Wypowiedzenie umowy o pracę

Szczepienie na COVID-19 a wypowiedzenie umowy o pracę. Wprowadzenie obowiązkowych szczepień w zakładzie pracy daje pracownikom prawo do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracodawcy lub dochodzenia roszczeń odszkodowawczych z tytułu ewentualnych odczynów poszczepiennych. – Nie ma także regulacji, która umożliwiałaby uzyskanie od pracownika informacji, czy jest zaszczepiony. Pracodawca może jednak motywować pracowników do szczepień i stosować system zachęt dla tych, którzy się na to zdecydują – wyjaśnia Kajetan Bartosiak, partner w kancelarii Baran Książek Bigaj.

Wypowiedzenie umowy o pracę jest jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie z Kodeksem pracy rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem następuje po złożeniu oświadczenia przez pracownika lub pracodawcę – oczywiście przy zachowaniu określonych wymogów formalnych związanych z okresem wypowiedzenia. Co musi zawierać wypowiedzenie? W jakiej formie należy je przygotować? Jaka jest długość okresów wypowiedzenia? Co należy wiedzieć o świadectwie pracy?

Zasady i koszty zwolnienia pracownika. Prawo pracy na całym świecie zmienia się dynamicznie i charakteryzuje się coraz większym poziomem złożoności. W raporcie „International Employment Law Guide” eksperci firmy doradczej Deloitte przeanalizowali prawo dotyczące zatrudnienia i zwolnień w ponad 60 państwach, w tym również w Polsce. Aż 37 z nich gwarantuje pracownikom zarówno okres wypowiedzenia, jak i odszkodowanie w przypadku zwolnienia z pracy. Osobne normy prawne stworzono w większości krajów na potrzeby zwolnień grupowych. Redukcja zatrudnienia w czasie pandemii może wiązać się z dodatkowymi formalnościami, w szczególności, jeżeli pracodawca skorzystał z dofinansowania na ochronę miejsc pracy w ramach tzw. tarcz antykryzysowych. W większości przypadków wyłączona jest możliwość wypowiadania umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników, co najmniej w okresie otrzymywania takiego wsparcia.

Praca zdalna funkcjonowała w naszej praktyce gospodarczej już od dłuższego czasu, często nieformalnie, bez określonej ustawą formy telepracy /art. 67(5) Ustawy Kodeks pracy/, ale z początkiem marca 2020 r. zyskała jednak zupełnie inny, zdecydowanie bardziej masowy charakter. Zmagania z pandemią Covid-19 spowodowały, że w wielu miejscach pracy, w przypadku pracowników biurowych, telepraca stała się powszechnym zjawiskiem. Przepisy tzw. tarcz antykryzysowych umożliwiły pracodawcy wprowadzenie formalnie trybu pracy zdalnej. Pracownik w trybie pracy na odległość może pojawiać się w biurze – siedzibie pracodawcy regularnie (np. raz, dwa razy w tygodniu), ale może też tygodniami świadczyć pracę z domu. Pojawia się zatem pytanie - w jakiej formie należy wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi świadczącemu pracę zdalnie, jeśli zajdzie taka potrzeba. Z różnych powodów nie zawsze będzie możliwe wezwanie pracownika do stawienia się w siedzibie pracodawcy i wręczenie mu dokumentu w trakcie bezpośredniego spotkania (mimo, że przepisy tzw. tarcz antykryzysowych dopuszczają taką możliwość). Jak zatem można ten proces przeprowadzić?

W sytuacji, gdy pracodawca najpierw wadliwie wypowiedział umowę o pracę (z zachowaniem okresu wypowiedzenia), a następnie w okresie wypowiedzenia wręczył pracownikowi wypowiedzenie bez zachowania okresu wypowiedzenia z naruszeniem przepisów prawa, pracownikowi przysługują podwójne roszczenia odszkodowawcze.

W trakcie trwa stosunku pracy lub po jego zakończeniu, pracownikowi przysługuje szereg opisanych w Kodeksie pracy świadczeń, odszkodowań czy rekompensat. Można je podzielić na cztery podstawowe grupy: z tytułu utraty pracy, rentowe, emerytalne oraz pośmiertne.

Nierzadko zdarza się tak, że w związku z wypowiedzeniem umowy o pracę, pracownik zostaje zwolniony z obowiązku świadczenia pracy w okresie między dniem wręczenia mu wypowiedzenia porozumienia stron odnośnie warunków rozwiązania umowy o pracę, a upływem przysługującego pracownikowi okresu wypowiedzenia lub uzgodnioną w porozumieniu datą rozwiązania umowy o pracę.

Prawo do wypowiedzenia umowy o pracę przysługuje każdej ze stron stosunku pracy, w dowolnym momencie. Przepisy precyzyjnie regulują kwestię zakończenia zatrudnienia. Jakie obowiązki i uprawnienia mają pracodawca i pracownik w tym zakresie?

Kodeks pracy jasno rozróżnia umowę o pracę na czas nieokreślony, od umowy o pracę na czas określony. Generalnie, umowy bezterminowe przewidziane są dla pracowników stałych, którzy mają współpracować z danym przedsiębiorcą dłużej, czy nawet na zawsze. Takich pracowników z założenia się docenia i kodeks wprowadza dla nich specjalne prawa oraz ochronę. Ustawodawca zauważył jednak tendencję do zastępowania umów na czas nieokreślony, umowami terminowymi – po to właśnie by ograniczać prawa pracowników. Odpowiedzią między innymi na takie nieetyczne działania pracodawców, była reforma prawa pracy wprowadzona w Polsce w 2016 roku. Zmieniła ona między innymi zasady dotyczące okresów wypowiedzenia oraz urlopów umów na czas określony.

Pracownik, który chce rozwiązać umowę o pracę ze swoim pracodawcą, musi wiedzieć, jaki okres wypowiedzenia mu przysługuje. Jest to zależne od rodzaju zawartej umowy, czasu, na jaki została zawarta umowa oraz przepracowanego okresu (stażu pracy) u danego pracodawcy, ale nie tylko.

Przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego oddziałuje nie tylko na efektywność pracy, ale także na atmosferę jaka panuje w zakładzie. W związku z tym nieprzestrzeganie zasad współżycia społecznego oraz brak porozumienia pomiędzy pracownikami przy realizacji obowiązków może stać się przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę.

Jakie warunki musi spełnić oraz jakich formalności musi dochować zarówno pracownik, jak i pracodawca, w celu prawidłowego zakończenia stosunku pracy w drodze wypowiedzenia?

Rada Ministrów rozpatrzy 17 stycznia 2017 r. propozycje zmian w kodeksie pracy przygotowane przez Radę Dialogu Społecznego. Jedną z postulowanych przez RDS zmian jest przedłużenie terminu na odwołanie się od wypowiedzenia umowy o pracę z 7 do 21 dni. Zwiększona ma też być rola mediacji w rozstrzyganiu sporów pracodawców z pracownikami.

Obradujące w Gdańsku prezydium KK NSZZ "Solidarność" zgłosiło uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy, sposobu i trybu jego wydania, prostowania i uzupełniania.

Nowelizacją obowiązującą od dnia 22 lutego 2016 r. wprowadzono nowe regulacje w zakresie długości okresu wypowiedzenia terminowych umów o pracę. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, okres wypowiedzenia umów na czas określony został uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy (tzw. zakładowy staż pracy). Zrównano go z długością okresów wypowiedzenia umów bezterminowych.

Pracownik otrzymał powołanie do wojska 10 lipca. 9 dni później otrzymał od swojego pracodawcy wypowiedzenie. 25 lipca pracownik przekazał pracodawcy kopię dokumentu powołania do wojska. Czy w takiej sytuacji wypowiedzenie ma moc prawną?

Od 21 sierpnia 2016 r. pracownicy zatrudnieni nieprzerwanie na podstawie umów na czas określony trwających 22 lutego 2016 r., czyli w dniu wejścia w życie nowelizacji w zakresie umów terminowych, uzyskali prawo do 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia. W tym dniu bowiem pracownicy osiągnęli 6 miesięcy zatrudnienia licząc od dnia wejścia w życie nowelizacji, a taki okres zatrudnienia daje prawo do 1-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich 7-dniowy termin na odwołanie do sądu po zwolnieniu z pracy jest za krótki i niezgodny z konstytucją. Adam Bodnar powołuje się na sprawę mężczyzny, który z powodu szoku po stracie pracy nie mógł dotrzymać tego terminu.

Pracownik, który otrzymał lub złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o pracę, bardzo często zostaje zwolniony przez pracodawcę z obowiązku jej świadczenia do czasu rozwiązania umowy o pracę. Ta praktyka, nierzadko wygodna dla przedsiębiorców, którzy chcą odsunąć pracownika od pewnych obowiązków, bywa bardzo kosztowna. Alternatywą jest powierzenie pracownikowi wykonywania innych zadań w okresie wypowiedzenia. Przesłanki stosowania tej instytucji określa art. 42 § 4 Kodeksu Pracy.

Na najbliższym posiedzeniu Sejm zajmie się projektem nowelizacji ustawy Kodeks pracy. Zakłada on wydłużenie do 30 dni terminu umożliwiającego pracownikowi odwołanie się do sądu pracy od wypowiedzenia umowy o pracę.

Zmiany w Kodeksie pracy, które weszły w życie 22 lutego 2016 r. mają przede wszystkim zmniejszyć liczbę umów o pracę na czas określony, które dotąd miały krótsze terminy wypowiedzeń. Teraz okresy wypowiedzenia umów o pracę na czas określony zostały zrównane z okresami wypowiedzeń umów o pracę na czas nieokreślony.

W dniu 22 lutego 2016 roku wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu pracy przynosząca zmiany w okresach wypowiedzenia umów o pracę. Okresy te nie będą jak dotąd uzależnione od rodzaju umowy, ale od czasu trwania danej umowy. Zatem okresy wypowiedzenia będą takie same dla umów na czas określony i nieokreślony: dwa tygodnie, miesiąc lub trzy miesiące w zależności od długości stażu pracy u danego pracodawcy. Podwyższone zostały ponadto kwoty odszkodowań za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę.

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego. W przypadku zakończenia współpracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem należy uregulować formalności związane z urlopem.

Obowiązujące aktualnie przepisy nie przewidują możliwości zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Mimo to część pracodawców decyduje się na stosowanie takiego rozwiązania. Nowe regulacje Kodeksu pracy wprowadzą od 22 lutego 2016 r. możliwość jednostronnego zwalniania pracowników z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia, niezależnie od tego, jakiego rodzaju umowa jest wypowiadana.

Wypowiedzenie przez pracodawcę umowy o pracę na okres próbny z zachowaniem terminów wypowiedzenie ustalonych w Kodeksie pracy może w niektórych sytuacjach stanowić nadużycie prawa i uzasadniać roszczenie zwolnionego pracownika o odszkodowanie.

W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony za wypowiedzeniem pracodawca musi w piśmie rozwiązującym umowę o pracę zawsze określić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Bezwzględny obowiązek wskazania przyczyny dotyczy również każdego rodzaju umowy, gdy pracodawca rozwiązuje umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia zarówno z winy pracownika, jak i z przyczyn, które nie leżą po stronie pracownika.

5 sierpnia 2015 r. Prezydent podpisał ustawę z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Głównym celem tej ustawy jest ograniczenie nieuzasadnionego i niezgodnego z ich przeznaczeniem - wykorzystywania umów o pracę na czas określony. Ponadto te same okresy wypowiedzenia będą miały zastosowanie zarówno do umów o pracę na czas określony i na czas nieokreślony.

W myśl uchwalonej przez Sejm w lipcu br. zmiany Kodeksu pracy, począwszy od 2016 r. umowa o pracę będzie zawierana na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony. Likwidacji ulegną umowy na czas wykonania określonej pracy. Głównym celem zmian jest ograniczenie nadużywania przez pracodawców podpisywania z pracownikami terminowych umów o pracę.

Nadchodzi czasem taki dzień, kiedy pracownik postanawia odejść z pracy bądź pracodawca postanawia rozstać się z pracownikiem. Pojawia się kwestia formy rozwiązania umowy. Umowę można wypowiedzieć przez jedną lub drugą stronę, bądź też można rozstać się za porozumieniem stron. Jeśli jest z czego wybierać, na co się zdecydować?

Sejm pracuje nad kolejnymi zmianami w kodeksie pracy. Celem tej nowelizacji jest przede wszystkim ograniczenie nieuzasadnionego wykorzystywania umów o pracę na czas określony. Proponowane rozwiązanie „33 i 3” zakłada, że gdy okres zatrudnienia pracownika na czas określony u jednego pracodawcy przekroczy 33 miesiące lub gdy pracodawca zawarł z pracownikiem już 3 takie umowy – to od następnego dnia po upływie 33 miesięcy lub od dnia zawarcia czwartej umowy – pracownik będzie zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Ponadto okresy wypowiedzenia umów o pracę będą takie same dla każdego rodzaju umowy.

W ostatnich latach pracodawcy coraz częściej zwalniają pracowników z przyczyn ekonomicznych. Co to oznacza?

Generalną zasadą jest, że przy wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia pracodawca zobowiązany jest podać przyczyny uzasadniające wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Obecnie w orzecznictwie zliberalizowano wymagania odnośnie podawania przyczyn wypowiedzenia.

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy, nad którym trwają prace w Sejmie, zakłada ograniczenie czasu trwania umów terminowych maksymalnie do 33 miesięcy oraz zmiany w długości okresów wypowiedzenia umów o pracę na czas określony.

Jednemu z naszych pracowników który pracuje od wtorku do soboty od 7:00 do 15:00 wręczyliśmy wypowiedzenie w poniedziałek 9 marca tj. w dniu harmonogramowo wolnym. Pracownik ma 3 miesięczny okres wypowiedzenia. Czy takie wypowiedzenie jest ważne i niewadliwe?

Pracownik, który otrzymuje od pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę, nawet jeżeli się go spodziewał, zazwyczaj reaguje emocjonalnie. Nie zawsze w takiej sytuacji pamięta o dopilnowaniu wszystkich spraw, które należy w tym czasie sprawdzić. Oto krótki przewodnik postępowania w takiej sytuacji.

Zwolnienie dyscyplinarne to rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika. Jest to wyjątkowy sposób zakończenia stosunku pracy.

Kodeks pracy przewiduje szereg okresów ochronnych, w których pracodawca nie ma możliwości rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem. Jednym z takich okresów, jest wskazany w art. 39 Kodeksu pracy, okres przedemerytalny. Zgodnie z przedmiotowym przepisem „Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku”.

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem jest najpopularniejszym sposobem zakończenia stosunku pracy. Możliwość taka odnosi się przede wszystkim do umów zawartych na okres próbny oraz na czas nieokreślony.

Pracownica będąca w ciąży jest szczególnie chroniona przez prawo pracy. Ochrona dotyczy zarówno wypowiedzenia pracownicy umowy o pracę w okresie ciąży, jak i rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym. Przepisy dopuszczają jednak wypowiedzenie umowy o pracę osobie ciężarnej w zależności od konkretnej sytuacji. Taka możliwość istnieje na przykład wtedy, gdy firma ogłasza upadłość, pracownica jest zwolniona dyscyplinarnie lub też w przypadku, gdy kobieta została zatrudniona na podstawie umowy o pracę na okres próbny krótszy niż jeden miesiąc.

Pracodawca ma prawo wypowiedzenia umowy o pracę z pracownikiem, który odmawia podpisania umowy o zakazie konkurencji - o ile przewidziana w niej kara umowna nie jest rażąco wygórowana w stosunku do wynagrodzenia pracownika, czy odszkodowania z art. 1012 par. 1 kodeksu pracy.

Wypowiedzenie złożone pracodawcy przez pracownika zatrudnionego na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony, w której nie przewidziano możliwości jej wypowiedzenia, powoduje rozwiązanie umowy o pracę na mocy przepisów o rozwiązaniu przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Pracodawca chce wypowiedzieć umowę pracownikowi, który przebywa na urlopie wypoczynkowym. Jeżeli nie złoży mu wypowiedzenia w tym miesiącu, od następnego będzie obowiązywał go trzymiesięczny okres wypowiedzenia. Czy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu, aby wręczyć mu wypowiedzenie?