REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczanie nieściągalnych wierzytelności

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Edyta Dobrowolska

REKLAMA

Przedsiębiorca wystawiający rachunek lub fakturę za sprzedany towar albo usługę musi przysługującą mu należność od razu zaewidencjonować w księdze przychodów, niezależnie od tego, czy otrzyma pieniądze. Dopiero gdy potrafi udokumentować, że wierzytelność jest nieściągalna, może dokonać korekty.

Rozliczanie przeterminowanych wierzytelności jest jedną z najbardziej uciążliwych kwestii dla osób prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwłaszcza gdy zajmują się działalnością produkcyjną. Wówczas już w samym kontrakcie z odbiorcą towarów ustanawia się termin płatności bardzo odległy od dnia dostarczenia towaru. Tymczasem zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym - momentem powstania obowiązku podatkowego jest w takim przypadku wystawienie faktury lub rachunku dokumentującego dokonanie sprzedaży.

Korekta w koszty

W konsekwencji podatnik musi zaewidencjonować po stronie przychodów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, jako przychód, kwotę należności za sprzedawany towar lub usługę. I jeśli nawet należność nie wpłynie w tym samym miesiącu, hipotetyczny przychód ze sprzedaży, wraz z należnościami faktycznie otrzymanymi, stanowi podstawę do ustalenia dochodu z działalności, a więc wymagalnej zaliczki na podatek.

Dopiero gdy podatnik potrafi dowieść, że wierzytelność jest nieściągalna - a warunki, kiedy zobowiązanie można za takowe uznać, są ściśle uregulowane w ustawie o PIT - może dokonać korekty w rachunkach firmy.

Dokonuje tego poprzez wpisanie należności po stronie kosztowej podatkowej księgi przychodów i rozchodów (patrz przykład).

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o PIT - nie uważa się za koszt działalności gospodarczej wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona. Wynika z niego, że właśnie należności zaewidencjonowane uprzednio jako należne, np. w tytułu sprzedaży towarów i usług, mogą być uznane za koszt działalności gospodarczej, jeśli tylko ich nieściągalność podatnik jest w stanie uprawdopodobnić.

Przychód po raz drugi

Opisany wyżej przypadek jest typowy. Bywa jednak, że już po uznaniu wierzytelności za nieściągalną i w konsekwencji zaewidencjonowaniu jej w koszty - całość lub część należności z tytułu takiego zobowiązania trafi jednak na konto podatnika. Wówczas ponownie trzeba taką kwotę zapisać w księdze przychodów jako przychód, z tym że właściwa będzie kol. 8 (pozostałe przychody).

Taki stan rzeczy jest konsekwencją przepisów art. 14 ust. 2-2a ustawy o PIT. Zgodnie z nimi przychodem z działalności gospodarczej są również: m.in. (pkt 7) wartość zwróconych wierzytelności, które zostały, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 20, odpisane jako nieściągalne albo na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, a także wartość zwróconych wierzytelności wynikających z umowy leasingowej zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23h ustawy o PIT.

Natomiast w razie zwrotu części powyższych wierzytelności przychód ustala się proporcjonalnie do udziału zwróconej części wierzytelności w jej ogólnej kwocie.

Zbycie wierzytelności

Bywa jednak i tak, że podatnik w stosunku do solidnego kontrahenta wybiera inną drogę. Zamiast uznawać wierzytelności za nieściągalne, decyduje się na ich sprzedaż. W takim przypadku korekta wygląda nieco inaczej.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o PIT nie uznaje się za koszt uzyskania przychodów strat z odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio na podstawie art. 14 została zarachowana jako przychód należny. Oznacza to, że jeśli podatnik najpierw należność uzna za przychód z działalności (ewidencjonując w kol. 7 księgi przychodów), a następnie jako wierzytelność sprzeda, skoryguje w kol. 13 - pod datą sprzedaży - wpisując tam kwotę poniesionej straty. Jeśli np. należność za sprzedane towary wynosiła 2350 zł, zaś wierzytelność została sprzedana za 1750 zł, w kol. 13 wpisze 600 zł, bo tyle wyniesie strata, jaką zgodnie z przepisami można uznać za koszt uzyskania przychodów.

PRZYKŁAD

EWIDENCJONOWANIE NIEŚCIĄGALNEJ WIERZYTELNOŚCI

Podatnik 25 stycznia 2007 r. sprzedał towar za 2350 zł netto. Sprzedaż udokumentował fakturą, a należność wpisał do księgi przychodów i rozchodów pod tą datą w kol. 7 (wartość sprzedanych towarów i usług). Następnie przychód ten uwzględnił przy ustalaniu zaliczki na podatek za styczeń 2007 r. Kontrahent jednak nie uregulował zobowiązania w ciągu 14 dni od daty faktury, jak to wynikało z wcześniej zawartej umowy, ani później. Firma odbiorcy została wykreślona z ewidencji, a on jako podatnik zniknął bez śladu. W tej sytuacji sprzedawca towaru uznał wierzytelność za nieściągalną. Udokumentował to protokołem stwierdzającym, że przewidywane koszty związane z dochodzeniem należności byłyby wyższe od tej kwoty (wynajęcie firmy detektywistycznej, opłaty sądowe i koszty windykacji). Pod datą sporządzenia tego protokołu (np. 2 lipca 2007 r.) podatnik wpisuje w kol. 13 (pozostałe wydatki) kwotę 2350 zł jako nieściągalną wierzytelność.

WIERZYTELNOŚĆ KIEDY JEST NIEŚCIĄGALNA

Za wierzytelności nieściągalne uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

l postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

l postanowieniem sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa powyżej, lub ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

l protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

EDYTA DOBROWOLSKA

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

l Art. 14 ust. 2-2a oraz art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA