Do czego służy certyfikat rezydencji - PIT-y 2008

Co powinien zawierać certyfikat rezydencji

Certyfikat rezydencji powinien być opatrzony datą wydania oraz ewentualnie wskazywać datę, na jaką następuje potwierdzenie rezydencji podatkowej. Może on również zawierać dodatkowe elementy, takie jak określenie celu, w jakim dokument ten jest wydawany, czy też powołanie się na umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Jakie są wymagania polskiego fiskusa odnośnie niezbędnych elementów certyfikatu rezydencji oraz formy, w jakiej może on być wydawany – możemy stwierdzić po poniższej, reprezentatywnej interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (interpretacja z 12 czerwca 2008 r. - nr ITPB3/423-211/08/AM):

„Definicja rezydencji w międzynarodowym prawie podatkowym wynika z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania od dochodu i majątku. Ponieważ umowy te nie określają obowiązującej formy zaświadczenia o miejscu zamieszkania lub siedziby, certyfikat rezydencji nie zawsze wydawany jest na sformalizowanym druku, jak również nie musi wprost zawierać nazwy „certyfikat rezydencji”. Z treści tychże przepisów wynika, że certyfikat rezydencji powinien spełniać przynajmniej następujące warunki:

zostać wydany przez właściwą administrację podatkową,

określać miejsce rezydencji (miejsce zamieszkania bądź siedziby) podatnika dla celów podatkowych,

zawierać datę wydania certyfikatu i/lub datę, na jaką potwierdzana jest rezydencja podatkowa.

Zatem każde zaświadczenie wydane przez właściwą władzę podatkową (aktualne na dzień wypłaty), które potwierdza posiadanie przez dany podmiot rezydencji podatkowej tego państwa – jest wystarczające. (…) Zrozumiałym jest fakt braku określenia formy certyfikatu rezydencji, ponieważ nie sposób uregulować w polskim prawie podatkowym kwestii związanych z wydawaniem dokumentów urzędowych przez zagraniczne administracje podatkowe.”

Od 1 stycznia 2007 r. w ustawie o PIT obowiązuje definicja certyfikatu rezydencji. Pod tym pojęciem należy rozumieć zaświadczenie o miejscu zamieszkania podatnika dla celów podatkowych wydane przez właściwy organ administracji podatkowej państwa miejsca zamieszkania podatnika (art. 5a pkt 21 ustawy o PIT Autopromocja Ordynacja podatkowa, NIP 2024 Sprawdź

Certyfikat rezydencji jest więc zaświadczeniem, a zatem dokumentem potwierdzającym określony stan faktyczny na dzień jego wydania, a także – o ile wynika to z jego treści – również w przeszłości.

Zaświadczenie to nie może jednak dotyczyć stanów przyszłych, które dopiero mogą (albo i nie) wystąpić. Tym samym, realizacja jakichkolwiek uprawnień przewidzianych odpowiednią umową o unikaniu podwójnego opodatkowania może nastąpić jedynie w oparciu o certyfikat rezydencji osoby zagranicznej obejmujący sobą dzień dokonania wypłaty.

Polecamy: Jak wybrać formę opodatkowania firmy

Polecamy: Karta podatkowa - poradnik użytkownika

Okres ważności certyfikatu

Trzeba podkreślić, że wystawiony w odpowiedniej formie certyfikat rezydencji, dotyczący osoby fizycznej stanowi zasadniczo potwierdzenie faktu posiadania miejsca zamieszkania w chwili jego wystawienia. Można jednak przyjąć, że opisany w nim stan jest zgodny z rzeczywistością w uzasadnionym czasie przed jego wystawieniem oraz w uzasadnionym czasie po dacie wystawienia takiego zaświadczenia.

Uzyskanie certyfikatu rezydencji wiąże się bowiem z dopełnieniem odpowiednich formalności wymaganych przez prawo miejscowe, warunkujących posiadanie miejsca zamieszkania w danym kraju. Jest to możliwe dopiero po wykazaniu się odpowiednio długim okresem zamieszkiwania na jego terenie.

Aby dokonać czynności zmierzających do uzyskania certyfikatu rezydencji, musi upłynąć odpowiedni czas, potrzebny do spełnienia warunków stawianych podmiotom ubiegającym się o miano rezydenta. Stanowi to gwarancję, że certyfikat rezydencji nie zostanie wydany podmiotowi niespełniającemu wymogów zawartych w prawie miejscowym oraz w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Częstotliwość aktualizacji certyfikatu

Należy zwrócić uwagę, że przepisy podatkowe, dotyczące opodatkowania należności otrzymywanych przez nierezydenta od polskiego płatnika i opodatkowanych w Polsce zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np. odsetki) nie precyzują wymogów co do częstotliwości aktualizacji certyfikatu rezydencji. Ze względu na to, że certyfikat taki ma służyć przede wszystkim płatnikowi, to na nim ciąży obowiązek ustalenia stanu faktycznego w kwestii rezydencji podatnika i opodatkowanych na terytorium Polski należności.

Jest to tym bardziej istotne, że płatnik powinien przedstawić certyfikat rezydencji swoich kontrahentów w oryginale lub w postaci kopii poświadczonej notarialnie na każdorazowe żądanie organów podatkowych. Trzeba bowiem pamiętać, że to płatnik będzie musiał, w razie konieczności, udowodnić, że miał prawo zastosować korzystniejsze regulacje wynikające z dwustronnej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W przeciwnym razie będzie odpowiadał za nieprawidłowo potrącony podatek lub za niepobranie podatku.

Chociaż w piśmie Ministra Finansów z 11 maja 2001 r. (nr PB-7/033/561/2001) znalazło się zalecenie dotyczące żądania przez płatników od nierezydenta certyfikatu rezydencji w odstępach co najmniej rocznych i korzystania z tego dokumentu w okresie całego roku rozliczeniowego, to jednak bardziej racjonalne w tym zakresie wydaje się stanowisko zaprezentowane w piśmie Naczelnika Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego z 23 kwietnia 2007 r. (nr ZD/4061-13/07):

Przepisy ustawy podatkowej w żaden sposób nie regulują kwestii terminu ważności certyfikatu rezydencji uzyskanego przez płatnika od podatnika. Z uwagi jednak na fakt, iż dokument ten potwierdza istnienie (trwanie) określonego stanu faktycznego, zasadnym jest uznanie, że zachowuje on swoją aktualność dopóki nie ulegnie zmianie wskazany w nim stan faktyczny. (…) tutejszy organ podatkowy nie może podzielić stanowiska Wnioskodawcy, że roczny okres ważności certyfikatu jest w pełni uzasadniony. Może się bowiem zdarzyć, iż – w przypadku zmiany rezydencji podatkowej – dokument ten utraci swoją aktualność w krótkim czasie po uzyskaniu go od podatnika (…). Możliwa jest też sytuacja, iż przy wieloletniej niezmiennej rezydencji podatkowej kontrahenta, zaświadczenie wydane przez administrację podatkową właściwą dla niego, potwierdzające dla celów podatkowych miejsce siedziby (zamieszkania) pozostanie aktualne przez kilka, a nawet kilkanaście lat, stanowiąc potwierdzenie stanu faktycznego, trwającego niezmiennie na przestrzeni lat.”

Stanowisko zaprezentowane przez Naczelnika Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego zasługuje na aprobatę, gdyż eliminując konieczność corocznego potwierdzania niezmiennego stanu faktycznego nie obliguje płatników do narażania kontrahentów na niepotrzebne koszty i długotrwałe niejednokrotnie procedury związane z uzyskiwaniem tego dokumentu od ich rodzimych administracji podatkowych, przy jednoczesnym „wyczuleniu” płatników na możliwe zmiany mogące zaistnieć w okresie objętym już wydanym certyfikatem, który w takim wypadku tracąc ważność przestaje spełniać swoją ochronną funkcję dla płatnika.

Identyczną interpretację zaprezentował również Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie (interpretacja indywidualna z 28 sierpnia 2008 r. nr IPPB2/415-919/08-2/SP ), podkreślając jednak dodatkowo, że „(…) Jeżeli płatnik ma zaufanie do nierezydenta, na rzecz którego dokonuje wypłat należności z tytułów wymienionych odpowiednio art. 29 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może uważać certyfikat za ważny do czasu zmiany potwierdzonego w nim stanu faktycznego. Jednakże dla własnego bezpieczeństwa, płatnik powinien przed dokonaniem wypłaty uzyskać od niego aktualne zaświadczenie o rezydencji podatkowej.”

Anna Welsyng

radca prawny, doradca podatkowy

kancelaria welsyng.pl