Rozstrzyganie wątpliwości podatkowych na korzyść podatnika - projekt Prezydenta wymaga korekt
Zaproponowana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego regulacja w tym zakresie nie jest jednoznaczna i sama może prowadzić do istotnych wątpliwości interpretacyjnych; musi zostać przeformułowana - podkreśla.
50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online
Projekt nowelizacji przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa złożony do Sejmu przez prezydenta Bronisława Komorowskiego zakłada m.in. wprowadzenie do Ordynacji podatkowej artykułu 2a o brzmieniu „Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika". Chodzi tu o wprowadzenie tzw. zasady in dubio pro tributario, która ma pozwolić rozstrzygać wątpliwości w zakresie niejasnych regulacji podatkowych zawsze na korzyść podatników.
"Propozycję Kancelarii Prezydenta należy generalnie ocenić jako dobrą inicjatywę. Mając jednak na uwadze postanowienia Konstytucji RP (art. 84 i 217) i dotychczas obowiązujące przepisy Ordynacji podatkowej (art. 4) należy też zwrócić uwagę, że zasada rozstrzygania wątpliwości podatkowych na korzyść podatnika, choć niewyartykułowana wprost w przepisach podatkowych, jest już obecnie stosowana w praktyce" - stwierdziła Monika Kanczkowska, ekspertka z Kancelarii Doradztwa Podatkowego FIN-TAX Brygida Jakobschy z Gdańska.
"Jest to dyrektywa pozaustawowa, wynikająca m.in. z zasad konstytucyjnych. Jest ona powoływana przez doktrynę i sądy. W ostatnim okresie przykładowo Trybunał Konstytucyjny w głośnym wyroku z dnia 18 lipca 2013 r., SK 18/09 wskazał m.in. że: zgodnie z wymogami konstytucyjnymi niejasnych, wieloznacznych regulacji prawnych - nie można interpretować na niekorzyść podatników, przeciwnie - należy wówczas uwzględnić interes podmiotu obowiązanego do świadczeń podatkowych, zasada in dubio pro tributario nakazuje odtworzyć z przepisu taką normę prawną, która uwzględnia interes podatnika, bowiem niejasne regulacje podatkowe nie mogą być interpretowane w duchu zasady przeciwnej, tj. in dubio pro fisco" - wyjaśniła Kanczkowska.
"W doktrynie i orzecznictwie, w tym Trybunału Konstytucyjnego, nie budzi więc wątpliwości, że zasada in dubio pro tributario powinna być wykorzystywana na płaszczyźnie prawa podatkowego. Mimo, że zasada ta obowiązuje w systemie prawa jako dyrektywa wykładni, to w praktyce nie jest ona stosowana powszechnie. Szczególnie nie przyjęła się ona w praktyce stosowania prawa przez organy podatkowe" - dodała prawniczka.
"Zasadnym jest więc, aby reguła rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika została ustanowiona explicite w przepisach ogólnych prawa podatkowego. Zbyt często zapadają bowiem rozstrzygnięcia, szczególnie organów podatkowych, w których przyjmuje się rezultat wykładni niekorzystnej dla podatnika. Ustanowiona explicite zasada in dubio pro tributario byłaby dodatkową wskazówką interpretacyjną, w jaki sposób należy rozstrzygnąć wątpliwości powstające w procesie wykładni podatkowej normy prawnej oraz oznaczałaby konieczność respektowania tej zasady zarówno przez organy podatkowe jak i powszechnie przez sądy administracyjne" - powiedziała.
"Pragnę jednak zwrócić uwagę, że zaproponowana przez Prezydenta regulacja w tym zakresie nie jest jednoznaczna i sama może prowadzić do istotnych wątpliwości interpretacyjnych. Może na przykład zaistnieć problem, co należy rozumieć pod pojęciem +rozstrzygania na korzyść podatnika+, w jakich kategoriach należy tę korzyść oceniać" - mówiła ekspertka. "Niejasne jest także sformułowanie +niedające się usunąć wątpliwości+ - istnieje ryzyko, że organy podatkowe będą podejmować próby obchodzenia tej zasady poprzez stwierdzanie braku istnienia wątpliwości albo stwierdzanie, że wątpliwości wprawdzie są, ale dają się usunąć (oczywiście na niekorzyść podatnika), bo przecież każde wątpliwości da się usunąć w drodze wykładni. Stwierdzenie czy mamy do czynienia z wątpliwościami w tekście prawnym będzie zależało od decyzji organu (zawsze w jakimś stopniu arbitralnej)" - kontynuowała.
Samochód w firmie 2015 – multipakiet
"Wystarczy, że organ uzna, iż nie pojawiają się wątpliwości co do rozumienia regulacji prawnej, a to automatycznie wyłączy przesłankę zastosowania zasady przyjmowania wersji znaczenia normy korzystnej dla podatnika. W polskim prawie istnieje przecież naczelna zasada clara non sunt interpretanda, która polega na tym, że organ nie stosuje reguł interpretacji prawa, gdy tekst prawny nie budzi wątpliwości. Mając to na uwadze w proponowanym brzmieniu prawne usankcjonowanie reguły in dubio pro tributario może stać się wyłącznie wyrazem myślenia życzeniowego i nie zmienić istotnie praktyki stosowania polskiego prawa podatkowego" - powiedziała Kanczkowska.
"Dodatkowo w zaproponowanym przez prezydenta przepisie ograniczono zastosowanie zasady in dubio pro tributario jedynie do stanu prawnego – oznacza to, że podmiot interpretujący powinien wybrać rezultat najbardziej korzystny dla podatnika tylko w przypadku różnych rezultatów wykładni danego przepisu. W doktrynie i orzecznictwie m.in. Trybunału Konstytucyjnego nie budzi zaś wątpliwości, że zasada in dubio pro tributario powinna być wykorzystywana nie tylko na płaszczyźnie wątpliwości prawnych ale i faktycznych" - podkreśliła Monika Kanczkowska. "W procesie stosowania prawa podatkowego wątpliwości pojawiają się bowiem nader często nie tylko w aspekcie regulacji prawnej, ale także w aspekcie ustalenia stanu faktycznego. W mojej opinii funkcją zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika powinna być ochrona podatnika jako takiego, a nie ochrona podatnika tylko przed obciążaniem go konsekwencjami niewłaściwej, nieprecyzyjnej legislacji" - mówiła.
Podatek od spadków i darowizn 2015 - PDF
Spadki - testament, zachowek, dziedziczenie. Zmiany w prawie spadkowym 2015 – PDF
"Należy stwierdzić, że propozycja wprowadzenia do Ordynacji Podatkowej dyrektywy dotyczącej rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika jest jak najbardziej potrzebna polskiemu prawu podatkowemu. Mimo istnienia tej zasady już obecnie, na co wskazuje doktryna i sądy, jest potrzeba wyraźnego wyartykułowania jej w przepisach podatkowych. Jednakże sformułowana w projekcie prezydenta dyrektywa musi zostać przeformułowana, by sama w sobie nie budziła istotnych wątpliwości interpretacyjnych i rozszerzona na wątpliwości nie tylko prawne, ale i faktyczne. Pozostaje mieć nadzieję, że w tym kierunku zmierzać będzie minister finansów, który, pomimo wcześniejszego krytycznego stanowiska, zapowiedział w ostatnich dniach doprecyzowanie tej zasady i włączenie jej do swojego projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej" - podsumowała Monika Kanczkowska. (PAP)
Przedstawiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw - przebieg procedury legislacyjnej
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze