REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe to nie podatek – uchwała NSA

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
ID Advisory
Nie mnożymy wątpliwości, proponujemy konkretne rozwiązania
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Co orzekł NSA?
Dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Co orzekł NSA?
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

29 maja 2023 r. NSA po rozpoznaniu zagadnienia prawnego przedstawionego w postanowieniu z 8 lutego 2023 r. (sygn. akt I FSK 1192/22) podjął uchwałę, w której stwierdził, że przedmiotem decyzji o zabezpieczenia zobowiązania podatkowego nie może być nałożenie dodatkowego zobowiązania podatkowego z ustawy o VAT.

Karuzela VAT – czy podatnik świadomie uczestniczył w oszustwie?

Powyższa uchwała była następstwem sprawy, w której podatnik był podejrzewany przez organ podatkowy o udział w karuzeli VAT. Podczas kontroli celno-skarbowej, jeszcze przed wydaniem decyzji, organ wydał decyzję określającą kwotę zobowiązania podatkowego oraz kwotę dodatkowego zobowiązania podatkowego. Kwestię sporną wzbudził fakt, czy organ, który zamierza wydać decyzję o zabezpieczeniu i nałożeniu dodatkowego zobowiązania podatkowego, musi udowodnić, że podatnik świadomie uczestniczył w oszustwie podatkowym związanym z karuzelą podatkową.

REKLAMA

REKLAMA

Zabezpieczenie majątkowe – w jakich przypadkach dopuszczalne? 

Przede wszystkim organy podatkowe mają prawo wydać decyzję o zabezpieczeniu na majątku podatnika, jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że zobowiązanie podatkowe nie zostanie uregulowane, zwłaszcza gdy podatnik nie płaci podatków lub zbywa swój majątek. Organ może zastosować to zabezpieczenie w trakcie postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej, jeszcze przed wydaniem decyzji, która określiłaby dokładną wysokość zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z art. 33 § 4 Ordynacji podatkowej organ podatkowy decydując się na zastosowanie zabezpieczenia, musi w decyzji określić przybliżoną kwotę zobowiązania podatkowego, jeżeli zabezpieczenie jest podejmowane przed wydaniem decyzji.

Natomiast na gruncie ustawy o VAT, organy podatkowe mogą zgodnie z artykułem 112b ustawy o VAT nałożyć dodatkowe zabezpieczenie, znane jako sankcja VAT, o wysokości 15 proc., 20 proc., 30 proc. należnej kwoty podatku w przypadku błędów, oraz, zgodnie z art. 112c ustawy o VAT, sankcję w wysokości 100 proc. w przypadku oszustw podatkowych. Sankcje dotyczą kwoty podatku, co oznacza, że jeśli podatnik dopuścił się oszustwa i nie zapłacił wymaganego podatku, organ podatkowy nakłada dodatkową sankcję stanowiącą odpowiedni procent podatku.

REKLAMA

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może być uwzględniane w decyzji o zabezpieczeniu 

W uchwale z 29 maja 2023 r. (sygn. akt I FPS 1/23), NSA zdecydował, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może w żadnym wypadku być uwzględniane w decyzji o zabezpieczeniu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

NSA wskazał, że w orzecznictwie sądów administracyjnych wystąpiły znaczne rozbieżności w zakresie wykładni omawianych przepisów. Część sądów administracyjnych stosowała wykładnię, która zakładała, że decyzja o zabezpieczeniu może również obejmować dodatkowe zobowiązanie podatkowe, co zdaniem NSA było błędnym postępowaniem. Sąd wyjaśnił przy tym, że zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej, zabezpieczenie jest możliwe wyłącznie dla zobowiązania podatkowego, a definicję tego pojęcia zawiera art. 5 o.p.

Art. 33 o.p. odwołuje się jedynie do zobowiązania podatkowego. Pomimo późniejszego wprowadzenia do Ordynacji podatkowej, w art. 58a,  instytucji dodatkowego zobowiązania podatkowego, nie doszło jednak do rozszerzenia zakresu przedmiotowego zabezpieczenia. Wykładnia systemowa wskazuje zatem na to, że ustawodawca nie zamierzał objąć zakresem zabezpieczenia dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może być traktowane jak podatek 

NSA i Trybunał Konstytucyjny w swoich wcześniejszych wyrokach wskazywały niejednokrotnie, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe stanowi sankcję administracyjną i nie jest to podatek, co zostało potwierdzone również przez Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 15 kwietnia 2021 r. (sygn. akt C-935/19).

W przytoczonym powyżej wyroku TSUE wskazał również, że  sposób ustalania omawianej sankcji, stosowany automatycznie, nie daje organom podatkowym możliwości zindywidualizowania nałożonej sankcji w celu zapewnienia, by nie wykraczała ona poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobieganiu oszustwom podatkowym. Ponadto Trybunał stwierdził, iż sankcja jest niezgodna z prawem unijnym w sytuacji, gdy jej wymiar jest automatyczny i nie pozwala na dostosowanie jej wysokości do istotnych okoliczności przypadku, do których zaliczyć trzeba stopień zawinienia podatnika oraz wystąpienie, bądź nie, uszczuplenia podatkowego.

Pomimo że wyrok TSUE dotyczył stosowania art. 112b ustawy o VAT, sądy administracyjne przyjmują, że w odniesieniu do dodatkowego zobowiązania podatkowego, o którym mowa w art.112c ustawy o VAT zawsze istnieje konieczność uwzględnienia zasady proporcjonalności, co oznacza obowiązek przeprowadzenia przez organy podatkowe postępowania dowodowego, którego celem jest zbadanie świadomego udziału podatnika w oszustwie podatkowym.

Postępowanie zabezpieczające – do czego zobowiązany jest organ podatkowy

W dorobku orzeczniczym sądów administracyjnych istnieje pogląd, że w postępowaniu zabezpieczającym organ podatkowy nie jest zobowiązany do przeprowadzenia pełnego postępowania dowodowego w celu wykazania istnienia obowiązku podatkowego oraz jego rzeczywistych rozmiarów. Obowiązany jest jedynie do uprawdopodobnienia, że zobowiązanie w określonej w przybliżony sposób wysokości istnieje. Nie jest natomiast celem decyzji ustanawiającej zabezpieczenie dokładne określenie czy ustalenie dokładnej kwoty zobowiązania podatkowego. Te funkcje pełni bowiem decyzja wydawana na późniejszym etapie postępowania – decyzja wymiarowa.

Natomiast w odniesieniu do dodatkowego zobowiązania podatkowego, o którym mowa w art. 112c ustawy o VAT, zawsze istnieje konieczność uwzględnienia zasady proporcjonalności, co oznacza obowiązek przeprowadzenia postępowania dowodowego, które ma na celu zbadanie świadomego udziału podatnika w oszustwie podatkowym.

NSA podejmując tą uchwałę stwierdził, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie może być traktowane jako zobowiązanie podatkowe, ponieważ są to dwie różne instytucje prawne, a podstawy ustalenia zobowiązania podatkowego i dodatkowego zobowiązania podatkowego również różnią się od siebie.

Uchwała NSA stanowi bardzo istotny punkt na osi sporów fiskus-podatnik. Ograniczenie przez NSA możliwości zabezpieczenia dodatkowej sankcji VAT przy wydawaniu decyzji o zabezpieczeniu na podstawie art. 33 o.p. z pewnością wpłynie na interpretację przepisów i praktykę działań organów podatkowych. Podatnicy mogą oczekiwać tego, że uchwała ta będzie stanowić podstawę dla przyszłych rozstrzygnięć w podobnych sprawach, wpływając korzystnie na sytuację podatników w sporach podatkowych z organami administracji podatkowej.

Autor: Sandra Telman, Senior Consultant ID Advisory

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych. Dlaczego nie uprawnienie?

Obowiązek kodowania faktur ustrukturyzowanych oraz ich elektronicznych „zastępników” nie ma obiektywnie większego sensu – twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski. I postuluje nowelizację przepisów, która powinna zamienić ten obowiązek na zwykłe uprawnienie podatnika.

Prof. Modzelewski: Przepisy regulujące KSeF są sprzeczne z prawem UE

Jak twierdzi prof. dr hab. Witold Modzelewski, przepisy o KSeF są sprzeczne z art. 90 dyrektywy 2006/112/UE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, która nakazuje określić państwom członkowskim m.in. warunki zmniejszenia podstawy opodatkowania w przypadku anulowania faktur.

Najczęstsze błędy w zarządzaniu finansami firmowymi: co możesz zmienić nawet od jutra

Wielu przedsiębiorców zaczyna swoją działalność z pasją i determinacją, szybko zdobywając pierwszych klientów. Jednak po kilku miesiącach pojawia się rozczarowanie: są przychody, ale brakuje gotówki. To nie przypadek – to efekt powtarzalnych błędów w zarządzaniu finansami, które można wyeliminować, jeśli tylko się je rozpozna i zrozumie.

Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

REKLAMA

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

REKLAMA

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

REKLAMA