Licytacja komornicza - co każdy licytant wiedzieć powinien

Polecamy: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od stycznia 2019 r.

Ogłoszenia o licytacji

Po pierwsze należy pamiętać, że komornik sprzedaje zajęte ruchomości w drodze licytacji publicznej. W związku z czym organ egzekucyjny podaje do publicznej wiadomości informację o przedmiocie sprzedaży. W związku z czym takie ogłoszenie pojawi się w siedzibie sądu, na stronie Krajowej Rady Komorniczej oraz w przeważającej mierze na stronie internetowej danego komornika. Dzięki temu można z łatwością uzyskać informację na temat przedmiotu, terminu i miejsca licytacji, bez konieczności kontaktowania się bezpośrednio z kancelarią. Aktualnie niektóre kancelarie zaprogramowały na swojej stronie internetowej newsletter, który powiadamia chętnych o każdej zbliżającej się licytacji oraz przesyła smsa w razie nieoczekiwanych zmian w planowanych czynnościach.

Cena wywoławcza i terminy licytacji

Drugim i jednocześnie jednym z bardziej interesujących zagadnień dla potencjalnych licytantów jest cena.

Cena wywoławcza ruchomości wystawionej do licytacji zawsze jest atrakcyjniejsza niż cena za przedmiotu kupna – sprzedaży poza zakresem postępowania egzekucyjnego. Komornik sądowy szacuje wartość ruchomości (poza wyjątkowymi sytuacjami) i przyjmuje średnią wartość rynkową. Czyli oszacowanie przez komornika będzie takie samo jak przy zwykłym zbyciu swojej ruchomości, ale ze względu na to że licytacja odbywa się w warunkach niesprzyjających handlowi tj. termin oraz miejsce licytacji jest nienegocjowalne, informacje zebrane o przedmiocie licytacji często są okrojone, zdarza się że dłużnik nie dostarczy dokumentów.

Z tych oraz innych względów ustawodawca przewidział swoiste ulgi dla chętnych, biorących udział w licytacji. Otóż cena wywołania w pierwszym terminie licytacji publicznej wynosi ¾ wartości szacunkowej. Jeżeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku, zajęte ruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyjnym.

Drugi termin licytacji nie jest obowiązkowy, ani podejmowany z urzędu. Drugi termin licytacji możliwy jest na wyraźny wniosek wierzyciela. Cena wywołania w drugim terminie wynosi ½ wartości szacunkowej. Jednakże nie ma możliwości stargowania ceny na niższą od ceny wywołania, gdyż przepisy wyraźnie zakazują takiego działania. W związku z powyższym, mimo że drugi termin licytacji jest atrakcyjniejszy cenowo, to trzeba liczyć się z tym, że do niego nie dojdzie.

Rękojmia

Przystępujący do przetargu ma obowiązek złożyć komornikowi rękojmię w wysokości jednej dziesiątej sumy oszacowania. Nie uiszczając rękojmi, dana osoba nie zostanie dopuszczona do udziału w przetargu. Jako że celem egzekucji z ruchomości jest dążenie do osiągnięcia jak najwyższej ceny, złożenie rękojmi dopuszczalne jest do chwili poprzedzającej rozpoczęcie licytacji. Rękojmia ta ma spełniać rolę zabezpieczenia na wypadek niewykonania warunków licytacyjnych w przedmiocie zapłaty ceny przez osobę, która uzyskała przybicie czyli zaproponowała najwyższą kwotę. Rękojmię tą komornik zatrzymuje i zalicza ją na poczet ceny tak, by nabywca miał dopłacić wyłącznie brakującą część. Jeżeli jednak nabywca nie wykonał w terminie warunków licytacji co do zapłaty ceny, traci rękojmię, a skutki przybicia wygasają.

Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS

Jedna z osób podchodząca do licytacji w toku prowadzonej przez komornika sądowego licytacji zaproponowała, że kupi przedmiot sprzedaży za kwotę 10.000zł. Rękojmia została prawidłowo uiszczona, komornik udzielił tej osobie przybicia. Nabywca uiścił komornikowi jedną piątą ceny wylicytowanej ruchomości, zaś ten poinformował nabywcę o obowiązku uiszczenia reszty ceny do godziny 12 dnia następnego. Tego samego dnia osoba, której udzielono przybicia znalazła w internecie aukcję, na której wystawiono taki sam pojazd, ale za 8.000zł. Następnego dnia udaje się do komornika sądowego z prośbą o zwrot rękojmi, gdyż nie jest już dłużej zainteresowana przedmiotem, który wylicytowała. W takiej sytuacji komornik nie zwróci rękojmi. Rękojmia przepada i winna być zaliczona na poczet spłaty kosztów egzekucji oraz przekazana wierzycielowi jako suma uzyskana z egzekucji.

Kto może wziąć udział w licytacji?

W związku z tym, że licytacja w toku egzekucji charakteryzuje się powszechnością, do licytacji może przystąpić każdy, kto uiścił rękojmię. Jednakże przepis art. 867² kpc ogranicza krąg osób uprawnionych do udziału w licytacji. W przetargu nie mogą uczestniczyć: dłużnik, komornik, ich małżonkowie, dzieci, rodzice i rodzeństwo, osoby obecne na licytacji w charakterze urzędowym jak na przykład pracownik kancelarii spisujący protokół oraz licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji.

Do przeprowadzenia przetargu wystarczające jest zgłoszenie się jednego licytanta, który zaoferuje cenę wywołania. Jeżeli żaden z licytantów nie zgłosi się do przetargu, licytacja jest bezskuteczna, co zostaje ujęte w protokole z czynności.

Przedawnienie roszczeń związanych z działalnością gospodarczą

Przebieg licytacji

Licytacja prowadzona jest ustnie. Prowadzący wywołuje cenę początkową i kolejno zgłaszają się chętni, którzy mogą za tę cenę zakupić przedmiot licytacji. Prowadzący podwyższa cenę wcześniej ustalonymi postąpieniami. Postąpienia te nie są ustawowo określone. Komornik przyjmuje kwotę postąpienia na potrzeby licytacji. Jeżeli następny oferent zaoferował tę samą cenę co poprzedni, komornik oferty takiej nie przyjmie. Trzykrotne wygłoszenie ostatnio postąpionej oferty z jednoczesnym zapytaniem „kto da więcej”, przy braku dalszych postąpień kończy przetarg danej ruchomości, co stwierdza komornik wypowiedzeniem słowa „nikt”.

Obowiązkiem nabywcy jest zapłacenie ceny nabycia natychmiast po udzieleniu mu przybicia. Gdy jednak cena ta przewyższa kwotę 500 złotych, obowiązek nabywcy ogranicza się do złożenia natychmiast jednej piątej ceny, nie mniej jednak niż 500 złotych, a reszta winna być uregulowana do godziny dwunastej dnia następnego.

Nabywca po uprawomocnieniu się przybicia (czyli jeżeli przybicie nie zostanie przez nikogo zaskarżone jako niewłaściwe) i zapłaceniu całej ceny staje się właścicielem nabytych ruchomości. Od tej chwili jako pełnoprawny właściciel, nabywca odbiera ruchomość i już nie ma możliwość odebrania mu jej. Gdyby jednak strona zaskarżyła przybicie własności i sąd przyznał rację skarżącemu – cena jaką uiścił nabywca ulega zwrotowi.

Licytacja ma wiele pozytywnych aspektów, ale również nie brakuje negatywnych. Negatywne aspekty to:

- nienegocjowalność terminu licytacji,
- duża konkurencja osób zgłaszających się do licytacji,
- możliwość zaskarżenia przybicia własności wylicytowanej ruchomości.

Jednakże ustawodawca świadom negatywnych aspektów przewidział w ustawie swego rodzaju zachętę dla potencjalnych nabywców w postaci znacznego obniżenia ceny ruchomości. Komornicy również chcą zachęcić zainteresowanych do udziału w licytacji, dlatego zbierają jak najwięcej informacji o przedmiocie licytacji, dokonują dokumentacji fotograficznej oraz przed licytacją udostępniają ruchomości, by chętni mogli możliwie najdokładniej rozeznać się w przedmiocie kupna.