Umowa o pracę na czas określony - wypowiedzenie przez pracownika

Uchwała z 14 lutego 2012 r. Sądu Najwyższego (sygn. akt III PZP 5/11).

Warto zauważyć, że uchwała została podjęta jeszcze w 2012 r., jednak z uwagi na złożoność zagadnienia, uzasadnienie do uchwały zostało przygotowane przez SN i opublikowane dopiero niedawno. Biorąc zaś pod uwagę znaczenie, jakie Uchwała może mieć zarówno dla pracowników, jak i pracodawców, niniejszym przedstawiamy publikację dotycząca najistotniejszych kwestii poruszonych przez SN w uchwale.

Klauzule zakazane w umowach o pracę

Na jaki czas zawrzeć umowę o pracę na czas określony?

W stanie faktycznym sprawy, umowa o pracę została zawarta na czas określony i nie zawierała zastrzeżenia o możliwości jej wypowiedzenia przez upływem okresu, na jaki została zawarta. Sąd Okręgowy wniósł do Sądu Najwyższego prośbę o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego: czy wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony, w której strony nie przewidziały dopuszczalności wcześniejszego jej rozwiązania za wypowiedzeniem, dokonane przez pracownika powoduje skutek w postaci rozwiązania umowy. Sąd Okręgowy zwrócił się do SN z powyższym zapytaniem w związku z istnieniem dwóch możliwych rozstrzygnięć tego zagadnienia. Jak wskazał Sąd Okręgowy możliwe jest przyjęcie stanowiska, zgodnie z którym takie wypowiedzenie umowy o pracę powoduje w rzeczywistości rozwiązanie umowy o pracę. Spowodowane jest to obowiązującą w prawie pracy zasadą, wedle której brak jest bezwzględnej nieważności czynności rozwiązujących stosunek pracy. Sąd Okręgowy zauważył jednak, że możliwe jest także przyjęcie stanowiska, iż takie wypowiedzenie stosunku pracy jest nieważne, gdyż jest czynnością dokonaną bez stosownego uprawnienia.

Rozważając powyższe zagadnienie SN w pierwszej kolejności wskazał, że nie można stwierdzić nieważności bezwzględnej wypowiedzenia złożonego przez pracownika, w sytuacji gdy umowa zawarta na czas określony nie przewidywała takiej możliwości. SN zauważył, że przyjęcie, iż takie wypowiedzenie stosunku pracy przez pracownika jest bezwzględnie nieważne powodowałoby, że stosunek pracy trwałby nadal, co rodziłby poważne negatywne konsekwencje dla pracodawcy.

Zatrudnianie i zwalnianie

Przytoczone w Uchwale negatywne konsekwencje potraktowania za bezskuteczne ww. wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, przemawiają za stanowiskiem, że choć takie oświadczenie pracownika nie jest wypowiedzeniem przewidzianym w kodeksie pracy, to jednak należy uznać je za skuteczne.

Jak zauważył SN, istotny jest przy tym fakt, że zgodnie z poglądem wyrażonym w orzecznictwie, w przypadku gdy takie oświadczenie składa pracodawca, powinno ono zostać zakwalifikowane jako oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy w jednym z trybów przewidzianych w kodeksie pracy (Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III PZP 6/11).

W związku z powyższym, jak wskazał SN w Uchwale, oświadczenie pracownika nazwane przez niego wypowiedzeniem, niebędące wypowiedzeniem przewidzianym w przepisach kodeksu pracy, powinno zostać zakwalifikowane jako oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Podsumowując, w Uchwale SN wypowiedział się co do dopuszczalności rozwiązania przez pracownika umowy o pracę zawartej na czas określony, w przypadku gdy sama umowa nie dopuszcza możliwości wcześniejszego jej rozwiązania. SN potwierdził, że uznanie oświadczenia, nazwanego przez pracownika wypowiedzeniem, za bezskuteczne rodziłoby po stronie pracodawcy istotne, negatywne konsekwencje. Mając na względzie zasady współżycia społecznego oraz interes zarówno pracodawcy, jak i pracownika, SN wskazał, że oświadczenie pracownika nazwane wypowiedzeniem, powinno zostać uznane
za rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia. Rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego przedstawione w Uchwale, może mieć istotne znaczenie zarówno dla pracowników, jak i pracodawców, ponieważ rozstrzyga wątpliwości dotychczas pojawiające się w praktyce i dopuszcza możliwość rozwiązania przez pracownika umowy, która została zawarta z pracodawcą na ściśle określony czas.

Zapraszamy na forum Prawo gospodarcze

Skutki podatkowe przekształcenia działalności gospodarczej w spółkę kapitałową

Autopromocja

ZFŚS
Zasady tworzenia i prowadzenia

Sprawdź

Skomplikowany system podatkowy ciąży polskim przedsiębiorcom

Jakie warunki musi spełniać informacja handlowa

Patrycja Dzięgielewska, Marta Musioł
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna