiednio udokumentować, że dany składnik wartości niematerialnych i prawnych spełnia wymogi i można go ująć w aktywach.

UWAGA

W razie wątpliwości, jakie prace należy uznać za badawcze, a jakie za rozwojowe, można sięgnąć do przykładów podanych w MSR nr 38, które mogą być pomocne w klasyfikacji.

Warto zwrócić uwagę, że ustawa wymaga osiągnięcia przez te składniki przynajmniej progu rentowności produkcji: (...) koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii. Takiego wymogu MSR nr 38 nie stawia. Znajduje się w nim jedynie zapis o możliwości sprzedaży: (...) jednostka musi udowodnić sposób, w jaki składnik wartości niematerialnych będzie wytwarzał prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne. Między innymi jednostka gospodarcza powinna udowodnić istnienie rynku na produkty powstające dzięki składnikowi wartości niematerialnych lub na sam składnik lub - jeśli składnik ma być użytkowany przez jednostkę - użyteczność składnika wartości niematerialnych.

Może się więc zdarzyć, że jakiś składnik według ustawy o rachunkowości nie może być zakwalifikowany do wartości niematerialnych i prawnych, a według MSR nr 38 - może.

Tabela 2. Przykłady prac badawczych i rozwojowych

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Co należy zaliczyć do kosztu wytworzenia wartości niematerialnych i prawnych wytworzonych we własnym zakresie

Koszty prac rozwojowych trzeba ująć w księgach w wysokości wszystkich nakładów, które mogą być bezpośrednio przyporządkowane czynnościom tworzenia, produkcji, przystosowania składnika aktywów do użytkowania w sposób zamierzony przez kierownictwo.

Przykład

W okresie od 15 marca 2008 r. do 25 czerwca 2008 r. jednostka poniosła nakłady na wytworzenie nowej linii produkcyjnej. Nakłady w wysokości 5800 zł obejmowały:

• koszty wstępnej analizy rynku - 350 zł,

• koszty projektu i przygotowania - 500 zł,

• koszty zużycia materiałów - 900 zł,

• koszty wykorzystanych urządzeń (amortyzacja) - 250 zł,

• koszty wykonania prototypów, testowania - 3000 zł (w tym: 1700 zł - wynagrodzenie pracowników, 1200 zł - zużycie materiałów, 100 zł - amortyzacja),

• koszty szkolenia pracowników - 800 zł.

Wariant I

Jednostka nie może wyodrębnić, kiedy zaczęły się prace badawcze, a kiedy prace rozwojowe. Dlatego wszystkie poniesione nakłady musi zaliczać do kosztów.

Ewidencja księgowa

1. Koszty wstępnej analizy rynku:

Wn „Usługi obce” 350

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 350

2. Koszty projektu i przygotowania:

Wn „Usługi obce” 500

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 500

3. Zużycie materiałów: 900 zł + 1200 zł = 2100 zł

Wn „Zużycie materiałów” 2 100

Ma „Materiały” 2 100

4. Koszty wykorzystanych urządzeń - amortyzacja: 250 zł +100 zł = 350 zł

Wn „Amortyzacja” 350

Ma „Umorzenie” 350

5. Wynagrodzenie pracowników:

Wn „Wynagrodzenie” 1 700

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 1 700

6. Koszty szkolenia pracowników:

Wn „Usługi obce” 800

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 800

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wariant II

Jednostka dokładnie określiła, że koszty poniesione w okresie od 15 marca 2008 r. do 5 maja 2008 r. w wysokości 2000 zł obejmują koszty prac badawczych.

Koszty w wysokości 3000 zł, poniesione od 6 maja 2008 r. do 25 czerwca 2008 r., dotyczą projektowania, wykonania i testowania prototypów.

Kosztów szkolenia pracowników w wysokości 800 zł nie można zaliczyć do kosztów prac rozwojowych.

Ewidencja księgowa

1. Koszty wstępnej analizy rynku:

Wn „Usługi obce” 350

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 350

2. Koszty projektu i przygotowania:

Wn „Usługi obce” 500

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 500

3. Zużycie materiałów:

Wn „Zużycie materiałów” 900

Ma „Materiały” 900

4. Koszty wykorzystanych urządzeń (amortyzacja):

Wn „Amortyzacja” 250

Ma „Umorzenie” 250

5. Koszty wykonania prototypów, testowania:

a) wynagrodzenie pracowników

Wn „Rozliczenie kosztów prac rozwojowych” 1 700

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 1 700

b) zużycie materiałów

Wn „Rozliczenie kosztów prac rozwojowych” 1 200

Ma „Materiały” 1 200

c) amortyzacja wykorzystanych urządzeń

Wn „Rozliczenie kosztów prac rozwojowych” 100

Ma „Umorzenie” 100

6. Koszty szkolenia pracowników:

Wn „Usługi obce” 800

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 800

7. Aktywowanie kosztów prac rozwojowych jako wartości niematerialnych i prawnych:

Wn „Wartości niematerialne i prawne” 3 000

- w analityce „Koszty prac rozwojowych”

Ma „Rozliczenie kosztów prac rozwojowych” 3 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 34 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 144, poz. 900

• § 51-67 MSR nr 38 „Wartości niematerialne i prawne”

Gyöngyvér Takáts

specjalista ds. rachunkowości

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Tusk zapowiada rewolucję: uprościmy podatki i prowadzenie biznesu w Polsce

Podczas piątkowej konferencji prasowej, poprzedzającej posiedzenie rządu, premier Donald Tusk zapowiedział szeroko zakrojone działania mające na celu uproszczenie prowadzenia biznesu w Polsce, w tym gruntowną reformę systemu podatkowego. Jego słowa, pełne determinacji i świadomości skali wyzwań, padły w momencie, gdy polscy przedsiębiorcy coraz częściej apelują o zmniejszenie biurokratycznego ciężaru i stabilność regulacyjną.

Gra w zagranicznym kasynie online: legalność, podatki i ryzyko utraty wygranej

W dobie globalizacji i rosnącej popularności internetowego hazardu wiele osób z Polski decyduje się na grę w zagranicznych kasynach online. Kuszące wygrane i łatwy dostęp to jednak tylko pozory – brak znajomości przepisów może kosztować cię nie tylko grzywnę, ale również całą wypłatę. Sprawdź, kiedy gra jest legalna, kiedy zapłacisz podatek, a kiedy... stracisz wszystko.

Krajowy System e-Faktur – przełomowa zmiana wraca do Komisji Sejmowej. Co oznacza dla przedsiębiorców?

Sejm ponownie skierował do Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy wprowadzającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Nowe przepisy mają zrewolucjonizować wystawianie faktur w Polsce, wprowadzając cyfrową platformę. Zgłoszono poprawki wydłużające termin przesyłania faktur nawet do 5 dni.

Rekonstrukcja rządu Tuska: Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański

Rząd Donalda Tuska przechodzi rekonstrukcję. Dziś o godz. 10 premier ogłosił nowy skład Rady Ministrów. Na czele nowego Ministerstwa Finansów i Gospodarki stanie Andrzej Domański - dotychczasowy minister finansów poinformował premier Donald Tusk.

REKLAMA

Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o pełnym zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA