REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy prokurent odpowiada za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariański Group
Profesjonalizm & Pasja
Kacper Sołoniewicz
Doradca podatkowy
Czy prokurent odpowiada za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości?
Czy prokurent odpowiada za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości?

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 stycznia 2016 r. obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywa na osobach, "które na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu mają prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami". Termin na spełnienie tego obowiązku wydłużono do 30 dni. Czy obowiązek ten spoczywa także na prokurencie? Odpowiedź na to pytanie jest niezwykle istotna, bo osoby, które nie dopełniły tego obowiązku ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku we wskazanym terminie.

W dniu 1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne, która dokonała istotnych zmian w ustawie z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dotąd: Prawo upadłościowe i naprawcze – /p.u.n./).

REKLAMA

Autopromocja

Na gruncie dotychczasowych przepisów, dłużnik był zobowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Gdy dłużnikiem była osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości spoczywał na każdym, kto ma prawo go reprezentować samodzielnie lub łącznie z innymi osobami.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie, przytoczone wyżej przepisy nie zobowiązywały prokurentów do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 marca 2013 r. (sygn. V CSK 177/12), „prokurent nie ponosi odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, a zatem konsekwencji uchybienia obowiązkowi podjęcia stosownych działań i złożenia wniosku w odpowiednim terminie, ponieważ czynność złożenia wniosku mieści się w zakresie uprawnień prokurenta, a nie jego obowiązków”. Podobne stanowisko prezentowane jest w doktrynie – „chociaż więc wzgląd na ochronę wierzycieli i interes dłużnika przemawiałby za tym, aby przyznać uprawnienie do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości także prokurentom, a nawet pełnomocnikom dłużnika, to brak jest ku temu podstaw” (A. Jakubecki, F. Zedler, Komentarz do art.20 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze, Lex 2011 i powołana tam literatura).

Omawiana nowelizacja modyfikuje podmiotowy zakres obowiązku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, nakładając go na osoby, które na podstawie ustawy, umowy spółki lub statutu mają prawo do prowadzenia spraw dłużnika i do jego reprezentowania, samodzielnie lub łącznie z innymi osobami, przy czym do 30 dni wydłużono termin na jego spełnienie.

Czy w związku z wprowadzeniem opisanej zmiany prokurent odpowie za zobowiązania spółki którą reprezentuje? W większości publikacji, na które natrafimy w Internecie znajdziemy informacje, które wskazują na obciążenie prokurenta obowiązkiem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. W mojej ocenie stanowisko to nie jest poprawne, a nowelizacja nie wpłynie na możliwość obciążenia prokurenta odpowiedzialnością za szkodę wyrządzoną niezłożeniem wniosku w terminie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm

Powyższe potwierdza już samo uzasadnienie omawianej zmiany. Zgodnie z nim miała ona na celu jednoznaczne wyeliminowanie wątpliwości właśnie co do uprawnienia do nakładania wniosku o ogłoszenie upadłości przez prokurentów. Jak czytamy, „co prawda, zgodnie z dominującym w literaturze poglądem, prokurent nie jest legitymowany do złożenia wniosku, aczkolwiek problem ten nie jest postrzegany jednolicie. Pewność prawa wymaga, aby eliminować z ustawy przepisy niejednoznaczne i budzące wątpliwości” (por. uzasadnienie do projektu ustawy Prawo restrukturyzacyjne, druk nr 2824 VII kadencji Sejmu RP). W cytowanym fragmencie uzasadnienia nie wskazano, w jaki sposób ustawodawca postanowił zlikwidować wątpliwość interpretacyjne. Wydaje się jednak, że przychylił się do dominującego poglądu o braku legitymacji prokurenta do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Gdyby ustawodawca zdecydował się podzielić pogląd mniejszościowy, założenie racjonalnego ustawodawcy pozwala sądzić, iż przedstawiłby wówczas motywy wprowadzenia tak istotnej zmiany.

Ponadto, za brakiem odpowiedzialności prokurenta przemawia również wykładania językowa znowelizowanego przepisu. Aktualne brzmienie art. 21 ust. 2 p.u.n. moim zdaniem należy rozumieć w ten sposób, że aby dana osoba mogła zostać uznana za zobowiązaną do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, musi jednocześnie dysponować prawem do prowadzenia spraw dłużnika oraz jego reprezentowania. Dodanie w drodze nowelizacji art. 21 ust. 2 p.u.n. dodatkowej przesłanki, tj. przesłanki posiadania prawa do prowadzenia spraw dłużnika, oraz połączenie jej z dotychczasową przesłanką prawa do reprezentacji za pomocą spójnika „i” jednoznacznie wskazuje, że uprawnione do złożenia wniosku są osoby, które posiadają zarówno prawo do prowadzenia spraw dłużnika, jak i do jego reprezentowania. Nie można uznać zatem za taką osobę prokurenta. Prokurent co prawda może reprezentować przedsiębiorcę, jednakże nie ma uprawień do prowadzenia jego spraw, tj. do podejmowania decyzji np. gospodarczych, w sferze stosunków wewnętrznych.

Odsetki 2016 – rewolucyjne zmiany

Ponadto określone w art. 21 ust. 2 p.u.n. prawa (do prowadzenia spraw i reprezentacji dłużnika) wynikać powinny z ustawy, umowy spółki lub statutu. Nie ulega wątpliwości, że umocowanie prokurenta nie wynika ani z umowy spółki ani też z postanowień statutu.

Pozostaje natomiast sporne czy umocowanie prokurenta wynika z ustawy czy z czynności prawnej. Umocowanie prokurenta następuje bowiem w drodze jednostronnej czynności prawnej dokonanej na podstawie Kodeksu cywilnego. W mojej ocenie kluczową rolę dla umocowania prokurenta odgrywa tu jednak czynność prawna. Gdyby przyjąć odmienne stanowisko również zwykły pełnomocnik ustanawiany byłby mocą ustawy a nie na podstawie oświadczenia woli złożonego przez mocodawcę. Przepisy Kodeksu cywilnego regulują jedynie instytucję prokury nie czyniąc jednak nikogo prokurentem.


Niezależnie od powyższego wypada przypomnieć, że podmioty, na których ciąży rzeczony obowiązek, ponoszą odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wskutek niezłożenia wniosku we wskazanym terminie, przy czym mogą uwolnić się od odpowiedzialności w szczególności wówczas, gdy wykażą, że w terminie tym otwarto postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu.

Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania spółki z o.o. - termin przedawnienia roszczeń

Do czasu rozstrzygnięcia powyższych wątpliwości prokurenci powinni uważnie monitorować kondycję finansową spółek i złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki, w momencie zajścia przesłanek obligujących dokonanie tej czynności. Umożliwi to uniknięcie odpowiedzialności na wypadek gdyby sądy oparły swoje rozstrzygnięcia o niekorzystną dla prokurentów interpretację przepisów.

Kacper Sołoniewicz

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Będzie katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

Ostatnie dni na rozliczenie PIT-a i odliczenie ulg podatkowych. Czego nie uwzględnia Twój e-PIT? Co zrobić, gdy nie masz PIT-11?

Dzień 30 kwietnia robi na podatnikach coraz mniejsze wrażenie, zwłaszcza na tych rozliczających się na formularzu PIT-37. Teoretycznie nie muszą już pamiętać o wysłaniu dokumentu, bo na koniec miesiąca automatycznie zrobi to za nich e-Urząd Skarbowy (usługa Twój e-PIT). W praktyce jednak – jeśli naprawdę zależy nam na najkorzystniejszym rozliczeniu 2024 roku (w tym np. o rozliczeniu ulg podatkowych), nie możemy odpuścić samodzielnej weryfikacji przygotowanego przez fiskusa rozliczenia. Co warto zrobić na krótko przed upływem terminu?

Rozliczenie składki zdrowotnej do 20 maja 2025 r. za zeszły rok. Wypełnij ZUS DRA albo ZUS RCA i sprawdź czy masz nadpłatę, czy niedopłatę

ZUS przypomina, że każdy, kto w 2024 r. prowadził pozarolniczą działalność i podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz był opodatkowany podatkiem liniowym, skalą podatkową lub ryczałtem ewidencjonowanym - musi rozliczyć w skali roku składki na ubezpieczenie zdrowotne. Należy to zrobić w dokumencie ZUS DRA lub ZUS RCA za kwiecień 2025 r., a termin minie 20 maja. Do tego dnia trzeba uiścić ewentualną niedopłatę.

REKLAMA

KSeF. Do 25 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy mogą zgłaszać dodatkowe uwagi i opinie nt. KSeF. [WAŻNE TERMINY]

Krajowy System e-Faktur (KSeF). Do 25 kwietnia 2025 r. przedsiębiorcy mogą zgłaszać dodatkowe uwagi i opinie nt. KSeF. Resort finansów potwierdził wprowadzenie obowiązku wystawiania e-faktur dla wszystkich podatników. Poinformował, że uwzględnił wszystkie kluczowe postulaty zgłaszane przez przedsiębiorców w zakresie wystawiania e-faktur w KSeF.

System ICS-2 w transporcie drogowym i kolejowym – na to muszą uważać przewoźnicy. Od kwietnia 2025 r. ostatni etap wdrażania

Import Control System 2 (ICS2) ma służyć do przekazywania informacji o ładunkach między Unią Europejską a krajami trzecimi, a jego zadaniem jest uszczelnienie handlu z państwami spoza UE. Od kwietnia 2025 r. rozpoczął się ostatni etap wdrażania systemu ICS-2 dla sektora transportu drogowego i kolejowego.

REKLAMA