Ministerstwo Sprawiedliwości przeciwstawia się szantażowi konsumenckiemu

Notorycznie występujące zjawisko ma niezwykle prosty przebieg –stowarzyszenia, których pozorne założenie stanowi ochrona praw konsumentów, „grożą” przedsiębiorcom wniesieniem pozwu o uznanie postanowień wzorców umownych za niedozwolone, natomiast profesjonalni pełnomocnicy, reprezentujący te organizacje, masowo wnoszą do SOKiK pozwy w tych sprawach, jednocześnie informując przedsiębiorców, iż po uiszczeniu kwoty wskazanej w wezwaniu, wycofają powództwo. Powyższe stanowi bezpośredni przejaw niedopuszczalnego nadużycia prawnego, o którym mowa w art. 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny. Zgodnie bowiem z rzeczoną regulacją, nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego – takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony.

Autopromocja

Większe kary dla przedsiębiorców za zmowy cenowe

Do opisywanych, kuriozalnych sytuacji z pewnością przyczyniły się zmiany w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości regulujących opłaty za czynności profesjonalnych pełnomocników, które obowiązują od połowy lutego zeszłego roku. Minimalne stawki zastępstwa procesowego w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone zostały znacznie obniżone, czego efektem był niemal trzykrotny wzrost liczby pozwów kierowanych do SOKiK. Dodatkową motywacją jest zwolnienie z obowiązku uiszczania kosztów sądowych strony wnoszącej o uznanie postanowień umownych za niedozwolone. W konsekwencji, SOKiK otrzymuje lawinę pozwów, w których profesjonalni pełnomocnicy, reprezentujący podmioty quasi konsumenckie, dochodzą uznania za niedozwolone postanowień, wnosząc w tym celu oddzielne pozwy na każdą z takich klauzul.

Zmiany zaproponowane przez resort sprawiedliwości stanowią próbę eliminacji swoistej luki prawnej oraz wprowadzenia transparentności rejestru niedozwolonych klauzul umownych, prowadzonego przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Po pierwsze, nowelizacja zakłada odebranie legitymacji procesowej „niekwalifikowanym” stowarzyszeniom i konsumentom – prawo wniesienia pozwu o uznanie klauzuli za niedozwoloną przysługiwać będzie jedynie stowarzyszeniom konsumenckim, które wpisane są do KRS-u oraz do specjalnego rejestru prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, przy czym warunkiem wpisu organizacji do drugiego rejestru będzie posiadanie przez nią co najmniej 1000 członków oraz działalność trwająca co najmniej dwa lata. Jednocześnie, na stowarzyszenia nałożony zostanie obowiązek składania aktualnej listy członków do końca marca każdego roku – celem jej weryfikacji przez Prezesa UOKiK – jak również sprawozdania z działalności organizacji na rzecz ochrony konsumentów, pod rygorem wykreślenia z rejestru.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Nowe zasady zawierania umów konsumenckich w 2015 r.

 Po wtóre, rejestr niedozwolonych klauzul umownych zostanie podzielony na poszczególne branże, każdej klauzuli zostanie przypisane stosowne uzasadnienie, zaś nieaktualne postanowienia podlegać będą wykreśleniu.

Swoiste novum stanowi proponowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości regulacja dotycząca mocy wiążącej orzeczenia stwierdzającego niedozwolony charakter postanowienia umownego. Zgodnie z projektem, takie orzeczenie odnosić będzie skutek res iudicatae wobec osób trzecich, co oznacza, że z tym samym żądaniem przeciwko temu samemu przedsiębiorcy o zbadanie tego samego postanowienia wzorca nie będą mogły wystąpić inne podmioty. Orzeczenie będzie odnosić skutek wobec osób trzecich, czyli potencjalnych wnioskodawców, jak i wobec przedsiębiorcy. Dodatkową, korzystną modyfikacją dla przedsiębiorców ma być wprowadzenie ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych, jak również rezygnacja z publikowania orzeczeń SOKiK w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Zmiany zaproponowane przez resort sprawiedliwości w postaci formalnego ograniczenia dostępu do SOKiK oraz zwiększenia poziomu transparentności rejestru niedozwolonych klauzul umownych dają szansę na eliminację wadliwego procederu.

Małgorzata Świeca

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Dyrektor Generalny

Kancelaria Prawna "Świeca i Wspólnicy" Sp. k.

Zapraszamy do dyskusji na forum