Barter - dokumentacja i rozliczenia podatkowe

Co to jest barter?

Barterem określamy taką transakcję handlową, w ramach której dochodzi do wymiany dwóch dóbr o równej wartości – usług lub towarów. Strony nie dokonują tu żadnych rozliczeń pieniężnych.

Autopromocja

Uwaga! Fakt, że nie dochodzi tu do żadnych rozliczeń pieniężnych, jest główną cechą umowy barterowej. Jeśli zatem mielibyśmy do czynienia z częściowym rozliczeniem wzajemnych należności rzeczowo, a częściowo – gotówkowo, nie będzie to już transakcja barterowa, ale częściowa kompensata zobowiązań.

Jak dokumentować barter?

Generalnie umowa barterowa nie została wprost uregulowana w przepisach – nie ma o niej wzmianki w Kodeksie cywilnym. Przyjmuje się zatem, że aby doszło do wymiany barterowej, potrzebne jest oświadczenie woli obu stron. Forma takiego oświadczenia również nie ma usystematyzowanej struktury; mimo to w praktyce umowę barterową zawiera się w formie pisemnej, najlepiej z podpisami obu stron. Jest to najbezpieczniejsze rozwiązanie, chroniące strony przed wzajemnymi roszczeniami.

Z uwagi na specyfikę barteru, w umowie barterowej najlepiej jest zawrzeć przynajmniej:

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

• Dane stron (imiona i nazwiska, nazwy, adresy, NIP)
• Datę zawarcia umowy oraz datę jej wykonania (np. wykonania usług, dostarczenia towarów)
• Przedmiot umowy – rodzaj towaru lub usługi, ewentualne cechy szczególne
• Wartość przedmiotu umowy.

Barter a podatki

Wymiana barterowa – choć specyficzna pod względem rozliczenia – w świetle ustaw podatkowych stanowi co do zasady standardową dostawę towarów lub usług. Dlatego też gdy umowę podpisujemy w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa, transakcję należy udokumentować standardowymi fakturami.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy, warto zwrócić uwagę, aby wartość towarów lub usług była zbliżona do rynkowej bądź aby ewentualne rozbieżności można było racjonalnie uargumentować. Jest to istotne, ponieważ urząd skarbowy może zakwestionować zawartą umowę barterową, jeśli uzna, że wartość transakcji była określona nierzetelnie. Jeśli strony nie mają argumentów uzasadniających przyczynę przyjęcia danej wartości barteru, urząd może we własnym zakresie oszacować wartość wzajemnego zobowiązania.

W przypadku VAT sprawa jest prostsza – naliczamy wartość podatku na podstawie wartości określonej w umowie. Wystawiając fakturę stosujemy stawkę właściwą dla danego towaru albo usługi.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Umowa barterowa nie ma wpływu na możliwość zaliczenia wydatku w koszty oraz odliczenia VAT – w obu przypadkach stosujemy standardowe wytyczne (przede wszystkim związek z uzyskaniem przychodu oraz z działalnością opodatkowaną).

Anna Kubalka – ifirma.pl

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Polecamy: INFORLEX Biznes

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata