REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie skutki w VAT pociąga za sobą stwierdzenie zawinionego niedoboru

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Przy obciążaniu pracownika za niedobór towarów nie ma obowiązku doliczania podatku VAT i odprowadzania go do urzędu skarbowego jako VAT-u należnego. Nie trzeba też dokonywać korekty VAT. Bywają jednak urzędy skarbowe, które w tej sprawie prezentują odmienne stanowisko.

W przypadku przeprowadzenia inwentaryzacji w magazynach mogą być stwierdzone niedobory towarów. Jeżeli jest to niedobór zawiniony przez pracownika, to odpowiedzialnością materialną za niedobór obciąża się pracownika, a wartość niedoborów zmniejsza koszty uzyskania przychodów właściciela towaru. Powstaje wtedy wątpliwość, czy do kwoty niedoboru należy doliczyć VAT oraz czy należy skorygować podatek odliczony przy zakupie towarów, których niedobór stwierdzono.

Czy niedobór podlega opodatkowaniu VAT

Wartość niedoboru jest kalkulowana zwykle według jego ceny ewidencyjnej (ceny zakupu wraz z marżą). Jeżeli towar byłby sprzedawany, to do tak ustalonej ceny ewidencyjnej byłby doliczany VAT. W związku z tym podatnicy mają wątpliwości, czy w przypadku obciążania pracownika za niedobór także należy doliczyć VAT i rozliczyć go jako VAT należny.

Należy zauważyć, że przepisy ustawy o VAT nie nakładają takiego obowiązku. W przypadku rozliczeń między pracownikiem a pracodawcą z tytułu powstałego niedoboru nie dochodzi do żadnej czynności, z którą ustawa o VAT wiąże powstanie obowiązku podatkowego. W szczególności nie dochodzi tutaj do dostawy towarów, a spłata przez pracownika kwoty niedoboru nie ma charakteru zapłaty za dostarczony towar. Jest to wyłącznie rekompensata za utracony z winy pracownika towar. W opisanym przypadku nie dochodzi również do odpłatnego świadczenia usług. Zatem zawinione niedobory, jako niestanowiące dostawy towarów ani świadczenia usług, nie podlegają opodatkowaniu VAT.

UWAGA!
Przy obciążaniu pracownika za niedobór nie należy doliczać podatku VAT i odprowadzać go jako VAT należny.
Takie stanowisko zajął również Urząd Skarbowy w Stalowej Woli w postanowieniu z 28 marca 2006 r., nr US.III-406/10/2006.

Czy należy dokonać korekty VAT naliczonego

Podatnik ustala prawo do odliczenia VAT naliczonego w momencie zakupu towaru.
O prawie do odliczenia decydują dwie podstawowe przesłanki:
• związek dokonanego zakupu z czynnościami opodatkowanymi oraz
• możliwość zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodu.
Jeżeli na dzień zakupu towaru podatnik spełniał te przesłanki, to prawo do odliczenia powinno mu przysługiwać, nawet gdy w sposób niezawiniony towar ten utraci (np. w przypadku kradzieży). Z taką sytuacją mamy właśnie do czynienia w przypadku stwierdzenia niedoborów zawinionych przez pracownika. Podatnik w momencie zakupu zalicza poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów i odlicza podatek naliczony. Później w wyniku niezawinionych przez niego okoliczności towar zostaje utracony. W związku z utratą towaru wartością szkody obciążany jest odpowiedzialny materialnie pracownik, a wartość niedoborów zmniejsza koszty uzyskania przychodów podatnika. Jednak wyłączenie wydatków na utracone towary z kosztów uzyskania przychodów nie powinno mieć wpływu na prawo do odliczenia VAT naliczonego ze względu na to, że:
• wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów następuje po okresie, w którym podatnik stwierdza swoje prawo do odliczenia,
• niedobór nie jest wynikiem świadomego i celowego działania podatnika, które wyłączałoby prawo do odliczenia.
Stanowisko takie zajął również Podkarpacki Urząd Skarbowy w postanowieniu z 14 lutego 2006 r., nr PUS.II/443/217/2005/JZ, w którym czytamy: „podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych.
Z powyższego przepisu wynika zatem, że realizacja prawa podatnika do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony może nastąpić wówczas, gdy dokonany zakup jest związany ze sprzedażą opodatkowaną. Zasada potrącalności podatku od towarów i usług wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy ma zastosowanie przy nabyciu towarów dokonanym z zamiarem wykorzystania ich w działalności opodatkowanej. Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje zatem metodę bieżącego odliczania podatku naliczonego, dlatego też późniejsza „utrata” przez podatnika towaru na skutek np. zawinionego przez pracownika niedoboru nie ma wpływu na wcześniejsze odliczenie naliczonego podatku zawartego w fakturze dokumentującej zakup tego towaru. Dodać należy jednak, że dla celów dowodowych fakt wystąpienia powyższego zdarzenia winien być przez podatnika należycie udokumentowany.
Powyższe oznacza, że jeżeli w chwili nabycia towarów Spółce przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z uwagi na związek ze sprzedażą opodatkowaną, to późniejsza utrata tych towarów na skutek winy pracownika nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z ich zakupem”.

Należy jednak dodać, że niektóre urzędy skarbowe nakazują w takiej sytuacji korektę VAT naliczonego. Obowiązek korekty wywodzą z art. 88 ust. 1 pkt 2, który wyłącza możliwość odliczenia podatku naliczonego, w przypadku gdy poniesiony wydatek nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Wartość zawinionych niedoborów zmniejsza koszty uzyskania przychodów. Z tego wynika, zdaniem niektórych organów podatkowych, obowiązek skorygowania podatku naliczonego od zakupu takich towarów. Korekty należałoby dokonać w miesiącu, w którym stwierdzono niedobory i zakwalifikowano je jako zawinione.

Tak postanowił Pierwszy Urząd Skarbowy w Radomiu w postanowieniu z 18 stycznia 2006 r., nr 1424/1110/443/113/2005/IW, w którego oficjalnej interpretacji czytamy:

„(...) Z powyższych uregulowań wynika, iż wystąpienie niedoborów zawinionych oznacza brak możliwości odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem towarów, których niedobór stwierdzono.
Jeżeli bowiem wartością niedoboru obciążono osobę odpowiedzialną materialnie za powierzony jej towar, to nie można wówczas zaliczyć wydatków związanych z nabyciem towarów, których niedobór stwierdzono, do kosztów uzyskania przychodów, gdyż wydatek ten zostanie pokryty przez osobę materialnie odpowiedzialną. Fakt niezaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów – w świetle ww. art. 88 ust. 1 pkt 2 – skutkuje brakiem możliwości odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towaru objętego niedoborem zawinionym.
Ewentualna korekta podatku naliczonego, odliczonego na zasadach określonych w art. 86 ww. ustawy, winna być dokonana w rozliczeniu podatku VAT za miesiąc, w którym niedobór stwierdzono i zakwalifikowano jako zawiniony”.

Podobnie zinterpretował tę sytuację Pomorski Urząd Skarbowy w postanowieniu z 2 grudnia 2005 r., nr PV/443-407/IV/2005/JW., w którym stwierdzono:
„obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.
Skoro zatem – jak oświadczył podatnik w złożonym wniosku – wartością niedoboru zostanie obciążona osoba odpowiedzialna materialnie, to nie nastąpi zaliczenie wydatków związanych z nabyciem towaru, którego niedobór stwierdzono, do kosztów uzyskania przychodów.
W konsekwencji fakt niezaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów skutkuje brakiem możliwości odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towaru objętego tym niedoborem.
W przypadku gdy podatek ten był odliczony w momencie otrzymania faktury za nabyty towar, to konieczne staje się dokonanie korekty podatku naliczonego.
Natomiast podatnik winien dokonać tej korekty w deklaracji za miesiąc, w którym ten niedobór stwierdzono i zakwalifikowano jako zawiniony – z tą bowiem chwilą wydatki przestały stanowić koszt uzyskania przychodów”.

Jak widać, w praktyce organów podatkowych występują rozbieżności co do tego, czy fakt powstania niedoboru wiąże się z koniecznością dokonania korekty VAT naliczonego. Dla bezpieczeństwa podatnicy, którzy stwierdzają takie niedobory, powinni wystąpić każdorazowo do swojego urzędu skarbowego z wnioskiem o dokonanie interpretacji w tej sprawie. Przy czym należy wyraźnie zaznaczyć, że za prawidłowe należy uznać pierwsze z przedstawionych stanowisk, zgodnie z którym powstanie zawinionego niedoboru nie powoduje obowiązku korekty VAT naliczonego. Korekta VAT naliczonego w opisany wyżej sposób nie ma oparcia w przepisach ustawy o VAT. Korekty podatku naliczonego dokonuje się bowiem zgodnie z art. 91 ustawy o VAT. Uważam, że przepis ten nie daje podstawy do dokonania korekty w miesiącu wystąpienia zawinionego niedoboru. Zgodnie z tym przepisem obowiązek korekty VAT naliczonego występuje w przypadku, gdy podatnik miał prawo do odliczenia, a następnie prawo to uległo zmianie (art. 91 ust. 7). Przepis ten należałoby stosować wtedy, gdy wskutek świadomego działania podatnika w trakcie roku podatkowego wyłączone zostało jego prawo do odliczenia VAT naliczonego (np. towar przeznaczony na działalność opodatkowaną przeznaczył na działalność zwolnioną). Taka sytuacja tutaj nie występuje, brak jest bowiem świadomego działania podatnika. Ponadto przepis ten nakazuje dokonać korekty w sposób określony w art. 91 ust. 1–5. W przypadku towarów, które nie są środkami trwałymi, oznacza to konieczność dokonania korekty po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Jeszcze jednym argumentem przeciw korekcie VAT naliczonego jest brak umocowania do takiego działania w przepisach VI Dyrektywy. VI Dyrektywa nie uzależnia bowiem odliczenia VAT naliczonego od możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

Reasumując: W przypadku zawinionego przez pracownika niedoboru towarów obciążenie go kosztami straty nie podlega VAT. Podatnik nie ma również obowiązku dokonywania korekty VAT, związanej z faktem odliczenia podatku naliczonego przy zakupie utraconych towarów. Jednak w związku z pojawiającymi się tu i ówdzie interpretacjami organów skarbowych wyrażającymi konieczność dokonania korekty, w tych przypadkach warto zwrócić się o wykładnię do właściwego urzędu skarbowego.

Podstawa prawna
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

Ewa Sławińska
ekspert w zakresie VAT
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. upływa ważny termin dla przedsiębiorców. Zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej tylko po złożeniu wniosku

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki chorobowe za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA