REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy prokurent odpowiada za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Kacper Sołoniewicz
Doradca podatkowy
Czy prokurent odpowiada za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości?
Czy prokurent odpowiada za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości?

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 stycznia 2016 r. obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na osobach, "które na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu mają prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami". Termin na spełnienie tego obowiązku wydłużono do 30 dni. Czy obowiązek ten spoczywa także na prokurencie? Odpowiedź na to pytanie jest niezwykle istotna, bo osoby, które nie dopełniły tego obowiązku ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku we wskazanym terminie.

W dniu 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne, która dokonała istotnych zmian w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dotąd: Prawo upadłościowe i naprawcze – /p.u.n./).

REKLAMA

REKLAMA

Na gruncie dotychczasowych przepisów, dłużnik był zobowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Gdy dłużnikiem była osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywał na każdym, kto ma prawo go reprezentować samodzielnie lub łącznie z innymi osobami.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie, przytoczone wyżej przepisy nie zobowiązywały prokurentów do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 marca 2013 r. (sygn. V CSK 177/12), „prokurent nie ponosi odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, a zatem konsekwencji uchybienia obowiązkowi podjęcia stosownych działań i złożenia wniosku w odpowiednim terminie, ponieważ czynność złożenia wniosku mieści się w zakresie uprawnień prokurenta, a nie jego obowiązków”. Podobne stanowisko prezentowane jest w doktrynie – „chociaż więc wzgląd na ochronę wierzycieli i interes dłużnika przemawiałby za tym, aby przyznać uprawnienie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości także prokurentom, a nawet pełnomocnikom dłużnika, to brak jest ku temu podstaw” (A. Jakubecki, F. Zedler, Komentarz do art.20 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, Lex 2011 i powołana tam literatura).

Omawiana nowelizacja modyfikuje podmiotowy zakres obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nakładając go na osoby, które na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu mają prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami, przy czym do 30 dni wydłużono termin na jego spełnienie.

Czy w związku z wprowadzeniem opisanej zmiany prokurent odpowie za zobowiązania spółki którą reprezentuje? W większości publikacji, na które natrafimy w Internecie znajdziemy informacje, które wskazują na obciążenie prokurenta obowiązkiem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W mojej ocenie stanowisko to nie jest poprawne, a nowelizacja nie wpłynie na możliwość obciążenia prokurenta odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną niezłożeniem wniosku w terminie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm

Powyższe potwierdza już samo uzasadnienie omawianej zmiany. Zgodnie z nim miała ona na celu jednoznaczne wyeliminowanie wątpliwości właśnie co do uprawnienia do nakładania wniosku o ogłoszenie upadłości przez prokurentów. Jak czytamy, „co prawda, zgodnie z dominującym w literaturze poglądem, prokurent nie jest legitymowany do złożenia wniosku, aczkolwiek problem ten nie jest postrzegany jednolicie. Pewność prawa wymaga, aby eliminować z ustawy przepisy niejednoznaczne i budzące wątpliwości” (por. uzasadnienie do projektu ustawy Prawo restrukturyzacyjne, druk nr 2824 VII kadencji Sejmu RP). W cytowanym fragmencie uzasadnienia nie wskazano, w jaki sposób ustawodawca postanowił zlikwidować wątpliwość interpretacyjne. Wydaje się jednak, że przychylił się do dominującego poglądu o braku legitymacji prokurenta do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Gdyby ustawodawca zdecydował się podzielić pogląd mniejszościowy, założenie racjonalnego ustawodawcy pozwala sądzić, iż przedstawiłby wówczas motywy wprowadzenia tak istotnej zmiany.

Ponadto, za brakiem odpowiedzialności prokurenta przemawia również wykładania językowa znowelizowanego przepisu. Aktualne brzmienie art. 21 ust. 2 p.u.n. moim zdaniem należy rozumieć w ten sposób, że aby dana osoba mogła zostać uznana za zobowiązaną do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, musi jednocześnie dysponować prawem do prowadzenia spraw dłużnika oraz jego reprezentowania. Dodanie w drodze nowelizacji art. 21 ust. 2 p.u.n. dodatkowej przesłanki, tj. przesłanki posiadania prawa do prowadzenia spraw dłużnika, oraz połączenie jej z dotychczasową przesłanką prawa do reprezentacji za pomocą spójnika „i” jednoznacznie wskazuje, że uprawnione do złożenia wniosku są osoby, które posiadają zarówno prawo do prowadzenia spraw dłużnika, jak i do jego reprezentowania. Nie można uznać zatem za taką osobę prokurenta. Prokurent co prawda może reprezentować przedsiębiorcę, jednakże nie ma uprawień do prowadzenia jego spraw, tj. do podejmowania decyzji np. gospodarczych, w sferze stosunków wewnętrznych.

Odsetki 2016 – rewolucyjne zmiany

Ponadto określone w art. 21 ust. 2 p.u.n. prawa (do prowadzenia spraw i reprezentacji dłużnika) wynikać powinny z ustawy, umowy spółki lub statutu. Nie ulega wątpliwości, że umocowanie prokurenta nie wynika ani z umowy spółki ani też z postanowień statutu.

Pozostaje natomiast sporne czy umocowanie prokurenta wynika z ustawy czy z czynności prawnej. Umocowanie prokurenta następuje bowiem w drodze jednostronnej czynności prawnej dokonanej na podstawie Kodeksu cywilnego. W mojej ocenie kluczową rolę dla umocowania prokurenta odgrywa tu jednak czynność prawna. Gdyby przyjąć odmienne stanowisko również zwykły pełnomocnik ustanawiany byłby mocą ustawy a nie na podstawie oświadczenia woli złożonego przez mocodawcę. Przepisy Kodeksu cywilnego regulują jedynie instytucję prokury nie czyniąc jednak nikogo prokurentem.


Niezależnie od powyższego wypada przypomnieć, że podmioty, na których ciąży rzeczony obowiązek, ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku we wskazanym terminie, przy czym mogą uwolnić się od odpowiedzialności w szczególności wówczas, gdy wykażą, że w terminie tym otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o.o. - termin przedawnienia roszczeń

Do czasu rozstrzygnięcia powyższych wątpliwości prokurenci powinni uważnie monitorować kondycję finansową spółek i złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, w momencie zajścia przesłanek obligujących dokonanie tej czynności. Umożliwi to uniknięcie odpowiedzialności na wypadek gdyby sądy oparły swoje rozstrzygnięcia o niekorzystną dla prokurentów interpretację przepisów.

Kacper Sołoniewicz

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

REKLAMA

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA