REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

ABC Prawa - Prokura

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W naszej poniższej publikacji postaramy się przybliżyć charakterystykę szczególnego rodzaju pełnomocnictwa, jakim jest prokura.

W obrocie gospodarczym bardzo często zdarza się, że ze względu na dużą ilość pracy i obowiązków, przedsiębiorca nie jest w stanie samodzielnie prowadzić wszystkich spraw związanych z wykonywaną przez siebie działalnością. W takich sytuacjach może on udzielić prokury, dzięki której inna osoba może występować i działać w imieniu przedsiębiorcy.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Na wstępie należy wskazać, że obecnie instytucja prokury jest uregulowana w ustawie Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej „Kodeks cywilny”).

Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Obejmuje ono umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Kto zatem jest uprawniony do udzielenia prokury? Jak wynika z definicji zawartej w Kodeksie cywilnym, podmiotem uprawnionym do udzielenia prokury jest wyłącznie przedsiębiorca. Dodatkowym wymogiem do udzielenia prokury jest podleganie przez przedsiębiorcę obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Zatem prokurę może udzielić przykładowo spółka handlowa (jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjna), spółka europejska, czy przedsiębiorstwo państwowe.

REKLAMA

Udzielenie prokury jest dokonywane jednostronną czynnością przedsiębiorcy i pod rygorem nieważności wymaga formy pisemnej. Ponadto, udzielona prokura powinna zostać wpisana do rejestru przedsiębiorców.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osoba, której prokura jest udzielana, jest nazywana prokurentem. Prokurentem może być osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Warto przy tym zaznaczyć, że prokura, w przeciwieństwie do pełnomocnictwa, nie może być udzielona osobie mającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych, co jest spowodowane szerokim zakresem uprawnień prokurenta. Dodatkowo, prokurent nie może przenieść prokury na inne osoby. Prokurent może jedynie ustanawiać pełnomocników do poszczególnych czynności lub do pewnego rodzaju czynności.

Wyróżnia się dwa rodzaje prokury: prokura łączna i prokura samoistna. Prokurę łączną udziela się kilku osobom, którzy uprawnieni są do łącznego (wspólnego) działania, na zasadach określonych w oświadczeniu przedsiębiorcy - mocodawcy. Prokura samoistna uprawnia każdego prokurenta do samodzielnego działania, bez konieczności współdziałania z inną osobą. Szczególnym rodzajem prokury jest prokura oddziałowa, ograniczona do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa. Taka prokura nie obejmuje wszystkich czynności związanych z działalnością gospodarczą mocodawcy, a jedynie te, które związane są z działalnością oddziału. Bardzo ważnym zagadnieniem jest zakres prokury i sposób jej wykonywania. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, prokura obejmuje reprezentację przedsiębiorcy w zakresie związanym z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent jest uprawniony do dokonywania zarówno czynności materialnoprawnych, jak i procesowych w imieniu swojego mocodawcy, wśród których można wymienić zawieranie umów o pracę, umów o świadczenie usług czy udzielanie kredytów. Jednocześnie, z zakresu kompetencji prokurenta wyłączono najistotniejsze czynności prawne, takie jak zbycie przedsiębiorstwa czy obciążanie nieruchomości, do których jest wymagane pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.

Jeżeli chodzi o sposoby wygaśnięcia prokury, to przede wszystkim należy zaznaczyć, że prokura, jako stosunek oparty na szczególnym zaufaniu, może być w każdym czasie i z każdej przyczyny odwołana przez mocodawcę. Prokura wygasa również wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z Krajowego Rejestru Sądowego, ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy. Przyczyną wygaśnięcia prokury jest także śmierć prokurenta. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że śmierć przedsiębiorcy (mocodawcy) nie powoduje wygaśnięcia prokury, co ma na celu zapewnienie dalszego, sprawnego funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Podsumowując, instytucja prokury spełnia bardzo ważną rolę w obrocie gospodarczym. Umożliwia ona sprawne funkcjonowanie prowadzonych przedsiębiorstw, które ze względu na swój poziom rozwoju i ilość spraw nie mogą być zarządzane przez jedną osobę. Wykorzystanie instytucji prokury pozwala przedsiębiorcy na powierzenie szerokich uprawnień określonej osobie, bez konieczności udzielania każdorazowego pełnomocnictwa do poszczególnych czynności. Dodatkowo, ze względu na to, że prokurenci są ujawnieni w rejestrze przedsiębiorców, kontrahenci przedsiębiorców mogą z łatwością sprawdzić, czy dana osoba posiada uprawnienie do reprezentowania przedsiębiorcy (np. przy podpisaniu umowy) w postaci prokury, czy nie.

Patrycja Dzięgielewska

aplikant radcowski

M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

KSeF 2.0 już nadchodzi: co oznacza mrożenie rozwoju KSeF 1.0, nowe funkcjonalności i testowe środowisko od września? Wszystko, co musisz wiedzieć o rewolucji w e-fakturowaniu

Już od 1 lutego 2026 r. w Polsce zacznie obowiązywać nowy, obligatoryjny KSeF 2.0. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że wersja produkcyjna KSeF 1.0 zostaje „zamrożona” i nie będzie dalej rozwijana, a przedsiębiorcy muszą przygotować się do pełnej migracji. Ważne terminy nadchodzą szybko – środowisko testowe wystartuje 30 września 2025 r., a od 1 listopada ruszy Moduł Certyfikatów i Uprawnień. To oznacza prawdziwą rewolucję w e-fakturowaniu, której nie można przespać.

Te czynności w księgowości można wykonać automatycznie. Czy księgowi muszą się bać utraty pracy?

Automatyzacja procesów księgowych to kolejny krok w rozwoju tej branży. Dzięki możliwościom systemów, księgowi mogą pracować szybciej i wydajniej. Era ręcznego wprowadzania danych dobiega końca, a digitalizacja pracy biur rachunkowych i konieczność dostosowania oferty do potrzeb XXI wieku to konsekwencje cyfrowej rewolucji, której jesteśmy świadkami. Czy zmiany te niosą wyłącznie korzyści, czy również pewne zagrożenia?

4 mln zł zaległego podatku. Skarbówka wykryła nieprawidłowości: spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów o 186 mln zł

Firma musi zapłacić aż 4 mln zł zaległego podatku CIT. Funkcjonariusze podlaskiej skarbówki wykryli nieprawidłowości w stosowaniu cen transferowych przez jedną ze spółek.

REKLAMA

Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Wydział Prasowy Biura Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów przesłał 9 września br do naszej redakcji wyjaśnienia do artykułu "KSeF 2026. Jak dokumentować transakcje od 1 lutego? Prof. Modzelewski: Podstawą rozliczeń będzie dokument handlowy (nota obciążeniowa, faktura handlowa)" z prośbą o sprostowanie. Publikujemy poniżej w całości wyjaśnienia Ministerstwa.

Zmiany w ustawie o doradztwie podatkowym od 2026 roku: doprecyzowanie kompetencji i strój urzędowy doradców podatkowych, nowości w egzaminach

W dniu 9 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy zmieniającej ustawę o doradztwie podatkowym oraz ustawę – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Przepisy dotyczące doradztwa podatkowego zostają dostosowane do współczesnych realiów prawnych, technologicznych i rynkowych. Nowe rozwiązania mają poprawić funkcjonowanie samorządu zawodowego doradców podatkowych.

Jak korzystać z KSeF od lutego 2026 r. – uprawnienia, uwierzytelnianie, faktury, wymogi techniczne. Co i jak ureguluje nowe rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki?

Dla polskich podatników VAT od 1 lutego 2026 r. (dla większości od 1 kwietnia 2026 r.) rozpocznie się zupełnie nowy rozdział. Zasadniczej zmianie ulegną zasady fakturowania, które będzie obowiązkowo przebiegało w ramach Krajowego Systemu e-Faktur (KSef). Jednym z kluczowych aktów prawnych dotyczących obowiązkowego KSeF ma być rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki w sprawie korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur. Najnowszy projekt tego rozporządzenia (datowany na 26 sierpnia 2025 r.), przechodzi aktualnie fazy konsultacji publicznych, uzgodnień międzyresortowych i opiniowania. Oczywiście w toku rządowej procedury legislacyjnej projekt może ulec pewnym zmianom ale na pewno nie będą to zmiany zasadnicze. Jest to bowiem już kolejny projekt tego rozporządzenia (prace nad nim zaczęły się w Ministerstwie Finansów pod koniec 2023 roku) i uwzględnia on liczne, wcześniej zgłoszone uwagi i wnioski.

Nowa faktura VAT (ustrukturyzowana) w 2026 r. Wizualizacja, zakres danych, kody QR

W 2026 roku w Polsce obowiązkowe stanie się korzystanie z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Będzie to miało w szczególności ten skutek, że tradycyjne faktury papierowe i elektroniczne w formacie PDF zostaną zastąpione przez faktury ustrukturyzowane w formacie XML. Każda taka faktura będzie miała jednolitą strukturę danych określoną przez Ministerstwo Finansów, co zapewni spójność i automatyzację w obiegu dokumentów. Dodatkowo faktury udostępniane poza systemem KSeF będą musiały być oznaczone kodem weryfikującym, najczęściej w formie kodu QR. Będzie to wymagało odpowiedniego oznaczenia. Faktura w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) znacząco różni się od tradycyjnych faktur papierowych czy elektronicznych w formacie PDF.

REKLAMA

KSeF - kto ponosi ryzyko?

Krajowy System e-Faktur już całkiem niedługo stanie się obowiązkowym narzędziem do rozliczeń VAT w obrocie gospodarczym. Jest to chyba najbardziej ambitny projekt cyfryzacji podatkowej w Polsce, mający na celu ograniczenie szarej strefy, przyspieszenie rozliczeń VAT i zwiększenie transparentności obrotu gospodarczego.

e-Paragony 2.2 - nowe funkcje w aplikacji Ministerstwa Finansów. Komu i do czego mogą się przydać?

Ministerstwo Finansów poinformowało 8 września 2025 r., że udostępniło nową wersję (2.2) aplikacji mobilnej e-Paragony. Kolejna wersja tej aplikacji pozwala na udostępnianie i import paragonu, a także współdzielenie karty e-Paragony. Dzięki temu można gromadzić paragony elektroniczne na kilku urządzeniach. To wygodne rozwiązanie, które pomaga zarządzać wydatkami rodzinnymi. e-Paragony to bezpłatna aplikacja, dzięki której można przechowywać w smartfonie paragony w formie elektronicznej. Aplikacja jest całkowicie bezpieczna i anonimowa.

REKLAMA