Własna działalność gospodarcza z zatrudnieniem na etacie – składki ZUS, urlopy

Podatki 2019

Składki z działalności przy jednoczesnym zatrudnieniu na etat

 - Osoba, która jednocześnie prowadzi własny biznes i jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, może z tytułu działalności opłacać jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, pod warunkiem, że jej wynagrodzenie z etatu jest równe co najmniej płacy minimalnej. - wyjaśnia Katarzyna Biel z wFirma.pl, rozbudowanego serwisu do prowadzenia księgowości online dedykowanego dla mikro i małych przedsiębiorców. Oznacza to, że w 2018 roku pensja na umowie powinna wynosić nie mniej niż 2100 zł brutto. Co istotne - nie ma tu znaczenia, w jakim wymiarze czasu pracy osoba ta świadczy pracę. Przedsiębiorca, który nie ma zagwarantowanej najniższej krajowej z tytułu stosunku pracy, obowiązkowo będzie podlegał ubezpieczeniom społecznym z działalności.

Przykład 1.

Pan Maciej prowadzi działalność i jest jednocześnie zatrudniony w innej firmie. Pracuje w wymiarze ½ etatu, a jego wynagrodzenie wynosi 1800 zł brutto. Z działalności powinien opłacać składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, gdyż pensja, którą otrzymuje, jest niższa niż minimalna krajowa.

Czy pracującemu przedsiębiorcy przysługują preferencyjne składki ZUS?

Przez okres 24 pełnych miesięcy liczonych od daty rozpoczęcia działalności przedsiębiorcy mają prawo do skorzystania z opłacania tzw. preferencyjnych składek. Ulga ta znacznie obniża składki społeczne oraz zwalnia z wpłat składek na Fundusz Pracy.

Przykład 2.

Pan Robert rozpoczął działalność 2 stycznia 2018 r., czyli z ulgi będzie mógł korzystać do końca stycznia 2020 r., gdyż firma założona została w trakcie miesiąca. Jeśli działalność zostałaby założona pierwszego dnia miesiąca, wówczas ostatnim miesiącem, za który przysługiwałaby ulga, byłby grudzień 2019 r.

Jednakże nie każdy może z takiego przywileju skorzystać. Zgodnie z art. 18a ust. 2  ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z obniżonych składek skorzystać nie mogą osoby fizyczne, które:

• prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność,
• wykonują działalność gospodarczą dla byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Jeśli usługi wykonywane w ramach działalności różnią się od zakresu obowiązków zawartych w umowie o pracę, wówczas można korzystać z preferencji.

Świadczenie pracy na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy a podatek liniowy

Zgodnie z art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli przedsiębiorca wykonuje pracę na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, nie może skorzystać z opodatkowania swoich dochodów podatkiem liniowym. Jednakże wyłączenie to obowiązuje tylko w przypadku, gdy czynności wykonywane w ramach umowy pokrywają się z profilem prowadzonej działalności.

Ważne jest, że wynagrodzenie, jakie osiąga przedsiębiorca, świadcząc pracę na podstawie umowy, ma charakter usług oferowanych przez jego firmę, wówczas osiągnięte przychody powinny zostać zaliczone do przychodów z działalności gospodarczej. Wynika z tego, że swojemu pracodawcy należałoby wystawić fakturę, a wszystkie osiągnięte dotychczas wynagrodzenia zaliczyć jako przychód z działalności i opodatkować na zasadach ogólnych.

Etat i działalność a choroba -  zasiłek i wykonywanie działalności podczas choroby

Prowadzenie działalności przy jednoczesnym zatrudnieniu na etat budzi wiele wątpliwości w sytuacjach, gdy przedsiębiorca dostaje zwolnienie lekarskie - gdzie je przekazać? Czy zarówno do ZUS-u, jak i pracodawcy? Jak choroba wpływa na prowadzenie działalności?

- Przede wszystkim to, z jakiego tytułu otrzyma zasiłek, zależy od tego, gdzie został zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego. Jeśli osiąga wynagrodzenie co najmniej minimalne i z działalności podlega wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego, wówczas świadczenie chorobowe będzie przysługiwało jedynie z umowy o pracę. Jednakże jeśli z działalności opłaca również obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, w tym także dobrowolne chorobowe, to zasiłek może otrzymać zarówno z działalności, jak i etatu.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Polecamy: Kodeks pracy 2019. Praktyczny komentarz z przykładami + PDF

Jeżeli przedsiębiorca objęty jest tylko ubezpieczeniem zdrowotnym, to nie przekazuje zwolnienia do ZUS-u. Nie wpływa ono bowiem na składkę z działalności - nawet jeśli choroba trwa cały miesiąc, składkę zdrowotną należy opłacić w pełnej wysokości - tłumaczy ekspert wFirma.pl.

Warto pamiętać, że w czasie orzeczonej niezdolności do pracy nie można wykonywać pracy zarobkowej. I nie ma tu znaczenia, z jakiego tytułu otrzymuje się zasiłek. Niestety przepisy nie precyzują pojęcia wykonywania pracy zarobkowej. Wiadomo jednak, że będą to wszelkie czynności zmierzające do osiągnięcia korzyści ekonomicznych. Przy prowadzeniu przedsiębiorstwa będzie to nie tylko wykonywanie usług będących przedmiotem działalności, lecz także wystawianie faktur, spotykanie się z klientami, rozsyłanie ofert.

Gdyby ZUS dostał informację o wykorzystywaniu zwolnienia niezgodnie z jego przeznaczeniem, to może albo nie przyznać zasiłku, albo - gdy został już wypłacony - nakazać jego zwrot za cały okres choroby.

Prowadzenie działalności w czasie urlopu wypoczynkowego

Każdy pracownik ma prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego. W tym czasie podlega wszystkim ubezpieczeniom i dostaje wynagrodzenie pomimo faktycznego nieprzepracowania tego czasu. Nie koliduje to w żaden sposób z wykonywaniem działalności.

Zobacz także: Moja firma

Zasiłek macierzyński dla przedsiębiorcy pracującego na etacie

To z jakiego tytułu będzie przysługiwał zasiłek macierzyński, tak samo jak w przypadku zasiłku chorobowego zależy od tego, gdzie przedsiębiorca podlega pod ubezpieczenie chorobowe. Jeśli chorobowemu podlega:

• tylko z etatu, to z tego tytułu będzie otrzymywał zasiłek macierzyński,
• z etatu i działalności, to świadczenie będzie pobierał z obu tytułów.

- Osoba fizyczna pobierająca zasiłek macierzyński z działalności jest zwolniona z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Obowiązkowo będzie objęta wyłącznie ubezpieczeniem zdrowotnym. Gdyby ubezpieczonemu przysługiwało wyrównanie zasiłku do wysokości świadczenia rodzicielskiego, to mógłby korzystać również ze zwolnienia z opłacania składki zdrowotnej - dodaje ekspert.

Co istotne, w przypadku pobierania zasiłku macierzyńskiego przedsiębiorca w dalszym ciągu może prowadzić działalność. Nie ma tu bowiem zastosowania zasada dotycząca niewykonywania pracy zarobkowej w czasie pobierania świadczenia z ZUS-u.

Przebywanie na urlopie wychowawczym z umowy o pracę - co z działalnością?

Urlop wychowawczy stanowi tytuł do objęcia obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi oraz ubezpieczeniem zdrowotnym, gdzie składki będą finansowane przez budżet państwa. Jednakże tak będzie tylko wtedy, gdy osoba z niego korzystająca nie ma możliwości zgłoszenia się do ubezpieczeń z innego tytułu. Oznacza to, że jeśli oprócz zatrudnienia prowadzona jest działalność, to właśnie z niej obligatoryjne będzie opłacanie składek społecznych i zdrowotnych. Zatem z dniem rozpoczęcia urlopu wychowawczego u pracodawcy, należy wyrejestrować się ze składki zdrowotnej i zgłosić do obowiązkowych ubezpieczeń (społecznych i zdrowotnego).

Istotą urlopu wychowawczego jest sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, dlatego prowadzenie firmy w okresie urlopu nie powinno tego zakłócać i wpływać w żaden sposób na cel korzystania z takiego uprawnienia.

Urlop bezpłatny przedsiębiorcy -  czy wpływa na prowadzenie działalności?

Podczas urlopu bezpłatnego stosunek pracy ulega zawieszeniu. Pracownik nie dostaje za ten okres wynagrodzenia, co wiąże się również z faktem ustania ubezpieczeń w tym okresie. W takiej sytuacji z tytułu działalności powinien zostać objęty wszystkimi obowiązkowymi ubezpieczeniami. Często zdarza się, że urlop bezpłatny trwa zaledwie kilka dni w miesiącu. Wtedy przedsiębiorca może opłacić składki społeczne za czas, w którym podlegał pod nie z tytułu działalności. Składka zdrowotna jest niepodzielna i należy ją przekazać do ZUS-u w pełnej kwocie. Po zakończeniu urlopu powinien wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i ponownie zarejestrować się do zdrowotnego (oczywiście pod warunkiem, że z działalności osiąga wynagrodzenie nie niższe niż minimalne).

Zakończenie stosunku pracy

Po zakończeniu umowy o pracę przedsiębiorca, który zarabiał minimalną krajową, zobowiązany jest do zgłoszenia się do wszystkich obowiązkowych ubezpieczeń z tytułu prowadzenia działalności. Ustanie ubezpieczenia zdrowotnego oraz podleganie społecznym rozpoczyna się od dnia następującego po zakończeniu zatrudnienia i od tego właśnie dnia przedsiębiorca powinien dokonać zmian w strukturze składek wynikających z prowadzenia firmy. Jeśli umowa o pracę rozwiązana jest w trakcie miesiąca, to przedsiębiorca opłaca składki społeczne w proporcjonalnym wymiarze tylko za dni, w których podlegał tym ubezpieczeniom, czyli od dnia następnego po dniu ustania stosunku pracy.

Autor: Katarzyna Biel, ekspert wFirma.pl