REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie sankcje karno-skarbowe wynikają z przepisów prawa celnego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Izabella Tymińska
Zajmuje się doradztwem z zakresu przepisów prawa celnego, importem i eksportem towarów i usług, analizą finansowo-ekonomiczną kontraktów międzynarodowych.
Jakie sankcje karno-skarbowe wynikają z przepisów prawa celnego?
Jakie sankcje karno-skarbowe wynikają z przepisów prawa celnego?
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Sankcje skarbowe mogą wynikać z przepisów kodeksowych prawa karnego skarbowego i prawa karnego lub z przepisów odrębnych. Za złamanie niektórych przepisów nakładane są sankcje w postaci kary grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia mienia. Sankcje karne związane z prawem celnym możemy odnaleźć natomiast tam, gdzie mamy do czynienia z długiem celnym oraz tam, gdzie muszą zostać spełnione ograniczenia w obrocie towarowym z zagranicą, wynikające ze stosowania środków polityki handlowej. Karom podlegają też błędy popełniane w zgłoszeniach celnych, które mają bezpośredni wpływ na należności celno-podatkowe. Jak widać, sankcje karno-skarbowe mogą występować w różnych sytuacjach – przyjrzyjmy się zatem bliżej temu zagadnieniu.

Sankcje w prawie celnym

Sankcje na przykładzie prawa celnego są skomplikowanym zagadnieniem, ponieważ nie można ich ograniczyć jedynie do sankcji karnych lub pieniężnych. Możliwa jest również sankcja, skutkująca brakiem pewnych możliwości, jak przykładowo cofnięcie pozwolenia na prowadzenie składu celnego z uwagi na brak zabezpieczenia. Najczęściej spotykane łamanie przepisów prawa celnego zagrożone jest sankcjami, zawartymi w kodeksie karnym skarbowym. Kodeks karny skarbowy dzieli przewinienia na przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe. Przestępstwo jest czynem zabronionym pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych, ograniczeniem wolności oraz kary pozbawienia wolności, natomiast wykroczenie zagrożone jest karą grzywny określonej kwotowo.

REKLAMA

Autopromocja

Kara grzywny

Kara grzywny to najłagodniejsza forma sankcji za przewinienia w obrocie towarowym z krajami trzecimi i może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, chyba że kodeks karny skarbowy stanowi inaczej. Mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Wymierzając karę grzywny, sąd określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej. Jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa natomiast – 720. Minimalna stawka dzienna wynosi 93,34 zł, a maksymalna 37 333,33 zł, więc najniższa wysokość grzywny w 2021 roku wyniesie 933,33 zł, a najwyższa 26,88 mln zł. Przy ustalaniu stawki dziennej, sąd winien wziąć pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.

Ograniczenie wolności

Ograniczenie wolności trwa najkrócej miesiąc, najdłużej – 12 miesięcy. Tę karę wymierza się z reguły w pełnych miesiącach. W czasie odbywania kary ograniczenia wolności skazany nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu, jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne oraz ma obowiązek udzielania wyjaśnień, dotyczących przebiegu odbywania kary. Kara pozbawienia wolności może trwać najkrócej 5 dni, a najdłużej 5 lat. Najwyższą karą może być pozbawienie wolności nawet do 10 lat przy ustawowym podwyższeniu górnej granicy kary. Również jednym ze środków karnych, wynikających z przepisów Kodeksu karnego skarbowego jest orzeczenie przez sąd przepadku mienia, pochodzącego z przestępstwa skarbowego, narzędzi lub innych przedmiotów, które posłużyły do popełnienia tegoż przestępstwa oraz przedmiotu, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione.

Przestrzeganie przepisów celnych

Służba celno-skarbowa stoi na straży zarówno dochodów budżetowych, jak i przestrzegania przepisów, które są związane z obrotem towarowym z zagranicą. Administracja ta stoi na straży przestrzegania przepisów w odniesieniu do ograniczeń, jakie ustanowiono w handlu – zarówno w przywozie, jak i wywozie towarów. Sankcje wynikające z łamania ograniczeń pozataryfowych w obrocie towarami z krajami trzecimi, jak i nieprawidłowe taryfikowanie towarów, podlegają karom z kodeksu karnego, bądź sankcje te zawarte są w przepisach odrębnych.

Niezbędne do poprawnego wypełnienia wszystkich obowiązków prawnych jest wypełnienie zgłoszenia celnego, które powinno odzwierciedlać stan rzeczywisty transakcji handlowej. Na podstawie poprawnego zgłoszenia celnego powstaje dług celny, czyli nałożony na osobę obowiązek uiszczenia należności przywozowych lub wywozowych. Należności przywozowe to cła i inne opłaty o podobnych skutkach, należne przy przywozie towarów oraz opłaty przywozowe, ustanowione w ramach wspólnej polityki rolnej lub odrębnych przepisów, które mają zastosowanie w odniesieniu do niektórych towarów, uzyskanych w wyniku przetworzenia produktów rolnych (tj. cła odwetowe, antydumpingowe czy wynikające z polityki rolnej). Na tej podstawie powstaje obowiązek zgłoszenia towarów do jednej z procedur celnych. Objęcie towaru procedurą celną odbywa się na zasadzie samodzielnego obliczenia długu celnego i powinno odbyć się to w prawidłowej kwocie. Do tego celu ważna jest znajomość elementów kalkulacyjnych, które bezpośrednio wpływają na dług celny, do których zaliczamy pochodzenie towaru, wartość celną oraz kod taryfy celnej. Pośrednio na dług celny oddziaływają istotne elementy zgłoszenia, które wyróżniają kurs waluty oraz INCOTERMS 2020. Złożoność zgłoszenia celnego wymaga znajomości przepisów prawa z całego zakresu celnego, gdyż zgłoszenie celne jest odzwierciedleniem posiadanej znajomości, a jego poprawne wypełnienie jest kluczowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Moment powstawania długu celnego

Warto zwrócić uwagę na czas, w którym powstaje dług celny, ponieważ w bezpośredni sposób można przełożyć to na sankcje karne. Pierwszym takim okresem jest dopuszczenie do swobodnego obrotu towaru, podlegającego należnościom celnym przywozowym oraz umieszczenie tego samego towaru pod procedurą odprawy czasowej z częściowym zwolnieniem od cła. Kolejnym momentem jest nielegalne wprowadzenie na obszar celny Unii Europejskiej oraz nielegalne wprowadzenie towaru, podlegającego należnościom celnym przywozowym z Wolnego Obszaru Celnego, na pozostałą część unijnego obszaru celnego. Usunięcie spod dozoru celnego towaru podlegającego należnościom przywozowym (cła i podatki) stanowi czyn zabroniony, podlegający karze. Do kolejnych przewinień zaliczyć należy niewykonanie jednego z obowiązków, wynikających z czasowego składowania towarów. Dług celny powstaje w wypadku zużycia lub użycia w Wolnym Obszarze Celnym towaru, podlegającego należnościom przywozowym na warunkach innych, niż określone w przepisach. Organ celny może uznać, że towary zostały zużyte lub użyte w Wolnym Obszarze Celnym w momencie, kiedy brakuje towaru, a jego braku nie można wyjaśnić.

Preferencje taryfowe w Unii Europejskiej

Istnieje możliwość zastosowania w przywozie do Unii Europejskiej preferencji taryfowych dla towarów pochodzących z UE, na podstawie umowy zawartych pomiędzy Unią Europejską a niektórymi krajami trzecimi (jest ich 49). Jeżeli warunki zastosowania preferencji nie zostaną spełnione, a zostaną zastosowane, to powstanie dług celny w przywozie. Może się tak zdarzyć, kiedy towar zostanie niesłusznie objęty świadectwem pochodzenia lub nie zachowano bezpośredniego transportu z kraju pochodzącego i przez to towary podlegają należnościom przywozowym. Podatek od towarów i usług (VAT) w imporcie jest bezpośrednio powiązany z długiem celnym. Oznacza to, że uszczuplenie lub nie zapłata długu celnego pociąga za sobą brak uiszczenia wymaganego podatku VAT. Podatek ten jest również bezpośrednio powiązany z objęciem towaru procedurą celną wywozu. Poświadczone przez organ celny zgłoszenie celne daje uprawnienia do ubiegania się o zwrot należnego podatku VAT. Wobec powyższego, każde naruszenie prawidłowości zgłoszenia celnego, tj. zawyżenie wartości transakcyjnej towaru, zgłoszenie nieprawidłowego towaru oraz sfałszowanie zgłoszenia celnego w procedurze wywozu, pociąga za sobą sankcje karne.

Przy podatku akcyzowym, sankcjom wynikającym z kodeksu karnego skarbowego podlegać będą wszystkie istotne czynniki, mające wpływ na uszczuplenie należności wpływających do budżetu. Zaliczyć do nich możemy obrót towarem akcyzowym bez uiszczenia należnego podatku, obrót towarem bez oznakowania znakami akcyzy (np. banderolami), ale również wszystkie czynności, które mają na celu uniknięcie zapłaty należnego podatku (jak przykładowo przerobienie samochodu osobowego na ciężarowy). Kontrole dokonywane przez funkcjonariuszy celnych mają na celu ujawnienie nadużyć względem przepisów prawa. Jednym z najczęściej spotykanych procederów nadużyć podatku akcyzowego jest przemyt papierosów.

Ograniczenia wynikające z Unijnego Kodeksu Celnego

Unijny Kodeks Celny wprowadza możliwość stosowania zakazów lub ograniczeń, związanych ze spełnieniem określonych wymogów, wynikających z racji konieczności poszanowania moralności publicznej, porządku publicznego, czy bezpieczeństwa publicznego. Konieczne jest również poszanowanie ochrony zdrowia, życia osób i zwierząt oraz ochrony roślin, ochrony dóbr narodowych mających wartość artystyczną, historyczną lub archeologiczną, a także ochrony własności przemysłowej i handlowej. Przepisy wprowadzające Unijny Kodeks Celny natomiast definiują środki polityki handlowej, tj. oznaczają środki pozataryfowe, przyjęte w ramach wspólnej polityki handlowej, w formie unijnych przepisów, regulujących międzynarodową wymianę towarową. Niektóre ograniczenia wywodzą się z międzynarodowych konwencji lub porozumień. Do przykładowych dziedzin i towarów, objętych ograniczeniami pozataryfowymi, zaliczyć możemy następujące: weterynaria, ochrona roślin, bezpieczeństwo żywności, gatunki chronionych roślin i zwierząt, farmaceutyki, dobra kultury, wyroby medyczne, ozon, odpady, azbest, broń, organizmy genetycznie modyfikowane, własność intelektualna oraz towary strategiczne. Nie wszystkie jednak ograniczenia podlegają sankcjom karnym.

Słowo podsumowania

Sankcje karno-skarbowe za czyny takiej, jak usunięcie towaru spod dozoru celnego, uszczuplenie budżetu państwa, poświadczenie nieprawdy czy niedopełnienie obowiązków uzyskanego pozwolenia, kształtują się od mandatu, przez grzywnę, aż po karę pozbawienia wolności. Najwyższa grożąca nam kara to 720 stawek dziennych grzywny lub 8 lat pozbawienia wolności. Niestety w przepisach prawa celnego nie można się bronić nieumyślnością czynu, ponieważ kodeks celny Unii Europejskiej daje wszystkie narzędzia do weryfikacji transakcji, jak i czynności wykonywanych w zakresie obrotu towarowego z zagranicą przez dostawców.

Autor: dr Izabella Tymińska, ekspert celny

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Budujesz? Możesz zapłacić VAT później. Sprawdź, jak to zrobić zgodnie z prawem

Dzięki wyrokowi TSUE firmy budowlane mogą legalnie przesunąć termin zapłaty VAT – nawet o kilka miesięcy. Wystarczy dobrze skonstruowana umowa i protokół odbioru. To rozwiązanie, które realnie poprawia płynność finansową przedsiębiorców.

BGK chce ściśle współpracować z KAS

Bank Gospodarstwa Krajowego chce dołączyć do elitarnego grona najbardziej zaufanych podatników w Polsce. Planuje przystąpić do Programu Współdziałania z Krajową Administracją Skarbową, którego celem jest budowanie transparentnych relacji z organami podatkowymi oraz zapewnienie większej pewności i bezpieczeństwa w zakresie rozliczeń podatkowych.

Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

REKLAMA

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy bez podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

REKLAMA

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA