REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Klauzula pewności prawa w „Konstytucji Biznesu”

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Klauzula pewności prawa w „Konstytucji Biznesu” /fot. shutterstock
Klauzula pewności prawa w „Konstytucji Biznesu” /fot. shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Głównym celem „Konstytucji Biznesu” jest ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Natomiast jednym z jej podstawowych filarów jest klauzula pewności prawa, która gwarantuje właściwą ochronę przedsiębiorcom stosującym w swojej działalności utrwaloną dotąd praktykę. Czy rzeczywiście klauzula działa?

W poszukiwaniu przyjaznych rozwiązań

Założeniem poszczególnych zmian w prawie, jak też całej „Konstytucji Biznesu” jest stworzenie w Polsce warunków prawnych sprzyjających rozwojowi działalności gospodarczej. Wśród rozwiązań znalazły się m.in. działalność nierejestrowana, rozstrzyganie wątpliwości podatkowych na korzyść przedsiębiorcy czy wprowadzenie zasady mniej uciążliwych kontroli organów podatkowych.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Wprowadzenie klauzuli pewności prawa jest odpowiedzią na oczekiwania przedsiębiorców wobec przewidywalności działań administracji w kraju. Zmiana ma być gwarancją tego, że zbieżne sprawy będą załatwiane w taki sam sposób, a podstawą ich rozwiązania będzie utrwalona praktyka. Takie działanie ma gwarantować przedsiębiorcom jasne zasady załatwiania części spraw urzędniczych w oparciu o dotychczasowe decyzje, jakie zapadły w podobnych przypadkach.

Polecamy: Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu – nowe procedury

Skuteczna ochrona podatnika

Kluczowym zagadnieniem w klauzuli pewności prawa jest ochrona podatników przed negatywnymi skutkami zmian w wykładniach przepisów w sytuacji, kiedy ci działali w oparciu o wydane dotąd interpretacje i utrwaloną praktykę. W pełni wyjaśnia to art. 14 Prawa przedsiębiorców: „Organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki przestrzegania w takim samym stanie faktycznym i prawnym”.

REKLAMA

Uzupełnieniem jest art. 35 ust.1, który wskazuje, że: „…przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji indywidualnej” oraz art. 35 ust. 3, który określa, że powyższy przepis: „…stosuje się odpowiednio w przypadku zastosowania się przedsiębiorcy do objaśnień prawnych lub ustalonej praktyki interpretacyjnej właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W związku z powyższym wykorzystanie utrwalonej praktyki nie powinno pozostawiać najmniejszych wątpliwości co do tego, że przedsiębiorca działa zgodnie z prawem. Rzeczywistość pokazuje jednak, że klauzula pewności prawa nie zawsze jest właściwie respektowana.

Klauzula interpretowana indywidualnie?

Dowodów na łamanie klauzuli, która miała gwarantować pewną ochronę polskim przedsiębiorcom, nie trzeba wcale zbyt długo szukać. Doskonałym przykładem jest branża sprzedawców żywności fast food i kwestia opodatkowania ich działalności. Dotychczasowe interpretacje indywidualne, jak również utrwalona praktyka wskazywały, że tego rodzaju działalność powinna być opodatkowana 5% stawką VAT, obowiązującą dla „dostawy gotowych posiłków i dań”. Niemniej wydana przez Ministerstwo Finansów interpretacja ogólna wskazuje, że stawka opodatkowania tego rodzaju działalności, która obowiązuje dla „usług związanych z wyżywieniem”, wynosi 8%. W związku z wydaną interpretacją ogólną organy podatkowe egzekwują od przedsiębiorców zwrot zaległości powstałych w wyniku podniesienia stawki VAT z 5 do 8%. Tym samym tego rodzaju działanie organów podatkowych stoi w zupełnej sprzeczności z klauzulą pewności prawa, która miała być gwarancją ochrony przed urzędniczym bezprawiem. Innym przykładem jest kwestia rozliczania 50% kosztów uzyskania przychodów przez twórców w branży IT.

Zobacz także: Moja firma


Do niedawna przedsiębiorcy w tej branży – wielokrotnie w oparciu o wydane indywidualne interpretacje podatkowe – prowadzili rejestr utworów z przekazaniem praw autorskich, które uprawniały do zastosowania 50% stawki kosztów uzyskania przychodu. Jednak całkiem niedawno organy podatkowe doszły do wniosku, że w związku z wprowadzonymi od początku roku zmianami dotyczącymi zasad rozliczania praw autorskich, posiadana przez przedsiębiorców dokumentacja (rejestry utworów i interpretacje indywidualne) nie jest wystarczającą podstawą do stosowania stawki 50%. Zmieniając interpretację przepisów, stwierdzono powstanie zaległości podatkowych. Wydane dotychczas interpretacje indywidualne i utrwalona praktyka nie mają w tym przypadku żadnego znaczenia.

Pewność prawa iluzoryczna

Chociaż rząd szczyci się stworzeniem „Konstytucji Biznesu” i wprowadzeniem szeregu zmian ułatwiających prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce, to już samo przestrzeganie kluczowego jej filaru, jaką jest klauzula pewności prawa, pozostawia wiele do życzenia. Szczególną uwagę na tę kwestię zwraca chociażby Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, który jednocześnie apeluje do ministerstw o rzeczywistą egzekucję od organów administracji publicznej stosowania zmienionych przepisów. Dużą wątpliwość budzi również hierarchia indywidualnych interpretacji podatkowych i stosowanie się do utrwalonej praktyki. Jeśli rzeczywiście mają one zapewnić przedsiębiorcom właściwą ochronę, to ich znaczenie musi zostać wzmocnione nie tylko poprzez odpowiednie działania legislacyjne, ale również poprzez praktykę respektujących je organów. Samo wprowadzenie klauzuli pewności prawa okazuje się niewystarczające. Bez odpowiedniego nadzoru przez ministerstwa poziomu jej respektowania, czołowy filar „Konstytucji Biznesu” stanie się jedynie propagandowym hasłem, a już z pewnością w żaden sposób nie polepszy sytuacji prawnej polskich przedsiębiorców.

Autor: radca prawny Robert Nogacki

Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
6 głównych etapów wdrażania w firmie rewolucji fakturowej, która rozpocznie się w lutym 2026 r. [KSeF 2026]

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy (bez wyjątku) podatnicy VAT, w tym zwolnieni z tego podatku, będą musieli być przygotowani do otrzymywania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). Od tego dnia więksi podatnicy (a od 1 kwietnia 2026 r. pozostali) muszą też wystawiać faktury w KSeF. Jak przygotować się do tych nowych zasad fakturowania? Prof. dr hab. Witold Modzelewski wskazuje 6 najważniejszych najważniejszych punktów (etapów) wdrażania w firmie tej rewolucji fakturowej.

Limit 10 tys. złotych w KSeF. Ratunek czy pułapka dla najmniejszych przedsiębiorców?

Od 1 kwietnia 2026 roku w życie wejdzie obowiązkowy Krajowy System e-Faktur (KSeF), który obejmie także najmniejsze firmy. Mikroprzedsiębiorcy o obrotach poniżej 10 tys. zł miesięcznie dostali czas do końca roku, jednak – jak alarmują posłowie i sami przedsiębiorcy – tak niski limit może okazać się pułapką zamiast realnej pomocy. Jest spór o wysokość progu!

Odpowiedzialność za niezapłacone podatki i składki ZUS – kto ponosi konsekwencje? Księgowa, zarząd spółki, czy sam podatnik?

Należności publicznoprawne, takie jak podatki czy składki na ZUS, obciążają przede wszystkim samego podatnika. Jednak prawo przewiduje, że w określonych sytuacjach odpowiedzialność za zaległości może spocząć także na innych osobach związanych z podatnikiem. Poniżej omawiamy, kto i w jakim zakresie odpowiada za niezapłacone zobowiązania podatkowe i składkowe – od członków zarządu spółek kapitałowych, przez biura rachunkowe, aż po zwykłych pracowników – oraz jakie zmiany w przepisach zaszły w tym obszarze w ostatnim czasie.

Ulga dla młodych w PIT jest wykorzystywana przez oszustów. Studenci i uczniowie wciągani w podatkowe szwindle

Coraz częściej osoby poniżej 26. roku życia, korzystające z ulgi podatkowej i zwolnień ze składek ZUS, stają się łatwym celem dla nieuczciwych firm. W zamian za szybki zarobek młodzi podpisują fikcyjne rachunki, narażając się na konsekwencje finansowe i karne. Monika Piątkowska – doradczyni podatkowa fillup.pl ostrzega: z pozoru niewinna „przysługa” może rzutować na całą przyszłą karierę zawodową.

REKLAMA

SENT: zmiany od 2026 roku. Nowe grupy towarów objęte monitorowaniem

W dniu 17 marca 2026 r. (po 6 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw) wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki z 10 września 2025 r., wprowadzające katalog nowych grup towarów (odzież i obuwie), których przewóz będzie monitorowany w systemie SENT. Ministerstwo Finansów informuje, że zgłaszanie przewozu odzieży i obuwia wymaga rejestracji firmy albo aktualizacji danych podmiotu gospodarczego na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).

Ile czasu na wysłanie faktury do KSeF? To zależy od trybu

Przedsiębiorcy często zastanawiają się, ile mają czasu na przesłanie faktury do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Termin zależy od trybu wystawiania faktury – online, offline24, offline lub awaryjnego. Wyjaśniamy, kiedy faktura uzyskuje ważność i jakie są konkretne terminy wysyłki zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów.

Jak uniknąć podatku od darowizn? Musisz wypełnić ten jeden druk w odpowiednim czasie

Otrzymujesz darowiznę od rodziców, zapis w testamencie albo dziedziczysz dom po bliskiej osobie? Wiele osób nie wie, że aby uniknąć podatku, trzeba wypełnić odpowiedni formularz – SD-Z2. Wyjaśniamy, kiedy i w jakich sytuacjach trzeba go złożyć, aby nie narazić się na dodatkowe koszty.

"Cyfrowy Księgowy 2.0" – konferencja SKwP o tym, jak cyfryzacja zmienia rachunkowość i podatki

Konferencja "Cyfrowy Księgowy 2.0" to wyjątkowa okazja, by zgłębić wpływ najnowszych technologii na przyszłość księgowości. Wydarzenie ma nie tylko dostarczyć praktycznej wiedzy, lecz także zainspirować do pełnego wykorzystania potencjału cyfrowej transformacji.

REKLAMA

System ICS2 w 11 krajach UE już od września 2025 r. – polscy przewoźnicy muszą dostosować procedury

Nierównomierne wdrażanie systemu Import Control System 2 w Unii Europejskiej tworzy złożoną sytuację dla polskich firm transportowych. Podczas gdy jedenaście państw członkowskich uruchamia nowe wymogi już od września 2025 roku, Polska ma czas do maja 2026. To oznacza konieczność stosowania różnych procedur w zależności od trasy przewozu.

KSeF 2.0. Jak wystawić fakturę po 1 lutego 2026 r.: 5 podstawowych kroków – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

REKLAMA