Nie odliczymy VAT przy czynnościach pozornych

Odliczenie VAT od czynności pozornych, czyli takich, których w rzeczywistości nie było, nie jest możliwe, co wynika z konstrukcji podatku od towarów i usług, a także art. 19 ust. 1 i 2 oraz art. 23 ust. 1 i 2 ustawy o VAT z 1993 r. (Dz.U. nr 11, poz. 50 z późn. zm.) - orzekł Trybunał Konstytucyjny dnia 5 października.

Badał on zgodność z konstytucją par. 48 ust. 4 pkt 5 lit. c) rozporządzenia ministra finansów z 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o VAT. Trybunał orzekł, że przepis ten nie stanowił samodzielnej podstawy prawnej do odmowy odliczenia podatku w przypadku gdy faktura VAT dotyczyła czynności pozornych, a zatem był zgodny z ustawą zasadniczą.

Zaskarżony przepis rozporządzenia (już nie obowiązuje) stanowił, że w przypadku gdy wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne, potwierdzające czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 kodeksu cywilnego, to faktury te i dokumenty nie stanowią podstawy do odliczenia oraz zwrotu podatku.

Przepisy kodeksu cywilnego, do których odwoływało się rozporządzenie, dotyczyły obejścia prawa oraz czynności upozorowanych.

A zatem przepis stanowił, że w przypadku gdy faktura dokumentowała czynności mające na celu obejście prawa lub czynności pozorne, podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku od towarów i usług.

Trybunał stwierdził, że faktycznie podatnikowi w takich sytuacjach nie przysługuje prawo do odliczenia, ale wynika to nie z rozporządzenia, ale z samej ustawy oraz konstrukcji VAT.

Zaskarżony przepis rozporządzenia - podkreślił Trybunał Konstytrucyjny - był instrukcją dla organów podatkowych, jak mają się zachować w sytuacji, gdy faktura nie dokumentuje faktycznych czynności opodatkowanych podatnika.

Sygn. akt SK 79/08

SŁOWNIK

Pozorność czynności - nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności.

Łukasz Zalewski

lukasz.zalewski@infor.pl