REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaliczka a zadatek - zasady zwrotu przy odstąpieniu od umowy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”
Kancelaria specjalizuje się w prawie sportowym i gospodarczym.
Zaliczka a zadatek /Shutterstock
Zaliczka a zadatek /Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks cywilny nie reguluje w żaden sposób instytucji zaliczki. Robi to natomiast w stosunku do zadatku. Wbrew pozorom, ma to kolosalne znaczenie, gdyż jak się okazuje jako modelową instytucję do stosowania, Kodeks przewiduje zadatek. W sytuacji niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej. A jak jest w przypadku zaliczki?

Mam takie przeświadczenie, że o różnicy pomiędzy zaliczką, a zadatkiem powiedziano już tyle, że nie trzeba nic więcej o tym mówić i wyjaśniać. Z drugiej strony, stosunkowo, bardzo często spotykam się z konfliktami wynikającymi z tego, że Strony nie wiedziały czy wpłacają zaliczkę, czy zadatek. Okazuje się, że pewność o powszechnej świadomości znaczenia niektórych pojęć jest jedynie prawniczą wizją rzeczywistości, a w prawdziwej, ,,bezprzymiotnikowej” rzeczywistości, pewne rzeczy nie są takie oczywiste. W związku z tym, mając na celu dobro społeczeństwa i pokojowe przebieganie wykonywania kontraktów cywilnych, przyłączę się do chóru minionych prawników, którzy wyjaśniali różnicę między zaliczką a zadatkiem przede mną i spróbuję przedstawić ten problem w dzisiejszym wpisie.  

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

O dziwo, Kodeks cywilny nie reguluje w żaden sposób instytucji zaliczki. Robi to natomiast w stosunku do zadatku. Wbrew pozorom, ma to kolosalne znaczenie, gdyż jak się okazuje jako modelową instytucję do stosowania, Kodeks przewiduje zadatek. Wynika to z treści art. 394 §1: ,,W braku odmiennego zastrzeżenia umownego albo zwyczaju zadatek dany przy zawarciu umowy ma to znaczenie, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić i otrzymany zadatek zachować, a jeżeli sama go dała, może żądać sumy dwukrotnie wyższej.”

Jak widać, w przypadku przekazania pewnej kwoty, podczas zawierania  umowy, na poczet zapłaty, zakłada się że w przypadku odstąpienia przez jedną ze Stron w wyniku jej niewykonania przez drugą ze Stron, zadatek przepada na poczet tego któremu został zapłacony (jeżeli to on odstępuje od umowy) albo podlega zwróceniu w podwójnej wysokości na poczet tego kto go wpłacił jeżeli to on odstępuje od umowy. Podsumowując, zadatek nie zawsze w przypadku odstąpienia od umowy wraca to tego kto go zapłacił, a czasami może do niego wrócić w podwójnej wysokości.

Inaczej wygląda zaliczka. W przypadku zaliczki, również, odpowiednia kwota wpłacana jest na poczet zapłaty. Jednak, niezależnie od powodu niezrealizowania umowy, zaliczka wraca na rzecz tego, kto ją wpłacił (a przynajmniej w przypadku większości zaliczek).

REKLAMA

Jak widać różnica jest istotna. Wpłacając zaliczkę – w większości przypadków podlega zwrotowi, a przy zadatku nie ma takiej zasady. W związku z tym warto mieć pewność, które z tych postanowień zostaje włączone do danej umowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Biorąc pod uwagę, że Kodeks cywilny reguluje jedynie zadatek oraz uwzględniając to jak go reguluje, należy podkreślić, że w przypadku wątpliwości, czy strony zastrzegły zaliczkę czy zadatek, kwestia ta będzie rozstrzygana na korzyść zadatku. Właśnie dlatego, płacąc zaliczkę należy bardzo wyraźnie wyartykułować, a najlepiej zapisać w umowie, że dana kwota wpłacana jest tytułem zaliczki. Jeszcze lepszym rozwiązaniem jest dokładne opisanie mechanizmu jej wpłaty i zwrotu, poprzez wyrażenie wprost, że podlega ona zwrotowi, a także w jakich okolicznościach (np. czy tylko w przypadki odstąpienia, czy również jej wypowiedzenia, a może również w przypadku rozwiązania umowy).

Tak naprawdę dokładne opisanie tego jak wpłacana kwota będzie zwracana, kiedy i komu, jest ważne również w kontekście zadatku. Pomimo tego, że art. 394, przewiduje konkretne rozwiązania w jego zakresie, to strony mogą uregulować to po swojemu. Wtedy bez wątpienia zostanie wyjaśnione czy mamy do czynienia z zadatkiem i zaliczką i w jaki sposób ją zwrócić (bądź nie).

Myślę, że na podstawie powyższych uwag, wyraźnie dałem znać, że podczas wpłacania jakiejś kwoty na poczet zapłaty konieczne jest określenie dlaczego ją wpłacamy i czy podlega ona zwrotowi, a jeśli tak - to kiedy. Szczególnie istotne jest to podczas wpłacania zaliczki, gdyż w przypadku niedokonania takich ustaleń zaliczka, w okoliczności upadku umowy, może zostać uznana za zadatek i nie podlegać zwrotowi.

Bartłomiej Szozda, aplikant radcowski
Kancelaria Prawa Sportowego i Gospodarczego „Dauerman”

Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA