REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Programy księgowo-rachunkowe - jak wykazać w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube
Programy księgowo-rachunkowe - jak wykazać w księgach rachunkowych
Programy księgowo-rachunkowe - jak wykazać w księgach rachunkowych

REKLAMA

REKLAMA

Spółki prowadzące księgi rachunkowe za pomocą komputera mogą korzystać z programów dostępnych na rynku lub wytworzyć program finansowo-księgowy we własnym zakresie.

W zależności od tego, czy spółka program kupiła na krótki bądź na długi okres użytkowania, czy też wytworzyła go we własnym zakresie - program podlega innej kwalifikacji księgowej.
W rozumieniu ustawy o rachunkowości do składników wartości materialnych i prawnych zalicza się tylko nabyte autorskie prawa majątkowe. Oznacza to, że spółki wytwarzanego we własnym zakresie oprogramowania komputerowego nie mogą zaliczać do składników wartości niematerialnych i prawnych.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Oprogramowanie komputerowe nabyte

Oprogramowanie finansowo-księgowe spółki mogą nabyć zewnątrz w drodze:
- zakupu,
- darowizny, lub
- aportu.

Program komputerowy nabywa się na podstawie licencji albo umowy o przeniesienie praw autorskich.

Licencja jest umową uprawniającą do korzystania z programu komputerowego, nie przenosi na nabywcę praw autorskich do programu. Uprawnia ona do korzystania z programu przez określony czas.

REKLAMA

Umowa o przeniesienie praw autorskich przenosi na nabywcę prawo do wyłącznego korzystania z danego programu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sposób ewidencji nabytego programu komputerowego zależy od tego, czy:
- przewidywany okres używania jest dłuższy niż rok,
- wykorzystywany jest na potrzeby prowadzonej działalności,
- jest oddany i zdatny do używania.

Jeżeli warunki te zostaną spełnione, oprogramowanie zaliczamy do wartości niematerialnych i prawnych. Oprogramowanie, zgodnie z ustawą o rachunkowości, jak i z ustawami podatkowymi, jako składnik wartości niematerialnych i prawnych, podlega amortyzacji.

Przykład 1

Spółka nabyła licencję o wartości 4000 zł. Ponieważ licencję zakupiono na 2 lata zakwalifikowano ją do wartości niematerialnych i prawnych. Odpisy amortyzacyjne ustalono w wysokości 50% rocznie.

(4000 zł × 50%) : 12 m-cy = 166,66 zł/m-c


Ewidencja księgowa

1. Zakup oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 4 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 4 000

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 166,66

Ma "Umorzenie" 166,66


Spółki często nabywają licencję tylko na kilka miesięcy. W przypadku gdy licencja jest nabyta na okres krótszy niż 12 miesięcy, nie spełnia ona warunków zakwalifikowania do wartości niematerialnych i prawnych, dlatego należy jej wartość ująć jednorazowo w koszty.


Przykład 2

Spółka zakupiła licencję o wartości 3000 zł. Licencja ta będzie wykorzystywana przez rok. Ponieważ okres ekonomicznej użyteczności wynosi 12 miesięcy, wartość licencji ujęto bezpośrednio w koszty.


Ewidencja księgowa

Wn "Zużycie materiałów i energii" 3 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 000


Jednostka w swojej polityce rachunkowości może ustalić, że od niskocennych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych dokonuje jednorazowego odpisu amortyzacyjnego. W tym celu można wykorzystać przepisy podatkowe, które wartość niskocennych środków trwałych określają na poziomie 3500 zł.


Przykład 3

Spółka zakupiła licencję o wartości 3400 zł. Licencja będzie wykorzystywana przez spółkę przez 18 miesięcy. Z punktu widzenia ustawy o rachunkowości licencję należy zakwalifikować do wartości niematerialnych i prawnych, którą jako niskocenną można zamortyzować jednorazowo. Natomiast według ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik może dokonywać odpisów amortyzacyjnych lub wydatek poniesiony na nabycie licencji ująć bezpośrednio w koszty (bez konieczności ewidencjonowania na koncie "Wartości niematerialne i prawne") w miesiącu oddania oprogramowania do używania.


Ewidencja księgowa

1. Zakup oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 3 400

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 400

2. Jednorazowy odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 3 400

Ma "Umorzenie" 3 400


Spółki mogą nabywać programy komputerowe nie tylko odpłatnie, mogą je uzyskać również w formie darowizny. W księgach rachunkowych program otrzymany nieodpłatnie ujmuje się według ceny rynkowej, którą stanowi - jeżeli nie została ona ustalona inaczej - cena sprzedaży podobnego lub takiego samego programu. Ewidencja księgowa następuje na takich samych zasadach, jak w przypadku otrzymania nieodpłatnie np. środka trwałego.


Przykład 4

Spółka otrzymała od innej spółki oprogramowanie komputerowe do prowadzenia obrotu magazynowego. Wartość rynkowa programu została określona w umowie o przeniesieniu praw autorskich i wynosi 12 000 zł. Okres amortyzacji ustalono na 5 lat.


Ewidencja księgowa

1. Otrzymanie programu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 12 000

Ma "Przychody przyszłych okresów" 12 000

2. Roczne odpisy amortyzacyjne:

Wn "Amortyzacja" 2 400

Ma "Umorzenie" 2 400

3. Zapis równoległy do odpisów amortyzacyjnych:

Wn "Przychody przyszłych okresów" 2 400

Ma "Pozostałe przychody operacyjne" 2 400


Programy komputerowe mogą być wniesione do spółki w formie wkładu niepieniężnego. Oprogramowanie otrzymane w formie aportu w księgach rachunkowych ujmuje się według wartości określonej w umowie spółki.

Uwaga!

Wartość aportu określa się w umowie spółki. Wartość ta nie może odbiegać od wartości rynkowej takiego samego lub podobnego przedmiotu.


Przykład 5

Kapitał zakładowy spółki został podwyższony. Nowe udziały zostały pokryte w formie wkładu niepieniężnego. Aportem jest oprogramowanie komputerowe. W umowie ustalono przeniesienie praw autorskich do programu. Wartość programu 10 000 zł.


Ewidencja księgowa

1. Umowa o podwyższenie kapitału:

Wn "Rozliczenie wniesienia aportu" 10 000

Ma "Rozrachunki z udziałowcami" 10 000

2. Wniesienie aportu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 10 000

Ma "Rozliczenie wniesienia aportu" 10 000

3. Wpis do rejestru:

Wn "Rozrachunki z udziałowcami" 10 000

Ma "Kapitał zakładowy" 10 000


Programy komputerowe wytwarzane we własnym zakresie


W niektórych przedsiębiorstwach, ze względu na specyfikę działalności i różnorodność zapotrzebowań informacyjnych, program finansowo-księgowy wytwarza się we własnym zakresie. Zaletą takiego programu jest dokładne dostosowanie do potrzeb i specyfiki przedsiębiorstwa.


W rozumieniu ustawy o rachunkowości do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się tylko te programy komputerowe, które zostały nabyte zewnątrz. Wytworzenie programu przez pracowników firmy, którzy zadanie wykonują w ramach swoich obowiązków wynikających ze stosunku pracy, sprawia, że prawo majątkowe do programu należy do spółki. Spółka jednak nie może go wykazać w wartościach niematerialnych i prawnych.


Jeżeli program komputerowy jednostka wytwarza we własnym zakresie, wydatki poniesione na jego wytworzenie obciążają koszty okresu, w którym zostały one poniesione.


Przykład 6

Spółka prowadząca specyficzną działalność produkcyjno-handlową podjęła decyzję o wytworzeniu własnego programu komputerowego. Informatycy spółki, w ramach swoich obowiązków, wytworzyli program finansowo-księgowy dokładnie dostosowany do potrzeb informacyjnych poszczególnych komórek organizacyjnych. Praca nad programem trwała 10 miesięcy.

Wynagrodzenie pracownika wraz z narzutami: 1800 zł miesięcznie.

Wykorzystane materiały i inne koszty poniesione w związku z wytworzeniem programu: 2500 zł. Wartość programu komputerowego:

(1800 zł × 10) + 2500 zł = 20 500 zł.

Wn konta zespołu 4 20 500

Ma "Rozrachunki z pracownikami" 20 500


Gdy pracownicy firmy wytwarzają program na podstawie dodatkowego zlecenia, spółka staje się właścicielem prawa majątkowego tylko wtedy, jeżeli zgodnie z umową między pracownikami a pracodawcą, prawo to będzie przeniesione na pracodawcę. W takim przypadku program uznaje się za nabyty i spółka może go zaliczyć do wartości niematerialnych i prawnych.


Przykład 7

Pracownicy spółki na zlecenie pracodawcy wytworzyli program komputerowy. Umowa zlecenia zawiera zapis o przeniesieniu praw autorskich na spółkę. Pracownicy po wykonaniu zlecenia wystawili fakturę na kwotę 13 000 zł.


Ewidencja księgowa

1. Faktura od pracowników:

Wn "Rozlicznie zakupu" 13 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 13 000

2. Przyjęcie programu:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 13 000

Ma "Rozliczenie zakupu" 13 000


Aktualizacja programów komputerowych


Programy finansowo-księgowe z powodu zmian w przepisach lub w wyniku rozszerzenia działalności jednostki często muszą być aktualizowane. Zarówno przepisy podatkowe, jak i ustawa o rachunkowości nie przewidują ulepszenia wartości niematerialnych i prawnych. W związku z tym wydatki poniesione na modernizację programu komputerowego powinny być bezpośrednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dniu ich poniesienia.


Uwaga!

Jeśli w wyniku modernizacji oprogramowania powstanie nowy składnik wartości niematerialnych i prawnych, należy zaliczyć go do aktywów trwałych i amortyzować.


Przykład 8

Spółka zakupiła nową wersję posiadanego oprogramowania w cenie 3800 zł. Poprzednia wersja była używana w przedsiębiorstwie przez kilka lat i została już w 100% zamortyzowana. Dlatego uznano, że nowa wersja oprogramowania zalicza się do wartości niematerialnych i prawnych, jako odrębny składnik. Uzasadnia to również fakt, że wydatek przekracza kwotę 3500 zł, ustaloną dla niskocennych środków trwałych.


Ewidencja księgowa

1. Zakup nowej wersji oprogramowania:

Wn "Wartości niematerialne i prawne" 3 800

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 3 800

Ustalenie odpisu amortyzacyjnego w wysokości 50% rocznie

(3800 zł × 50%) : 12 = 158,33 zł/m-c

2. Miesięczny odpis amortyzacyjny:

Wn "Amortyzacja" 158,33

Ma "Umorzenie" 158,33


Uwaga!

Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla programów komputerowych wedlug zasad podatkowych nie może być krótszy niż 24 miesiące.


Przykład 9

Jednostka zakupiła aktualizację programu komputerowego o wartości 1000 zł. Wydatek zakwalifikowano bezpośrednio do kosztów.

Wn "Zużycie materiałów i energii" 1 000

Ma "Rozrachunki z dostawcami" 1 000

Wioletta Chaczykowska, księgowa z licencją MF

Gyöngyvér Takáts, ekspert ds. rachunkowości, pracownik redakcji

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

REKLAMA

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

KSeF 2.0 już nadchodzi: Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

REKLAMA

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi powinni się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

4 mln zł zaległego podatku. Skarbówka wykryła nieprawidłowości: spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 186 mln zł

Firma musi zapłacić aż 4 mln zł zaległego podatku CIT. Funkcjonariusze podlaskiej skarbówki wykryli nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych przez jedną ze spółek.

REKLAMA