REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zmiany w RODO od 4 maja 2019 r. istotne dla banków i ich klientów

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zmiany w RODO od 4 maja 2019 r. istotne dla banków i ich klientów
Zmiany w RODO od 4 maja 2019 r. istotne dla banków i ich klientów

REKLAMA

REKLAMA

4 maja wszedł w życie pakiet zmian legislacyjnych dostosowujących polskie prawo do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólnego rozporządzenia o ochronie danych) tzw. RODO. Jedną z istotniejszych zmian ustawodawca wprowadził w obszarze prawa bankowego, precyzując warunki oceny zdolności kredytowej klientów przez banki (oraz inne instytucje pożyczkowe) przy udzielaniu kredytów i pożyczek.

Nie jest tajemnicą, że przy ocenie zdolności kredytowej banki używają tzw. modeli scoringowych. Jest to narzędzie statystyczne, które jest wykorzystywane m.in. do oceny zdolności kredytowej klienta.  Narzędzie to służy automatyzacji procesu udzielania kredytów, pozwalając bankom na zaoszczędzenie czasu i pieniędzy, które w innym wypadku musiałyby zostać przeznaczone na wypłaty dla analityków i doradców kredytowych.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Ustawodawca europejski, zdając sobie sprawę ze stopnia zaawansowania narzędzi stosowanych obecnie przez instytucje finansowe (ale nie tylko), powyższą kwestię uregulował w art. 22 ust. 1 RODO, stanowiącym że: Osoba, której dane dotyczą, ma prawo do tego, by nie podlegać decyzji, która opiera się wyłącznie na zautomatyzowanym przetwarzaniu, w tym profilowaniu, i wywołuje wobec tej osoby skutki prawne lub w podobny sposób istotnie na nią wpływa.

Decyzje dotyczące udzielenia, bądź odmowy udzielenia kredytu, które zostały podjęte wyłącznie w oparciu o zautomatyzowane narzędzie scoringowe i bez udziału człowieka są decyzjami, o których mowa w tym przepisie.

Polecamy: INFORLEX Ekspert

Polecamy: INFORLEX Biznes

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Powołany wyżej przepis nie wprowadza jednak bezwzględnego zakazu podlegania takim decyzjom przez osoby, których dane dotyczą. RODO pozwala na ich podejmowanie jeżeli są one dozwolone prawem Unii lub prawem państwa członkowskiego, któremu podlega administrator i które przewiduje właściwe środki ochrony praw, wolności i prawnie uzasadnionych interesów osoby, której dane dotyczą. Polski ustawodawca zdecydował o wprowadzeniu do porządku prawnego  przepisu, który stanowi podstawę prawną przetwarzania danych przez banki wyłącznie w sposób zautomatyzowany (a precyzyjniej podejmowania decyzji w oparciu o takie przetwarzanie) i który nie wymaga dodatkowej zgody osoby, której dane mają takiemu przetwarzaniu podlegać.

W nowo dodanym art. 105a Prawa bankowego ustawodawca wprost przyznaje bankom oraz innym instytucjom wymienionym w tym przepisie, prawo do opierania się wyłącznie o zautomatyzowane przetwarzanie danych, w tym profilowanie, w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego.

Warunkiem dopuszczalności takiego przetwarzania  jest zapewnienie osobie, której dane dotyczą prawa do otrzymania stosownych wyjaśnień co do podstaw podjętej decyzji, do uzyskania interwencji ludzkiej w celu podjęcia ponownej decyzji oraz do wyrażenia własnego stanowiska.

Pierwotny projekt ustawy wprowadzał zamknięty katalog danych, w oparciu o które bank mógł podejmować takie decyzje. Rezygnację z takiego brzmienia przepisu należy uznać za rozsądną i lepiej wpisującą się w filozofię RODO. Banki i inne instytucje finansowe powinny każdorazowo przeanalizować czy ich model scoringowy spełnia główne zasady RODO tj. czy dane wykorzystywane w modelu są adekwatne, stosowne oraz ograniczone do tego, co niezbędne do celów, w których są przetwarzane. Równocześnie takie sformułowanie przepisu nie zamyka bankom drogi do aktualizacji i możliwości poprawiania stosowanych przez siebie rozwiązań na dynamicznym rynku produktów finansowych.

Kontroli tego czy modele stosowane przez banki spełniają powyższe zasady mają służyć m.in. wspomniane już wcześniej wyjaśnienia. W poprzednim brzmieniu ustawy takie uprawnienie przysługiwało jedynie przedsiębiorcom. Obecnie, zarówno osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna, ma prawo ubiegać się o udzielenie wyjaśnienia dotyczącego dokonanej oceny zdolności kredytowej. Wyjaśnienie powinno zostać sporządzone w formie pisemnej i co do zasady nie będzie ono podlegać opłacie. Możliwość uzyskania takiego wyjaśnienia, w połączeniu z prawem do uzyskania interwencji człowieka wobec podjętej decyzji, pomoże wyeliminować sytuacje, w której osoba posiadająca odpowiednie środki finansowe oraz zabezpieczenia, uzyskuje negatywną ocenę swojej zdolności kredytowej w oparciu o jeden tylko czynnik, którym może być przykładowo wykonywanie zawodu artysty czy robienie zakupów wybranych towarów o nietypowych porach dnia.

Powyższe zmiany należy co do zasady uznać za pozytywne, a samą implemetację rozwiązań RODO do polskiego porządku prawnego za trafną. Wydaje się jednak, że aby nowe przepisy nie pozostały „martwe”, najważniejsze jest zaszczepienie powszechnej świadomości o przysługujących klientom banków i podobnych instytucji uprawnieniach. Dobrą praktyką byłoby przekazywanie informacji w treści samych klauzul informacyjnych. Wydaje się to tym bardziej oczywiste, że banki uznawane są przecież za instytucje zaufania publicznego.

Ewa Banaszewska, Aplikant radcowski

Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawna Spółka Komandytowa

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Załączniki w KSeF tylko dla wybranych? Nowa funkcja może wykluczyć małych przedsiębiorców

Nowa funkcja w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF) pozwala na dodawanie załączników do faktur, ale wyłącznie w ściśle określonej formie i po wcześniejszym zgłoszeniu. Eksperci ostrzegają, że rozwiązanie dostępne będzie głównie dla dużych firm, a mali przedsiębiorcy mogą zostać z dodatkowymi obowiązkami i bez realnej możliwości skorzystania z tej opcji.

Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

REKLAMA

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

REKLAMA

Prowizja w kryptowalutach bez podatku – do chwili wymiany? Ważny wyrok WSA

Rynek kryptowalut wciąż działa w cieniu nie zawsze jednoznacznych regulacji podatkowych. Zdarza się, że firmy technologiczne muszą podejmować decyzje biznesowe bez jasnych odpowiedzi na pytania o moment powstania przychodu, zasady wyceny aktywów czy klasyfikację źródeł dochodu. Wiele osób sądzi, że rozporządzenie MICA kompleksowo reguluje cały rynek kryptoaktywów, podczas gdy w rzeczywistości nie dotyczy kwestii podatkowych. Wydawałoby się, że postępująca legislacja europejska rozwiązuje obecnie więcej problemów niż dotychczas, ale niestety nadal jeszcze pozostają pewne niejasne strefy. Jednym z takich obszarów jest rozliczanie prowizji pobieranych w kryptowalutach, szczególnie gdy nie towarzyszy im bezpośrednia płatność. Właśnie ten problem trafił pod ocenę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gdańsku.

Obowiązkowy KSeF: podatnicy zwolnieni z VAT nie będą chcieli faktur ustrukturyzowanych?

Podatnicy zwolnieni od VAT nie będą zainteresowani ”udostępnianiem” im w KSeF faktur ustrukturyzowanych – pisze profesor Witold Modzelewski. I wyjaśnia dlaczego.

REKLAMA