Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników

Przychód w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Jak zostało wskazane, za przychód w świetle art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uznaje się przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, m.in. z tytułu:

• zatrudnienia w ramach stosunku pracy,
• pracy nakładczej,
• służby
• wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
• pobierania zasiłku dla bezrobotnych,
• świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego,
• z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Należy wskazać, że w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: u.p.d.o.f.), za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. 

Komplet Kodeks pracy 2015 z komentarzem + CD + PDF

Jaki przychód podlega oskładkowaniu?

Tym samym, oskładkowaniu na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podlegać będzie wszelki przychód pracownika wynikający z zawartej umowy o pracę. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1747/2010 podniesiono, iż pojęcie przychodów wymienionych w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć szerzej niż wyłącznie ściśle określone przychody ze stosunku pracy.

Na tle analizowanej ustawy przychodami z szeroko rozumianego stosunku pracy są wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło ich finansowania, a w szczególności wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody bądź ekwiwalenty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona. W tak rozumianej definicji mieści się również wypłata napiwków wypłacanych w kasynach gry.

Podobnie, w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 marca 2006 r., sygn. akt II FSK 494/2005, podniesiono, że „o tym, czy dana wypłata będzie przychodem ze stosunku służbowego w rozumieniu art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., będzie decydowało to, czy otrzymuje ją pracownik oraz czy jest ona wymieniona w tym przepisie. W związku z tym, że katalog takich świadczeń zawarty w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. jest szeroko zakreślony, należy wnioskować, iż ustawodawca uznaje za przychód wszelkie świadczenia, które otrzymuje pracownik w związku ze stosunkiem pracy, chyba że są to świadczenia zwolnione od podatku i wymienione w art. 21 u.p.d.o.f., np. zwrócone koszty przeniesienia służbowego czy zasiłków na zagospodarowanie.”

Zaznaczyć należy, że w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako wolny od podatku dochodowego nie został wymieniony dodatek funkcyjny ani dodatek za wysługę lat, co oznacza, iż dodatki te są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Komplet żółtych książek – Prawo Pracy i ZUS 2015

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe

Jak wskazane zostało na wstępie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracowników stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych., z zastrzeżeniem ust. 2 ustawy. Zgodnie z treścią art. 18 ust. 2 tejże ustawy „w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, nie uwzględnia się wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków”. Tym samym, z podstawy wymiaru składek pracowników przebywających na zwolnieniu lekarskim w związku z chorobą nie uwzględnia się wynagrodzenia, które rozumiane szeroko, obejmuje ww. dodatki.

Składka na ubezpieczenie wypadkowe ZUS od 1 kwietnia 2015 r.

O powyższym traktuje także rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w którego § 2 ust. 1 pkt 24 wskazano, iż podstawy wymiaru składek nie stanowią składniki wynagrodzenia, do których pracownik ma prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż dodatek funkcyjny oraz dodatek za wysługę lat opodatkowany będzie podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponadto dodatki te, stanowiąc przychód na gruncie prawa podatkowego, podlegają oskładkowaniu z tytułu ubezpieczeń emerytalnych oraz rentowych, o ile nie były wypłacane w okresie choroby pracownika.

Dominika Miśkiewicz, LexOmni