Kontrakt menedżerski a umowa o pracę – porównanie

Podstawowa różnica pomiędzy kontraktem menedżerskim a umową o pracę wiąże się z miejscem ich uregulowania. I tak kontrakt menedżerski podlega przepisom kodeksu cywilnego (k.c.), a umowa o pracę regulowana jest przepisami kodeksu pracy (k.p.). Łączy się to z dalece posuniętą swobodą w kształtowaniu kontraktu menedżerskiego i ograniczeniem tejże swobody w umowie o pracę.

Strony umowy

Stronami kontraktu menedżerskiego są przedsiębiorca (dający zlecenie) i zarządca będący osobą fizyczną – menedżer lub osobą prawną (przyjmujący zlecenie). Jeśli zarządcą jest osoba prawna należy wskazać w umowie osobę fizyczną, która będzie wykonywała czynności zarządcze.

Stronami umowy o pracę są zaś pracodawca (art. 3 k.p.) i pracownik, którym może być wyłącznie osoba fizyczna.

Forma umowy i czas jej trwania

Kontrakt menedżerski jako umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 k.c.  stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, nie wymaga zachowania formy szczególnej i może zostać zawarty zarówno na czas określony, jak i na czas nieokreślony.

Zgodnie z art. 29 § 2 k.p. umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli jednak umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdza mu na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Zgodnie z art. 25 § 1 k.p. umowę można zawrzeć na okres próbny, na czas nieokreślony bądź na czas określony.

Sposób wykonywania pracy

Pracownik jest zobowiązanych świadczyć pracę osobiście i pod kierownictwem pracodawcy. Menedżer nie podlega zaś przedsiębiorcy, a w pewnych wypadkach może być nawet zastępowany przez inną osobę.

Co ważne pracodawca może jednostronnie powierzyć pracownikowi inną pracę niż określona w umowie o pracę na okres nie przekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika (art. 42 § 4 k.p.), natomiast odstąpienie od kontraktu menedżerskiego w tym zakresie wymaga zgody obu stron.

Jeśli chodzi o samodzielność menedżera istnieje możliwość jej ograniczenia. Najczęściej  ogranicza się ją co do zawierania transakcji powodujących powstanie zobowiązania przekraczającego określoną kwotę lub co do możliwości sprzedaży nieruchomości należących do przedsiębiorstwa.

Zarówno umowa o pracę jak i kontrakt menedżerski stanowią umowy starannego działania. Oznacza to, że zarówno menadżer, jak i pracownik są odpowiedzialni za dokonanie wszystkich zależnych od nich czynności i odpowiadają za dołożenie należytej staranności w toku ich świadczenia.

Podporządkowanie służbowe

Hierarchiczność nie występuje na gruncie kontraktu menedżerskiego. W związku z tym zaś, iż strony kontraktu menedżerskiego są równorzędnymi podmiotami nie można jej wprowadzić do umowy.

Podporządkowanie służbowe i związany z nim nadzór jest natomiast charakterystyczny dla stosunku pracy, gdzie pracownik ma obowiązek stosowania się do poleceń pracodawcy oraz podlega mu co do czasu i miejsca świadczenia pracy.

Czas pracy

Swoistą cechą kontraktu menedżerskiego jest nienormowany czas pracy, zdefiniowany w art. 140 k.p. Na gruncie tego przepisu rozumie się go jako czas pracy określony wymiarem zadań. W konsekwencji, czas pracy menedżera jest nieregularny i nie ma możliwości określenia chwili jego rozpoczęcia oraz zakończenia. Powyższe wiąże się z brakiem prawa menedżera do płatnego urlopu wypoczynkowego. Nie oznacza to jednak, iż strony nie mogą przewidzieć w umowie zapisu gwarantującego mu to prawo.

W kodeksie pracy czas pracy został uregulowany w dziale szóstym (zob. art. 128 k.p. i następne), a urlopy pracownicze w dziale siódmym (zob. art. 152 k.p. i następne).

Wynagrodzenie

Menedżer w przeciwieństwie do pracownika może się zrzec wynagrodzenia. Szczegółowe regulacje dotyczące wynagrodzenia zawarte są w art. 77¹ i następnych kodeksu pracy. Odnośnie kontraktu menedżerskiego brak takich unormowań, a strony mogą same zdecydować o terminach i zasadach jego wypłacania.

Odpowiedzialność

Menedżer odpowiada za poniesioną szkodę w pełnej wysokości. Jego odpowiedzialność opiera się na zasadzie winy i obejmuje zarówno rzeczywiste straty jak i utracone korzyści. Oczywiście możliwe jest ograniczenie zakresu odpowiedzialności odszkodowawczej menedżera do określonej kwoty i ograniczenie tejże odpowiedzialności do winy umyślnej.

Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy jest limitowana i zasadniczo ogranicza się do wysokości 3-miesięcznego wynagrodzenia (zob. art. 114 k.p. i następne, w tym art. 119 k.p.).

Co istotne kodeks pracy przewiduje kary porządkowe, których brak w odniesieniu do kontraktu menedżerskiego.