Decyzja podatkowa może wygasnąć

Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.) przewidują sytuacje, w których może dojść do wygaśnięcia decyzji podatkowej. Katarzyna Bieńkowska, doradca podatkowy w kancelarii prawnej White & Case, wyjaśniła, że wygaśnięcie decyzji służy usunięciu z obrotu prawnego decyzji zbędnych, które stwarzają potencjalne ryzyko naruszenia bezpieczeństwa obrotu. Zagrożenie to może wynikać np. ze zmian w stanie prawnym lub braku działań podmiotów praw i obowiązków podatkowych.

Wygaśnięcie decyzji podatkowej może stwierdzić sam organ podatkowy. Może to jednak zrobić tylko w ściśle określonych przypadkach.

Organ podatkowy, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli stała się bezprzedmiotowa; została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku; strona nie dopełniła przewidzianych w tej decyzji lub w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniających do skorzystania z ulg; strona nie dopełniła określonych w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniających do skorzystania z ryczałtowych form opodatkowania.

Najczęstszym powodem wygaśnięcia decyzji podatkowej jest jej bezprzedmiotowość.

– Bezprzedmiotowość postępowania oznacza, że brak jest jednego lub więcej elementów materialnego stosunku prawnego. Przykładowo, bezprzedmiotowe będzie postępowanie w sprawie, która przestała być regulowana przepisami dającymi podstawę do wydania decyzji administracyjnej – podkreśliła Katarzyna Bieńkowska.

Jednocześnie dodała, że bezprzedmiotowość postępowania ma miejsce wtedy, gdy brak jest zobowiązania podatkowego, które miałoby zostać skonkretyzowane w decyzji podatkowej (a mimo to zostały dokonane określone rozstrzygnięcia). Bezprzedmiotowość zachodzi też wówczas, gdy w sposób oczywisty organ podatkowy stwierdził brak podstaw prawnych i faktycznych do merytorycznego rozpatrzenia sprawy.

Według Katarzyny Bieńkowskiej okoliczność niedopełnienia warunków uprawniających do zastosowania ulg może dotyczyć zarówno warunków wynikających z przepisów, jak i warunków, które wymagane są dla prawidłowego zastosowania ulgi.

Utrata prawa do ulgi podatkowej zawsze wymaga rozstrzygnięcia w formie decyzji. Decyzje takie obejmują całość zobowiązania podatkowego podatnika z ulgą, którą taka decyzja konsumuje.