REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zabezpieczyć się w umowie przed nieuczciwym kontrahentem i brakiem zapłaty?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jak zabezpieczyć się w umowie przed nieuczciwym kontrahentem i brakiem zapłaty?
Jak zabezpieczyć się w umowie przed nieuczciwym kontrahentem i brakiem zapłaty?

REKLAMA

REKLAMA

Czego unikać a na co zwrócić szczególną uwagę podczas zawierania umowy? Jak zabezpieczyć się przed nieuczciwym kontrahentem oraz jakie środki zaradcze mogą zostać wdrożone w przypadku braku zapłaty należności?

Przemyślana umowa to bezpieczna transakcja

Prowadzenie działalności gospodarczej niewątpliwie wiąże się z ciągłym zawieraniem transakcji handlowych. Przedmiot tych transakcji zależy oczywiście od rodzaju prowadzonej działalności – mogą to być umowy sprzedaży, dostawy, przewozu, umowy o dzieło czy roboty budowlane. Każdemu przedsiębiorcy, w zależności od tego po której stronie relacji kontraktowej występuje – zależy albo na terminowym otrzymaniu prawidłowo wykonanego świadczenia, na które się umówił albo na otrzymaniu terminowej i całkowitej zapłaty za wykonane przez siebie świadczenie.

Często jednak będąc na etapie negocjowania warunków umowy czy na początku jej wykonywania, zwłaszcza nie mając wcześniejszej historii gospodarczej z danym kontrahentem, nie można być pewnym jego uczciwości. Zawsze więc warto w pewien sposób zabezpieczyć się odpowiednimi postanowieniami umowy oraz sprawdzeniem kontrahentem przed wejściem z nim w relację gospodarczą.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Sprawdź swojego kontrahenta

Zawierając umowę, w pierwszej kolejności na pewno warto dokonać sprawdzenia kontrahenta oraz jego danych wskazanych w umowie. Wskazanie prawdziwych danych i odpowiedniego ich zakresu jest ważne między innymi na wypadek ewentualnego sporu związanego z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umowy, po pierwsze dla odpowiedniej identyfikacji podmiotu który jest stroną umowy, po drugie aby dane te wskazać w ewentualnym pozwie w przypadku, w którym zajdzie konieczność skierowania sprawy na drogę sądową. Dane osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą można sprawdzić w publicznym serwisie Bazy Przedsiębiorców w ramach Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dane spółek handlowych można zweryfikować natomiast w elektronicznym Krajowym Rejestrze Sądowym.

Szczególnie w przypadku zawierania umowy ze spółką handlową (np. jawną, komandytową czy spółką z o.o.), z uwagi na to, że w imieniu tych spółek zawsze występować będą osoby fizyczne, ważne jest zweryfikowanie, czy osoby, które zawierają umowę są do tego umocowane. W przypadku spółek osobowych co do zasady będą to wspólnicy (dla spółki jawnej zwykle wszyscy wspólnicy, dla spółki komandytowej i komandytowo – akcyjnej wspólnicy będący komplementariuszami). W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej czy prostej spółki akcyjnej – z reguły będzie to zarząd tych spółek. To czy dana osoba jest wspólnikiem czy też członkiem zarządu danej spółki, a także jakie zasady reprezentacji (łączna bądź samodzielna) obowiązują daną spółkę również można sprawdzić w elektronicznym Krajowym Rejestrze Sądowym.

Czy umowę podpisała właściwa osoba?

Sprawdzenie czy daną umowę w imieniu spółki zawiera odpowiednio umocowana osoba jest pierwszym krokiem do zabezpieczenia się przed nieuczciwym kontrahentem. Jeśli bowiem osoba, która zawiera umowę nie jest do tego umocowana, spółka łatwo może powołać się na to, że umowa jej nie wiąże. Taki stan reguluje art. 103 Kodeksu Cywilnego, zgodnie z którym umowa zawarta przez tzw. rzekomego pełnomocnika jest nieważna, chyba że zostanie wykonana. Jeśli ten podmiot w imieniu którego umowę zawarto nie wykona jej ani nie potwierdzi jej ważności, co prawda możliwe jest dochodzenie rodzeń od owej osoby nieumocowanej, która umowę zawarła, jednak w praktyce nie na tym przecież będzie zależało przedsiębiorcy, który tę umowę w dobrej wierze zawierał.

REKLAMA

Jeśli więc mamy przed sobą dokument umowy – w pierwszej kolejności zweryfikujmy, czy osoba na niej wskazana może reprezentować naszego kontrahenta. Jeśli nie – poprośmy kontrahenta o stosowne dokumenty które mogą to prawo wykazać (np. pełnomocnictwo). W przypadku gdy kontrahent nie będzie w stanie takich dokumentów przedstawić – poprośmy o zawarcie (np. podpisanie) umowy przez osoby wskazane w Krajowym Rejestrze Sądowym, zgodnie z zasadami reprezentacji tam wskazanymi.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jakie zabezpieczenia umowy można wprowadzić? Klauzule umowne

Drugim krokiem dla zabezpieczenia się przed potencjalnymi problemami z wykonaniem umowy jest wprowadzenie odpowiednich mechanizmów umownych. Można tutaj wskazać m. in. wprowadzenie do umowy postanowień dot. zabezpieczenia wykonania, takich jak np. kaucje gwarancyjne, gwarancje bankowe, weksel, poręczenie czy wymóg złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji wprost z aktu notarialnego na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Jednym z popularniejszych rozwiązań jest wystawianie weksla na zabezpieczenie ewentualnych roszczeń drugiej strony. Powszechność tego rodzaju zabezpieczenia zapewne wynika z prostoty i braku jakichkolwiek kosztów związanych z wystawieniem samego weksla in blanco.

Z pespektywy kontrahenta na rzecz którego weksel in blanco jest wystawiany ważne jest zweryfikowanie treści samego weksla (Ustawa z dnia 18 kwietnia 1936 r. wprowadza rygorystyczne wymogi co do treści weksla – brak zastosowania się do tych wymogów może spowodować nieważność tego dokumentu), a także ustalenie treści tzw. deklaracji wekslowej czyli postanowień które będą określać w jakich warunkach zaktualizuje się prawo do wypełnienia weksla (np. maksymalna kwota, maksymalny termin).

Posiadacz weksla wystawionego przez kontrahenta, w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy i zaktualizowania się warunków ustalonych w deklaracji wekslowej będzie mógł wypełnić weksel (np. na kwotę zaległości kontrahenta w zapłacie za wystawione faktury) i skierować na jego podstawie pozew do sądu. W przypadku procedury sądowej opartej na wekslu, wydany przez sąd nakaz zapłaty z weksla, staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zapłaty wskazanego w nakazie (art. 492 (21) § 3 Kodeksu Postępowania Cywilnego). Oznacza to, że w około dwa tygodnie po otrzymaniu nakazu zapłaty z sądu rozpoznającego sprawę, możliwe będzie już skierowanie sprawy do egzekucji komorniczej.

Oprócz wprowadzenia powyższych mechanizmów, dla kontrahenta na rzecz którego wykonywane jest na podstawie umowy jakiejkolwiek świadczenie, ważne też aby zweryfikować czy w treści umowy kontrahent nie próbuje nadto ograniczyć swojej odpowiedzialności za wykonanie zobowiązania.
W polskim systemie prawnym nie jest możliwe wyłączenie odpowiedzialności za szkody wyrządzone umyślnie, ale możliwe jest ograniczenie odpowiedzialności odszkodowawczej za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania do określonej kwoty czy wyłączenie niektórych postaci szkody (np. utraconych korzyści); dopuszczalne jest także ograniczenie odpowiedzialności za podwykonawców.

Warto więc rozważyć czy postanowienia proponowane przez kontrahenta co do ograniczenia odpowiedzialności za wykonanie umowy, nie powodują pozbawienia prawa rekompensaty tego co potencjalnie możemy utracić gdyby kontrahent umowy nie wykonał lub wykonał ją nienależycie i podjąć negocjacje co do wprowadzenia takich limitów odpowiedzialności i takiego jej zakresu, który będzie satysfakcjonował obie strony.

Jak wyegzekwować należność?

Natomiast w przypadku, gdy już dojdzie do niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kontrahenta, przychodzi moment w którym konieczne jest przymusowe wyegzekwowanie świadczenia - czy to pieniężnego czy niepieniężnego - od nieuczciwego partnera biznesowego. W przypadku zaległości pieniężnych w pierwszej kolejności na pewno warto rozważyć potrącenie – jeśli kontrahent jest jednocześnie naszym wierzycielem, dokonanie kompensaty (złożenie oświadczenia o potrąceniu) spowoduje, że umorzy się dług naszego kontrahenta, ale i jednocześnie nasz dług wobec niego. Zobowiązania obu stron zostają zaspokojone – oczywiście w przypadku kompensaty długi umarzają się do wysokości niższego zobowiązania.

W przypadku jednak gdy kompensata nie jest możliwa, warto wezwać kontrahenta do zapłaty z zastrzeżeniem zgłoszenia wierzytelności do Biura Informacji Gospodarczej (np. KRD). Jeśli kontrahent dba o swoją reputację na rynku, może to być skuteczny czynnik motywacyjny do zapłaty należności. Trzeba jednak pamiętać, że wpisanie dłużnika do Biura Informacji Gospodarczej jest obwarowane pewnymi warunkami, które szczegółowo określa Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Jeśli natomiast działania naszego dłużnika zmuszają do skierowania sprawy na drogę sądową, warto pamiętać o możliwości złożenia wraz z pozwem wniosku o zabezpieczenie naszego roszczenia. W odpowiedzi na taki wniosek sąd wydaje postanowienie o zabezpieczeniu, które stanowi podstawę dla organu egzekucyjnego (komornika) do zajęcia składników majątkowych naszego dłużnika, celem ułatwienia przyszłej egzekucji. Oczywiście zabezpieczenie roszczenia jest możliwe pod pewnymi warunkami, o których mowa w Kodeksie Postępowania Cywilnego tj. m. in. zgodnie z art. 730 (1) § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego zabezpieczenia może żądać strona, która uprawdopodobni istnienie roszczenia oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Ustawodawca w dużej nowelizacji KPC z 2019 r. ułatwił jednak nieco przedsiębiorcom uzyskiwanie zabezpieczeń wprowadzając § 3 do wyżej wskazanego przepisu, zgodnie z którym interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia uważa się za uprawdopodobniony, gdy żądającym zabezpieczenia jest powód dochodzący należności zapłaty z tytułu transakcji handlowej w rozumieniu Ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, w przypadku gdy wartość tej transakcji nie przekracza siedemdziesięciu pięciu tysięcy złotych, a dochodzona należność nie została uregulowana i od dnia upływu terminu jej płatności upłynęły co najmniej trzy miesiące.

Dobra umowa na złe czasy

Niezależnie od wszystkich przedstawionych wyżej skrótowo wskazówek i rad co do treści umowy i ewentualnych środków zaradczych na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, warto pamiętać, że umowę przed jej zawarciem warto skonsultować z doradcą prawnym – adwokatem lub radcą prawnym, którzy w profesjonalny sposób będą w stanie zweryfikować czy jej treść odpowiednio zabezpiecza relewantne w kontekście danej relacji interesy. Umowy pisze się bowiem na złe a nie dobre czasy i ustalając jej treść warto przeanalizować wszelkie realne ryzyko, które może się pojawić w związku z jej wykonaniem i dostosować jej postanowienia do konkretnej relacji.

Łukasz Wieczorek – Equity Partner w KWKR Konieczny Wierzbicki
Dominika Cholewa – Prawnik w KWKR Konieczny Wierzbicki

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA