REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zabezpieczyć się w umowie przed nieuczciwym kontrahentem i brakiem zapłaty?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jak zabezpieczyć się w umowie przed nieuczciwym kontrahentem i brakiem zapłaty?
Jak zabezpieczyć się w umowie przed nieuczciwym kontrahentem i brakiem zapłaty?

REKLAMA

REKLAMA

Czego unikać a na co zwrócić szczególną uwagę podczas zawierania umowy? Jak zabezpieczyć się przed nieuczciwym kontrahentem oraz jakie środki zaradcze mogą zostać wdrożone w przypadku braku zapłaty należności?

Przemyślana umowa to bezpieczna transakcja

Prowadzenie działalności gospodarczej niewątpliwie wiąże się z ciągłym zawieraniem transakcji handlowych. Przedmiot tych transakcji zależy oczywiście od rodzaju prowadzonej działalności – mogą to być umowy sprzedaży, dostawy, przewozu, umowy o dzieło czy roboty budowlane. Każdemu przedsiębiorcy, w zależności od tego po której stronie relacji kontraktowej występuje – zależy albo na terminowym otrzymaniu prawidłowo wykonanego świadczenia, na które się umówił albo na otrzymaniu terminowej i całkowitej zapłaty za wykonane przez siebie świadczenie.

Często jednak będąc na etapie negocjowania warunków umowy czy na początku jej wykonywania, zwłaszcza nie mając wcześniejszej historii gospodarczej z danym kontrahentem, nie można być pewnym jego uczciwości. Zawsze więc warto w pewien sposób zabezpieczyć się odpowiednimi postanowieniami umowy oraz sprawdzeniem kontrahentem przed wejściem z nim w relację gospodarczą.

REKLAMA

Autopromocja

Sprawdź swojego kontrahenta

REKLAMA

Zawierając umowę, w pierwszej kolejności na pewno warto dokonać sprawdzenia kontrahenta oraz jego danych wskazanych w umowie. Wskazanie prawdziwych danych i odpowiedniego ich zakresu jest ważne między innymi na wypadek ewentualnego sporu związanego z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy, po pierwsze dla odpowiedniej identyfikacji podmiotu który jest stroną umowy, po drugie aby dane te wskazać w ewentualnym pozwie w przypadku, w którym zajdzie konieczność skierowania sprawy na drogę sądową. Dane osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą można sprawdzić w publicznym serwisie Bazy Przedsiębiorców w ramach Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dane spółek handlowych można zweryfikować natomiast w elektronicznym Krajowym Rejestrze Sądowym.

Szczególnie w przypadku zawierania umowy ze spółką handlową (np. jawną, komandytową czy spółką z o.o.), z uwagi na to, że w imieniu tych spółek zawsze występować będą osoby fizyczne, ważne jest zweryfikowanie, czy osoby, które zawierają umowę są do tego umocowane. W przypadku spółek osobowych co do zasady będą to wspólnicy (dla spółki jawnej zwykle wszyscy wspólnicy, dla spółki komandytowej i komandytowo – akcyjnej wspólnicy będący komplementariuszami). W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej czy prostej spółki akcyjnej – z reguły będzie to zarząd tych spółek. To czy dana osoba jest wspólnikiem czy też członkiem zarządu danej spółki, a także jakie zasady reprezentacji (łączna bądź samodzielna) obowiązują daną spółkę również można sprawdzić w elektronicznym Krajowym Rejestrze Sądowym.

Czy umowę podpisała właściwa osoba?

Sprawdzenie czy daną umowę w imieniu spółki zawiera odpowiednio umocowana osoba jest pierwszym krokiem do zabezpieczenia się przed nieuczciwym kontrahentem. Jeśli bowiem osoba, która zawiera umowę nie jest do tego umocowana, spółka łatwo może powołać się na to, że umowa jej nie wiąże. Taki stan reguluje art. 103 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym umowa zawarta przez tzw. rzekomego pełnomocnika jest nieważna, chyba że zostanie wykonana. Jeśli ten podmiot w imieniu którego umowę zawarto nie wykona jej ani nie potwierdzi jej ważności, co prawda możliwe jest dochodzenie rodzeń od owej osoby nieumocowanej, która umowę zawarła, jednak w praktyce nie na tym przecież będzie zależało przedsiębiorcy, który tę umowę w dobrej wierze zawierał.

Jeśli więc mamy przed sobą dokument umowy – w pierwszej kolejności zweryfikujmy, czy osoba na niej wskazana może reprezentować naszego kontrahenta. Jeśli nie – poprośmy kontrahenta o stosowne dokumenty które mogą to prawo wykazać (np. pełnomocnictwo). W przypadku gdy kontrahent nie będzie w stanie takich dokumentów przedstawić – poprośmy o zawarcie (np. podpisanie) umowy przez osoby wskazane w Krajowym Rejestrze Sądowym, zgodnie z zasadami reprezentacji tam wskazanymi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakie zabezpieczenia umowy można wprowadzić? Klauzule umowne

REKLAMA

Drugim krokiem dla zabezpieczenia się przed potencjalnymi problemami z wykonaniem umowy jest wprowadzenie odpowiednich mechanizmów umownych. Można tutaj wskazać m. in. wprowadzenie do umowy postanowień dot. zabezpieczenia wykonania, takich jak np. kaucje gwarancyjne, gwarancje bankowe, weksel, poręczenie czy wymóg złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji wprost z aktu notarialnego na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Jednym z popularniejszych rozwiązań jest wystawianie weksla na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń drugiej strony. Powszechność tego rodzaju zabezpieczenia zapewne wynika z prostoty i braku jakichkolwiek kosztów związanych z wystawieniem samego weksla in blanco.

Z pespektywy kontrahenta na rzecz którego weksel in blanco jest wystawiany ważne jest zweryfikowanie treści samego weksla (Ustawa z dnia 18 kwietnia 1936 r. wprowadza rygorystyczne wymogi co do treści weksla – brak zastosowania się do tych wymogów może spowodować nieważność tego dokumentu), a także ustalenie treści tzw. deklaracji wekslowej czyli postanowień które będą określać w jakich warunkach zaktualizuje się prawo do wypełnienia weksla (np. maksymalna kwota, maksymalny termin).

Posiadacz weksla wystawionego przez kontrahenta, w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy i zaktualizowania się warunków ustalonych w deklaracji wekslowej będzie mógł wypełnić weksel (np. na kwotę zaległości kontrahenta w zapłacie za wystawione faktury) i skierować na jego podstawie pozew do sądu. W przypadku procedury sądowej opartej na wekslu, wydany przez sąd nakaz zapłaty z weksla, staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zapłaty wskazanego w nakazie (art. 492 (21) § 3 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Oznacza to, że w około dwa tygodnie po otrzymaniu nakazu zapłaty z sądu rozpoznającego sprawę, możliwe będzie już skierowanie sprawy do egzekucji komorniczej.

Oprócz wprowadzenia powyższych mechanizmów, dla kontrahenta na rzecz którego wykonywane jest na podstawie umowy jakiejkolwiek świadczenie, ważne też aby zweryfikować czy w treści umowy kontrahent nie próbuje nadto ograniczyć swojej odpowiedzialności za wykonanie zobowiązania.
W polskim systemie prawnym nie jest możliwe wyłączenie odpowiedzialności za szkody wyrządzone umyślnie, ale możliwe jest ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania do określonej kwoty czy wyłączenie niektórych postaci szkody (np. utraconych korzyści); dopuszczalne jest także ograniczenie odpowiedzialności za podwykonawców.

Warto więc rozważyć czy postanowienia proponowane przez kontrahenta co do ograniczenia odpowiedzialności za wykonanie umowy, nie powodują pozbawienia prawa rekompensaty tego co potencjalnie możemy utracić gdyby kontrahent umowy nie wykonał lub wykonał ją nienależycie i podjąć negocjacje co do wprowadzenia takich limitów odpowiedzialności i takiego jej zakresu, który będzie satysfakcjonował obie strony.

Jak wyegzekwować należność?

Natomiast w przypadku, gdy już dojdzie do niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta, przychodzi moment w którym konieczne jest przymusowe wyegzekwowanie świadczenia - czy to pieniężnego czy niepieniężnego - od nieuczciwego partnera biznesowego. W przypadku zaległości pieniężnych w pierwszej kolejności na pewno warto rozważyć potrącenie – jeśli kontrahent jest jednocześnie naszym wierzycielem, dokonanie kompensaty (złożenie oświadczenia o potrąceniu) spowoduje, że umorzy się dług naszego kontrahenta, ale i jednocześnie nasz dług wobec niego. Zobowiązania obu stron zostają zaspokojone – oczywiście w przypadku kompensaty długi umarzają się do wysokości niższego zobowiązania.

W przypadku jednak gdy kompensata nie jest możliwa, warto wezwać kontrahenta do zapłaty z zastrzeżeniem zgłoszenia wierzytelności do Biura Informacji Gospodarczej (np. KRD). Jeśli kontrahent dba o swoją reputację na rynku, może to być skuteczny czynnik motywacyjny do zapłaty należności. Trzeba jednak pamiętać, że wpisanie dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej jest obwarowane pewnymi warunkami, które szczegółowo określa Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Jeśli natomiast działania naszego dłużnika zmuszają do skierowania sprawy na drogę sądową, warto pamiętać o możliwości złożenia wraz z pozwem wniosku o zabezpieczenie naszego roszczenia. W odpowiedzi na taki wniosek sąd wydaje postanowienie o zabezpieczeniu, które stanowi podstawę dla organu egzekucyjnego (komornika) do zajęcia składników majątkowych naszego dłużnika, celem ułatwienia przyszłej egzekucji. Oczywiście zabezpieczenie roszczenia jest możliwe pod pewnymi warunkami, o których mowa w Kodeksie Postępowania Cywilnego tj. m. in. zgodnie z art. 730 (1) § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego zabezpieczenia może żądać strona, która uprawdopodobni istnienie roszczenia oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Ustawodawca w dużej nowelizacji KPC z 2019 r. ułatwił jednak nieco przedsiębiorcom uzyskiwanie zabezpieczeń wprowadzając § 3 do wyżej wskazanego przepisu, zgodnie z którym interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu Ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.

Dobra umowa na złe czasy

Niezależnie od wszystkich przedstawionych wyżej skrótowo wskazówek i rad co do treści umowy i ewentualnych środków zaradczych na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, warto pamiętać, że umowę przed jej zawarciem warto skonsultować z doradcą prawnym – adwokatem lub radcą prawnym, którzy w profesjonalny sposób będą w stanie zweryfikować czy jej treść odpowiednio zabezpiecza relewantne w kontekście danej relacji interesy. Umowy pisze się bowiem na złe a nie dobre czasy i ustalając jej treść warto przeanalizować wszelkie realne ryzyko, które może się pojawić w związku z jej wykonaniem i dostosować jej postanowienia do konkretnej relacji.

Łukasz Wieczorek – Equity Partner w KWKR Konieczny Wierzbicki
Dominika Cholewa – Prawnik w KWKR Konieczny Wierzbicki

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Księgowość w erze automatyzacji. Eksperci spotkają się w Targach Kielce

Nowe technologie, presja legislacyjna i rosnące oczekiwania klientów nie pozostawiają złudzeń – biura rachunkowe muszą redefiniować swoje modele działania. VI Kongres Biur Rachunkowych, który odbędzie się 30 września i 1 października 2025 roku w Targach Kielce, to odpowiedź branży na dynamiczne zmiany w otoczeniu prawnym, podatkowym i organizacyjnym.

Nowe zasady rozliczania VAT przy imporcie towarów w procedurze uproszczonej – projekt nowelizacji ustawy opublikowany

Zmiany w przepisach celnych Unii Europejskiej wymusiły aktualizację krajowych regulacji dotyczących VAT. W piątek 19 lipca na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma istotne znaczenie dla przedsiębiorców korzystających z procedury uproszczonej przy imporcie towarów.

Darowizna od babci lub dziadka – kiedy nie zapłacisz podatku? Jest kilka warunków, które decydują o zwolnieniu

Otrzymałeś gotówkę od babci lub dziadka? Sprawdź, kiedy darowizna pieniężna nie podlega podatkowi od spadków i darowizn. Przepisy przewidują korzystne zwolnienia, ale warto znać limity kwoty wolnej i terminy zgłoszenia darowizny do urzędu skarbowego. Wyjaśniamy, co trzeba wiedzieć.

Uproszczenia w podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy coraz bliżej wejścia w życie

Senat przyjął nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nowe przepisy mają uprościć formalności przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny oraz zlikwidować comiesięczne deklaracje podatkowe przy rentach prywatnych. Ustawa wraca teraz do Sejmu.

REKLAMA

Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Darowizna dla córki z konta firmowego taty: Czy taki przelew korzysta ze zwolnienia podatkowego? KIS wyjaśnia

Skarbówka potwierdził, że przekazanie środków pieniężnych bezpośrednio z konta firmowego spółki, której darczyńca jest wspólnikiem, na konto obdarowanego – przy spełnieniu ustawowych formalności – może korzystać ze zwolnienia z podatku od darowizn. To jest dobra wiadomość dla podatników.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co warto zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

REKLAMA

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia? [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

REKLAMA