Wypowiedzenie, czy porozumienie – jak rozwiązać umowę o pracę?

Wypowiedzenie umowy a porozumienie stron

Niezależnie od tego, kto wypowiada umowę, jedna strona określa drugiej, że dalsza współpraca nie jest już możliwa. Porozumienie stron to wspólna zgoda na zakończenie współpracy. Taka jest teoria. Praktyka jest nieco bardziej złożona. Do porozumienia stron dochodzi również wtedy, kiedy obie strony niekoniecznie chcą się rozstać, np. pracownik chce, szef nie. W ramach kompromisu pracodawca idzie pracownikowi na rękę i skraca okres wypowiedzenia.

Ma to również zastosowanie w sytuacji, kiedy pracodawca jest inicjatorem rozstania, ale proponuje porozumienie zamiast wypowiedzenia.  Obie formy rozwiązania umowy niosą ze sobą określone konsekwencje. W jakich okolicznościach zatem lepiej, by szef zwolnił pracownika, a kiedy bardziej pożądane będzie porozumienie?

50 Ściąg Księgowego z aktualizacją online

Koszty pracy po zmianach - multipakiet: książka, program, CD, teleporadnia

Wypowiedzenie umowy ze strony pracodawcy a porozumienie stron – różnice

Między wypowiedzeniem umowy ze strony pracodawcy a porozumieniem stron istnieje kilka różnic związanych przede wszystkim z samym trybem rozwiązania umowy. Przy wypowiedzeniu umowy o pracę, okres od złożenia wypowiedzenia do czasu faktycznego zakończenia pracy jest czasem wypowiedzenia. Przy porozumieniu stron nie istnieje okres wypowiedzenia – umowa zostaje rozwiązana z określonym dniem. Zwalnianemu pracownikowi przysługują dodatki, na które nie może liczyć, kiedy zgodzi się na odejście z pracy. Inne zasady obowiązują również w Urzędzie Pracy.

Powody, dla których pracodawca niekiedy proponuje porozumienie stron zamiast wypowiedzenia umowy

Dla pracodawcy rozwiązanie umowy za porozumieniem stron nie niesie ze sobą konieczności przekazania pracownikowi dodatkowych dni wolnych na szukanie pracy. Inny powód – mimo zwolnienia pracownika, pracodawca nie chce, by ten miał w przyszłości problemy ze znalezieniem innej pracy. Pracodawcy często nie chcą podawać oficjalnych przyczyn zwolnienia pracownika, co musiałoby nastąpić w przypadku wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony.

Za decyzją pracodawcy idą także obawy, że pracownik będzie żądał przywrócenia do pracy na drodze sądowej. By uniknąć ryzyka pozwu, proponuje zatem porozumienie, tłumacząc je często dobrą wolą i chęcią nieszkodzenia pracownikowi. Nieznający przepisów prawa pracownik może uznać, że podpisując porozumienie, nie należy mu się odprawa, co nie jest prawdą w przypadku pracodawcy zatrudniającego powyżej 20 pracowników, chyba że przyczyny zwolnienia leżą po stronie pracownika. 

Pracodawcy proponują porozumienie również wtedy, kiedy dążą do zmiany okresu trwania umowy. W przypadku wypowiedzenia umowy, pracodawcę obowiązuje ustawowy okres wypowiedzenia (np. miesiąc lub trzy miesiące). Porozumienie może zawierać dowolny okres wypowiedzenia i w związku z tym zdarzają się sytuacje, w których pracodawca, który chce „pozbyć się” pracownika szybciej, proponuje mu porozumienie.

Komplet Kodeks pracy 2015 z komentarzem + CD + PDF

Co zyskuje pracownik, wybierając porozumienie stron?

Porozumienie stron oznacza dla pracownika, że na świadectwie pracy nie będzie informacji o zwolnieniu. To także możliwość ustalenia korzystnego dla obu stron okresu rozwiązania umowy o pracę.

Co traci pracownik, wybierając porozumienie stron?

Musi liczyć się z brakiem dodatkowych dni wolnych na szukanie pracy. W przypadku starania się o zasiłek dla bezrobotnych, są trzy miesiące karencji, czyli zasiłek otrzymuje się po upływie trzech miesięcy od daty rozwiązania umowy. Wyjątkiem są sytuacje, kiedy do porozumienia doszło z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy albo zmniejszenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu czy też z powodu zmiany miejsca zamieszkania pracownika. Pracownik może stracić możliwość żądania przywrócenia do pracy.

Kiedy lepiej przyjąć wypowiedzenie umowy ze strony pracodawcy?

To dobre rozwiązanie, kiedy pracownik nie ma jeszcze w perspektywie nowego zajęcia i bierze pod uwagę ubieganie się o zasiłek dla bezrobotnych, spełniając przy tym warunki, by go uzyskać. Inny powód – kiedy dla pracownika mają znaczenie dodatkowe dni wolnego na szukanie pracy, z czym wiąże się także szansa na otrzymanie wyższego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Sprawdzi się również w sytuacji, kiedy proponowany przez pracodawcę okres wypowiedzenia przy porozumieniu jest dla pracownika mniej korzystny niż wynikający z przepisów prawa okres wypowiedzenia.

Kiedy lepiej rozstać się za pomocą porozumienia stron?

Porozumienie stron sprawdzi się w sytuacji, kiedy pracownik nie zamierza się rejestrować jako bezrobotny i starać się o zasiłek, gdyż ma np. dodatkowe źródło dochodu lub wie, że w miarę szybko znajdzie nową pracę. Inne uzasadnienia są następujące: kiedy pracownikowi nie zależy na dodatkowych dniach wolnych na szukanie pracy, kiedy okres wypowiedzenia umowy nie będzie dla pracownika mniej korzystny niż wynikający z wypowiedzenia, kiedy pracownik obawia się że zwolnienie z pracy może zaszkodzić jego przyszłej karierze (tu trzeba jednak wziąć pod uwagę, że potencjalny pracodawca może skontaktować się z dotychczasowym).

Monitor prawa pracy i ubezpieczeń