Nowe regulacje Kodeksu spółek handlowych – czy ochronią wierzycieli?

Projektowane zmiany w głównej mierze znowelizują przepisy dotyczące jednej z najpopularniejszych form prowadzenia działalności gospodarczej na obecnym rynku gospodarczym - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Celem ustawodawcy jest chęć wprowadzenia do obowiązujących przepisów bardziej skutecznego nacisku na racjonalne zarządzanie majątkiem spółki.

Fakultatywny kapitał zakładowy

W pierwszej kolejności twórcy projektu przewidzieli zniesienie obligatoryjnego wymogu utworzenia kapitału zakładowego, pozostawiając decyzję wspólnikom. Jego minimalna wysokość, jeżeli wspólnicy zdecydują się na jego utworzenie, została obniżona do 1 złotego.

Ponadto proponowane przepisy przewidują możliwość utworzenia kapitału udziałowego, bez dotychczasowego kapitału zakładowego. Zdecydowaną różnicą w porównaniu do dotychczasowych regulacji jest to, że omawiane udziały byłyby pozbawione wartości nominalnej. Z jednej strony, jak wskazują pomysłodawcy, powyższa zmiana w głównej mierze ma pomóc spółką na restrukturyzację złej sytuacji finansowej, bowiem brak wartości nominalnej udziałów umożliwi podjęcie negocjacji pomiędzy inwestorem a dotychczasowymi udziałowcami w zakresie ceny sprzedaży za udziały większościowe. Jednakże należy pamiętać, iż taka konstrukcja może rodzić również pewne zagrożenie i prowadzić do nadużyć prawa.

Kto może zaskarżyć uchwałę zgromadzenia wspólników w spółce z o.o.

Test wypłacalności

Najbardziej kontrowersyjną ze zmian, a zarazem novum w polskim prawie, należy uznać tzw. test wypłacalności. Stanie się on obligatoryjnym narzędziem wobec każdej z funkcjonujących spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Głównym założeniem jest przeciwstawienie się lekkomyślnej wypłacie zysku osiągniętego przez spółkę na rzecz wspólników. Zaprojektowany mechanizm przepisów prawa zobowiąże każdorazowo członków zarządu do podjęcia obligatoryjnej uchwały. Jej przedmiotem będzie swoista deklaracja, że poprzez wypłatę zysku spółka zachowa płynność finansową przez najbliższy rok od dnia wypłaty.  Każdorazowo wskazana wyżej uchwała będzie musiała być rejestrowana w sądzie, zaś jej jawność umożliwi przyszłym i potencjalnym kontrahentom weryfikację danej spółki i ocenę ryzyka przygotowywanej transakcji. Dodatkowo warto wspomnieć, iż wobec członków zarządu zobowiązanych do podjęcia przedmiotowej uchwały, ustawodawca przewidział zarówno odpowiedzialność indywidualną, jak również odpowiedzialność karną za działanie na szkodę spółki. Niewątpliwie ten swoisty zabieg legislacyjny ma na celu zapobiegnięcie lekkomyślnemu podejmowaniu uchwał i tym samym wywarciu na spółkach większej rzetelności. Omawiany test wypłacalności spółki raczej nie zapewni większego bezpieczeństwa wierzycieli niż dotychczasowa ochrona przewidziana przez przepisy obowiązującego prawa, co raczej skłania do sceptycznego podejścia wobec proponowanych zmian. Wraz z wprowadzeniem nowych regulacji może dość do nadużyć prawa, bowiem nie sposób będzie uniknąć podejmowania przez niektóre spółki uchwał, które nie będą odzwierciedleniem rzeczywistej sytuacji finansowej. Praktyka jedynak wykaże, czy omawiana uchwała będzie realną prognozą co do wypłacalności spółki stworzoną w oparciu o rzeczywistą dokumentację finansową, czy też nie.