REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie umowy o pracę z powodu naruszenia zasad współżycia społecznego

 Kancelaria Prawna Nowicki & Ziemczyk Adwokaci i Radcowie prawni Sp. P.
Specjaliści od prawa pracy, prawa nieruchomości i prawa korporacyjnego
Naruszenie zasad współżycia społecznego jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę
Naruszenie zasad współżycia społecznego jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego oddziałuje nie tylko na efektywność pracy, ale także na atmosferę jaka panuje w zakładzie. W związku z tym nieprzestrzeganie zasad współżycia społecznego oraz brak porozumienia pomiędzy pracownikami przy realizacji obowiązków może stać się przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę.

REKLAMA

Autopromocja

Czym są zasady współżycia społecznego?

Zasady współżycia społecznego to normy obyczajowe obowiązujące w określonym czasie i miejscu w stosunkach między ludźmi. Określają akceptowane przez daną społeczność reguły zachowania. Przepis art. 100 § 2 pkt 6 Kodeksu pracy (k.p.) nakłada na pracowników obowiązek stosowania się do zasad współżycia społecznego, które obowiązują współcześnie w polskim społeczeństwie, jak również do norm zachowania akceptowanych przez społeczność zakładową, bez względu na to, czy odnoszą się bezpośrednio, czy pośrednio do organizacji pracy (tak A. Świątkowski, Kodeks pracy. Komentarz, C. H. Beck 2016). Są to więc zarówno normy etyczne, moralne, jak i obyczajowe. Warto jednak zauważyć, że ustawodawca nie określił wyraźnie, co rozumie przez naruszenie, bądź przestrzeganie zasad współżycia społecznego. Katalog tych zasad jest więc otwarty. Warto jednak zauważyć, że przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego to jeden ze wskazanych przepisami prawa obowiązków zarówno pracodawcy, jak i pracownika.

Obowiązki pracodawcy w zakresie zasad współżycia społecznego

Pracodawca powinien wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego, zaś swoim przykładnym zachowaniem oddziaływać na ich kształtowanie (art. 92 pkt 10 k.p.), zwłaszcza przez stosowanie obiektywnych i sprawiedliwych kryteriów oceny pracowników oraz wyników ich pracy (art. 92 pkt 9 k.p.) (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 października 2003 r., I PK 534/02, Legalis nr 217846). Głównym zadaniem pracodawcy w tym zakresie jest więc bieżące monitorowanie sytuacji i dbanie o to, aby w przypadku konfliktu pomiędzy pracownikami wypracować właściwe stanowisko oraz doprowadzić do poprawy sytuacji unikając jednocześnie obniżenia efektywności pracy. Mając na uwadze powyższe, pracodawca powinien nie tylko sam przestrzegać zasad współżycia społecznego, ale zobowiązany jest także do podjęcia takich działań, które położą kres niepożądanym zjawiskom w procesie pracy, włącznie z niezwłocznym rozwiązaniem umowy o pracę pracownikiem, który zakłóca prawidłowy proces pracy (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 czerwca 2005, I PKN 290/04, Legalis nr 68812).

Pracodawca powinien więc informować pracowników o tym, co w jego zakładzie pracy nie jest akceptowane i przestrzegać przed konsekwencjami, a także przeciwdziałać różnym niepokojącym zachowaniom, które noszą znamiona mobbingu czy naruszania godności pozostałych zatrudnionych w zakładzie pracy. Jeśli bowiem którykolwiek z pracowników ubliża pozostałym, czy też kieruje wobec nich wyzwiska, to pracodawca nie powinien tolerować takiego zachowania i wyciągnąć odpowiednie konsekwencje.

Wskazane działania w tym zakresie są niezwykle istotne, ponieważ ich niedopełnienie może narazić pracodawcę na konsekwencje zarówno o charakterze osobowym, jak i finansowym. Oczywiście należy mieć na uwadze, że w pierwszej kolejności pracodawca może zastosować karę porządkową wobec pracownika, który narusza zasady współżycia społecznego, jednak gdy działania takie nie przynoszą oczekiwanych skutków, albo też naruszenie jest istotne, nie pozostaje mu nic innego jak podjąć decyzję o zakończeniu stosunku pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Naruszenie zasad współżycia społecznego jako przyczyna rozwiązania umowy o pracę

Naruszenie zasad współżycia społecznego, aby mogło zostać uznane za przyczynę wypowiedzenia powinno nastąpić w zakładzie pracy. Nie stoi jednak na przeszkodzie uznanie, iż naruszanie dobrego imienia pracodawcy poza miejscem wykonywania pracy stanowi podstawę do rozważenia przez pracodawcę zakończenia współpracy z pracownikiem, który się tego dopuszcza.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Należy mieć na uwadze, że nie tylko poważne i naganne moralnie zachowania pracownika może zostać uznane za naruszenie zasad współżycia społecznego. Otóż obrażanie innych pracowników, kierowanie w stosunku do nich wyzwisk, pomówień czy oskarżanie o niemoralne prowadzenie się, może stanowić podstawę do rozważenia ukarania pracownika czy wypowiedzenia mu umowy. Nawet jednak z pozoru niewielkie przewinienia mogą zostać uznane za naruszenie zasad współżycia społecznego panujących w zakładzie pracy, jeżeli tylko będą odpowiednio uzasadnione i oparte na solidnej podstawie faktycznej. W związku z tym już sam brak życzliwości, czy uprzejmości wobec pozostałych współpracowników czy też wprowadzanie nerwowej atmosfery może zostać uznane za podstawę wypowiedzenia, jeśli tylko spełnione zostaną wszystkie kryteria omówione powyżej.

Zobacz także: Kadry


W związku jednak z tym, iż katalog omawianych zachowań nie jest zamknięty, także inne postawy moralnie naganne mogą zostać uznane za naruszenie zasad współżycia społecznego. Ciągłe podejrzewanie innych pracowników, kontrolowanie ich czy też notoryczne składanie nieuzasadnionych doniesień stanowi bowiem nie tylko przekroczenie pewnych standardów przyjmowanych w ramach stosunku pracy, ale także naruszenie obowiązków pracowniczych. Kryteria te spełniać może również złośliwe wytykanie błędów, wywoływanie konfliktów w zakładzie pracy czy pojawienie się w pracy w stanie wskazującym na spożycie alkoholu. Nawet stawianie się w uprzywilejowanej pozycji w stosunku do innych pracowników poprzez wskazywanie przewagi kompetencji czy faktu pozostawania na wyższym stanowisku może naruszać zasady współżycia społecznego. Należy więc brać pod uwagę różne aspekty zachowania się pracowników, nie tylko te, które na pierwszy rzut oka wydają się oczywistym przekroczeniem obowiązujących w zakładzie pracy zasad.

Warto zwrócić uwagę na niektóre sytuacje wymieniane przez Sąd Najwyższy jako naruszenie zasad współżycia społecznego:

REKLAMA

Zeznanie przez pracownika nieprawdy, co do faktów powszechnie znanych załodze w toczącym się na terenie zakładu pracy postępowaniu powypadkowym, narusza pracowniczy obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy (art. 100 § 2 pkt 6 KP) oraz pracowniczy obowiązek dbałości o dobro pracodawcy (art. 100 § 2 pkt 4 KP) i uzasadnia wypowiedzenie mu umowy o pracę (art. 45 § 1 KP).
(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 1998 r., I PKN 458/97, OSNP 1998/22/655)

Pracodawca może poinformować pracownika o jego obowiązkach w zakresie przestrzegania w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (art. 100 § 2 pkt 6 k.p.) przez zapoznanie go na piśmie z obowiązującymi zasadami etyki. Odmowa podpisania przez pracownika takiego pisma nie stanowi naruszenia obowiązku pracowniczego.
(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2007 r., I PK 288/06, OSNP 2008/7-8/100)

Wynikający z art. 100 § 2 pkt 6 k.p. obowiązek przestrzegania zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy obejmuje również powstrzymywanie się poza miejscem i czasem pracy od takich zachowań, które wywołują lub potęgują wzajemnie negatywny stosunek współpracowników i konflikty w środowisku pracy na tle przynależności do różnych działających u pracodawcy organizacji związkowych. (OSNP 2009/23-24/311).

Naruszenie zasad współżycia społecznego może stanowić samoistną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi szczególnie chronionemu ze względu na pełnione funkcje związkowe. (LEX nr 531844).
(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 2008 r., I PK 2/08)

Sąd Najwyższy podzielił pogląd, że w sprawie, w której czyni się pracownikowi zarzut naruszenia zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy, wskutek jego postępowania stwarzającego napięcia, konflikty i zagrożenia spokoju, istotne jest przede wszystkim to, czy przypisywane pracownikowi postępowanie miało miejsce i jakie wywołało skutki; nie mają natomiast większego znaczenia intencje pracownika.
(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 1999 r., I PKN 603/98, Legalis nr 46131)

Przyczyną uzasadniającą wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę jest utrata zaufania związana z nabyciem przez pracodawcę podejrzeń o naruszeniu przez pracownika zasad współżycia społecznego, godności zawodu lekarza oraz „pozostawanie w świetle podejrzeń” o popełnienie przestępstwa związanego z wykonywaniem czynności służbowych. (…)
(Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2006 r., I PK 299/05, M. P. Pr. 2006/12/665)

Podsumowanie

Przestrzeganie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego oddziałuje na nie tylko na efektywność pracy załogi, ale także na atmosferę jaka panuje w zakładzie pracy. Brak współpracy pomiędzy pracownikami, negatywne emocje w zespole prowadzą do braku motywacji do dalszej pracy. Dlatego też naruszenie zasad współżycia społecznego jest uznawane za dopuszczalną przyczynę rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem. Pracodawca musi jednak pamiętać, że wypowiedzenie to musi zostać odpowiednio uzasadnione i opierać się na faktach – nie każde bowiem zachowanie pracownika mimo, iż wydaje się być moralnie naganne, zostanie przez sąd uznane za naruszenie zasad współżycia społecznego.

Naruszenie zasad współżycia społecznego jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę

Autor: Katarzyna Grygo

Źródło: Kancelaria Nowicki i Ziemczyk

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odliczenie w PIT zakupu smartfona, smartwatcha i tabletu jest możliwe. Kto ma takie prawo? [Ulga rehabilitacyjna 2025]

Wydatki poniesione przez podatnika z orzeczoną niepełnosprawnością na zakup telefonu komórkowego (smartfona), smartwatcha i tabletu oraz oprogramowania i baterii do tych urządzeń (a także na naprawy tych urządzeń), można uznać za wydatki, podlegające odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej określonej w art. 26 ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 26 ust. 7a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podstawowym warunkiem tego odliczenia jest to, by te urządzenia ułatwiały wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności. Takie jest stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zaprezentowane np. w interpretacji indywidualnej z 19 listopada 2024 r.

Twój e-PIT 2025 gov już jest! Sprawdź, jak szybko rozliczyć PIT i otrzymać zwrot?

15 lutego 2025 roku rusza usługa Twój e-PIT gov – najprostszy sposób na szybkie i wygodne rozliczenie podatku za 2024 rok. Sprawdź, jakie nowości wprowadzono w tym roku i jak złożyć zeznanie w kilka kliknięć, by nie czekać na zwrot podatku!

Zaniechanie poboru podatku od subwencji i wsparcia finansowego z tarcz PFR do końca 2026 roku

Ministerstwo Finansów chce wydłużyć do końca 2026 r. okres zaniechania poboru podatku od subwencji finansowych oraz finansowania preferencyjnego udzielonych przez PFR w ramach tarcz – wynika z projektu rozporządzenia, opublikowanego 14 lutego 2025 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.

Twój e-PIT 2025: jakie ulgi podatkowe trzeba wypełnić samemu? Jak złożyć zeznanie podatkowe za 2024 rok?

Od 15 lutego do 30 kwietnia 2025 r. można składać roczne zeznania podatkowe PIT i rozliczyć dochody (przychody) uzyskane w 2024 roku. Ministerstwo Finansów zachęca do korzystania z e-usług Krajowej Administracji Skarbowej i rozliczania podatków drogą elektroniczną. W 2025 r. kolejny raz z usługi Twój e-PIT będą mogły skorzystać również osoby prowadzące działalność gospodarczą oraz działy specjalne produkcji rolnej. Pierwszy raz usługa Twój e-PIT będzie dostępna także w aplikacji mobilnej e-Urząd Skarbowy (e-US). MF i KAS zachęcają także do aktywowania usługi e-korespondencji przy okazji logowania do e-US w związku z rozliczeniem podatku.

REKLAMA

Składka zdrowotna 2025: kwoty, podstawy wymiaru, zmiany i korzyści dla firm. Kiedy pierwsze płatności na nowych zasadach?

Od 1 stycznia 2025 r. zmieniły się zasady obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, kto skorzysta z nowych przepisów i kiedy pierwsze płatności „na nowych zasadach”. Ile wynoszą składki zdrowotne i podstawy wymiaru poszczególnych przedsiębiorców w zależności od ich formy opodatkowania?

PFRON 2025: Obowiązki pracodawcy. Składki, terminy, deklaracje. Jak obliczyć stan i wskaźnik zatrudnienia oraz wysokość wpłaty?

Jakie obowiązki wobec PFRON ma pracodawca? Jak obliczyć wysokość wpłaty na ten fundusz? Jak ustalić stan zatrudnienia i wskaźnik zatrudnienia? Kto może być zwolniony z obowiązku dokonywania wpłat do PFRON?

Zwrot kosztów przejazdów pracowniczych bez podatku? Interpelacja poselska w sprawie przychodu pracownika

W odpowiedzi z 23 grudnia 2024 r. na interpelację poselską nr 6759 Wiceminister Finansów Jarosław Neneman wskazał rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów taksówek ponoszonych przez pracowników sprzeczne z ostatnim wyrokiem NSA z 19 listopada 2024 r. Zdaniem Wiceministra zwrot takich kosztów nie będzie stanowił przychodu w sytuacji, w której kwota jaką otrzymują pracownicy równa jest tej, którą ponieśli i wyjdą oni dzięki temu „na zero”.

Mandat lub grzywna nałożone za granicą. Kiedy warto się odwołać, a kiedy lepiej zapłacić od razu?

Każdego roku tysiące polskich firm transportowych i przewoźników, realizujących przewozy międzynarodowe, otrzymują mandaty lub grzywny, które mogą sięgać dziesiątek, a nawet setek tysięcy złotych. Czy zawsze warto się od nich odwoływać? W wielu przypadkach tak – ale trzeba wiedzieć, kiedy walczyć, a kiedy zapłacić i uniknąć dalszych problemów. A wszystko oczywiście zależy od okoliczności oraz rodzaju nałożonej kary.

REKLAMA

260-280 zł za badanie techniczne samochodu (postulat diagnostów). Czy już w 2025 r. będzie drożej, w tym wyższe też opłaty karne za spóźniony przegląd i nowe terminy?

Ministerstwo Infrastruktury podjęło intensywne prace nad reformą systemu badań technicznych pojazdów (w tym samochodów i motocykli). To nie tylko konieczność wynikająca z dostosowania przepisów do unijnej dyrektywy, ale również odpowiedź na realia gospodarcze, które przez lata diametralnie się zmieniły. Jak informuje resort, w grudniu 2024 roku złożono wniosek o wpisanie projektu ustawy do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Czy stawki za badania techniczne pojazdów zmienią się w 2025 roku? Co jeszcze się zmieni oprócz cen?

Bułgaria i Rumunia w strefie Schengen od 2025 r. – co to oznacza dla branży transportowej?

1 stycznia 2025 roku Rumunia i Bułgaria zyskały pełen dostęp do strefy Schengen, o który zabiegały od chwili akcesji niemal 20 lat temu. Mniej granic na kontynencie to świetna wiadomość dla europejskiego sektora transportu – planowanie tras biegnących przez oba kraje stanie się łatwiejsze i wolne od wielogodzinnych kontroli. Wejście do Schengen to ogromna szansa zwłaszcza dla intensywnie rozwijającej się Rumunii. Jej pozycja na kontynencie w ostatnich latach umocniła się, a transport jest kluczowym sektorem rumuńskiej gospodarki.

REKLAMA